Φεύγουν οι διοικητές, ε και;

Εδώ ο κόσμος καίγεται… και ήρθε η ώρα να σταλούν στο πυρ το εξότερον οι διοικητές των νοσοκομείων. Σήμερα, ψηφίζεται στη Βουλή η σχετική τροπολογία, που παρέχει στον υπουργό Υγείας τη δυνατότητα να τους παύει από τα καθήκοντά τους αζημίως για το δημόσιο…

Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί εδώ και 15 χρόνια, από τότε που ο Αλέκος Παπαδόπουλος ξεκίνησε τις διαδικασίες στελέχωσης των νοσοκομείων με μάνατζερς. Η αλήθεια είναι ότι στην πραγματικότητα ουδέποτε το πολιτικό σύστημα τόλμησε να προσλάβει πραγματικούς μάνατζερς.
Αναρωτιέμαι όμως: Ακόμη και αν είχε βρεθεί υπουργός Υγείας, που είχε τα κότσια να θεσπίσει μία διαφανή διαδικασία για να προσλάβει στελέχη με γνώσεις και εμπειρία, θα είχαμε κάποιο αποτέλεσμα; Η 15χρονη πορεία, μας έχει δείξει πως ακόμη και έτσι δεν θα άλλαζαν πολλά…
Άλλωστε, τόσα χρόνια, πέρασαν από τη θέση των μάνατζερς καμία 1.600-2.000 άτομα. Δεν ήταν όλοι κομματόσκυλα, ανίκανοι ή διεφθαρμένοι. Υπήρξαν και φωτεινές εξαιρέσεις, οι οποίοι απλώς επιβεβαίωσαν τον κανόνα. Μάλιστα, αρκετοί προσλήφθηκαν στον ιδιωτικό τομέα. Μερικοί, δε, έχουν διαπρέψει σε αντίστοιχες θέσεις στο εξωτερικό.
Το πρόβλημα του ΕΣΥ από οργανωτική και διοικητική πλευρά δεν είναι η έλλειψη μάνατζερς στη διοίκηση των νοσοκομείων. Το βασικό θέμα είναι ότι δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, ώστε τα νοσοκομεία μας να διοικηθούν με βάση τις αρχές του σύγχρονου μάνατζμεντ.
Οι προσλήψεις ελέγχονται κεντρικά, οι προμήθειες κεντρικά (αν και πρακτικά είναι ανεξέλεγκτες), οι επενδύσεις κεντρικά. Όλα ελέγχονται από το υπουργείο Υγείας. Συχνά, δε, παρεμβάλλεται και ο θεσμός των ΥΠΕ (πρώην ΠΕΣΥΠ), ο οποίος μάλλον ως ένα πρόσθετο γραφειοκρατικό γρανάζι λειτουργεί, παρά ως εργαλείο άσκησης περιφερειακής πολιτικής στην υγεία.
Μετά από 30 χρόνια λειτουργίας του ΕΣΥ, όλοι πλέον γνωρίζουμε ποιες είναι οι βαθύτερες αιτίες για τον ασφυκτικό κεντρικό έλεγχο των νοσοκομείων. Αφενός μία σοβιετικού τύπου αντίληψη για το Κράτος και αφετέρου το γεγονός ότι το ΕΣΥ έχει λειτουργήσει ως ένας τεράστιος μηχανισμός ρουσφετολογικής τακτοποίησης. Από τις προσλήψεις, τις προμήθειες μέχρι την εύρεση διαθέσιμης κλίνης ΜΕΘ ή φιάλης αίματος όταν κάποιος έχει ανάγκη για χειρουργείο. Πράγματα ανήκουστα για οποιαδήποτε σύγχρονη δυτικο-ευρωπαϊκή χώρα.
Για να είμαι δίκαιος, η τροπολογία που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή, αναφέρει ότι βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι να θεσπίσει ένα διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα επιλογής νέων διοικητών στα νοσοκομεία. Ένα προφανές σχόλιο είναι ότι «μας τα παν και άλλοι».
Όμως, τονίζω ευθύς αμέσως ότι αυτό είναι άδικο για τον Π. Κουρουμπλή. Εκείνο που θέλω να τονίσω είναι πως ακόμη και αν η κυβέρνηση εννοεί αυτά που λέει, αυτά δεν αρκούν. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο – όπως εξήγησα νωρίτερα – δεν επιτρέπει σε έναν ικανό μάνατζερ να ασκήσει διοίκηση στα ελληνικά νοσοκομεία.
Χρειάζεται πλήρη διοικητική αυτονόμηση των νοσοκομείων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι διοικήσεις θα πρέπει να έχουν την αυτονομία στη λήψη αποφάσεων, όπως προσλήψεις, προμήθειες, επενδύσεις, αμοιβές προσωπικού. Αυτό έχει αποδειχθεί από τη διεθνή εμπειρία. Και το κακό είναι ότι η σημερινή κυβέρνηση δείχνει τόσο δογματική και ιδεοληπτική, που είναι φύσει αδύνατον να κάνει αυτά που τόσο χρειάζεται το ΕΣΥ.
Στην πράξη το μόνο που θα γίνει είναι ότι θα φύγουν οι γαλάζιοι και πράσινοι και θα έλθουν οι… δικοί της. Αμφιβάλω, μάλιστα, ότι αυτό θα γίνει πράγματι αζημίως για το ελληνικό δημόσιο…