Γιατί μας προβληματίζει το στέλεχος Δέλτα

Εκπλήξεις μπορεί να μας ετοιμάζει ο SARS–CoV-2, όπως προέκυψε και από την έντονη μεταδοτικότητα του στελέχους Δέλτα, το οποίο προέρχεται από διαφορετικό συνδυασμό μεταλλάξεων σε σχέση με τα στελέχη Άλφα, Βήτα και Γάμα. Στο μικροσκόπιο  των επιστημόνων έχει τεθεί η διεισδυτικότητά του.

Κατά το δεύτερο πανδημικό κύμα στο Ηνωμένο Βασίλειο κυριάρχησε το στέλεχος Άλφα και το στέλεχος Βήτα στη Νότιο Αφρική. Συγκεκριμένα, στη Νότιο Αφρική καταγράφηκε η έντονη συχνότητα του στελέχους Βήτα που κουβαλούσε την μετάλλαξη N501Y (γνωστή και ως Nelly). Κατά την έρευνα για  την μετάλλαξη N501Y στο Ηνωμένο Βασίλειο  διαπιστώθηκε σημαντική αύξηση στελεχών με αυτήν την μετάλλαξη αλλά με τελείως διαφορετική καταγωγή. Τα στοιχεία εξηγούν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Συνεπώς οι ερευνητές αναζητώντας στοιχεία για το στέλεχος Βήτα, ανακάλυψαν το στέλεχος Άλφα. Την ίδια στιγμή, ένα άλλο στέλεχος με εντελώς διαφορετική καταγωγή που έφερε όμως την N501Y εξαπλωνόταν στην Βραζιλία, το στέλεχος Γάμα.

Οι ειδικοί ερμηνεύουν την επέκταση τριών διαφορετικών στελεχών σε διαφορετικά μέρη του κόσμου με παρόμοιες μεταλλάξεις ως ισχυρή ένδειξη εξέλιξης σύγκλισης. Οι επιστήμονες επεξηγούν πως «το γεγονός ότι σε τρία μέρη του κόσμου είχαμε στελέχη που αναδύθηκαν με παρόμοιο τρόπο ήταν ένδειξη ότι ο ιός έχει περιορισμένο περιθώριο για να εξελιχθεί καθώς αναπτύσσεται η ανοσία στον ανθρώπινο πληθυσμό».

Τα δεδομένα ανατράπηκαν με την έλευση του στελέχους Δέλτα, το οποίο  αρχικά συνδέθηκε με το πιο μεγάλο επιδημικό κύμα της Ινδίας. Σύντομα όμως επεκτάθηκε σε άλλες χώρες και ήδη έχει επικρατήσει σε πολλά μέρη του πλανήτη.

Η διεισδυτικότητά του είναι μεγαλύτερη από τα άλλα στελέχη, ενώ δεν φαίνεται να μοιράζεται μεταλλάξεις με κανένα από τα τρία. Ωστόσο, ακόμη δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την διεισδυτικότητα  του καθότι οι μεταλλάξεις του διαφέρουν σημαντικά από αυτές που έχουν παρατηρηθεί στα άλλα τρία στελέχη.

Σημειώνεται πως η μετάλλαξη P681R φαίνεται να είναι  καθοριστική γιατί διευκολύνει την είσοδο του ιού στα κύτταρα. Στην ίδια θέση το στέλεχος Άλφα έχει μία άλλη μετάλλαξη που επίσης βελτιώνει την είσοδο του ιού στα κύτταρα, αλλά δεν έχει τόσο ισχυρό αποτέλεσμα. Ωστόσο, οι επιστήμονες θεωρούν ότι η έντονη μετάδοση σε σχέση με τα άλλα στελέχη  δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο  σε μια  μετάλλαξη και έτσι η μελέτη της διεισδυτικότητας του στελέχους Δέλτα συνεχίζεται.