Για το Νοσοκομείο Θήρας

Του Γιώργου Ι. Στάθη. Μanager Υπηρεσιών Υγείας, Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας (ΕΕΜΥΥ)

Πριν δώδεκα περίπου χρόνια, στις 19 Οκτωβρίου 2004, είχε δοθεί στη δημοσιότητα ένα νομοσχέδιο, που προκάλεσε μέσα σε 24 ώρες τα ομαδικά πυρά του κρατικοδίαιτου συνδικαλισμού του υγειονομικού χώρου, ανεξαρτήτως κομματικών αποχρώσεων. Επρόκειτο για την ίδρυση της «Ανώνυμης Εταιρείας Μονάδων Υγείας» (ΑΕΜΥ Α.Ε.), γεγονός που συνιστούσε ένα δειλό νομοθετικό βήμα, στην κατεύθυνση του απεγκλωβισμού του ΕΣΥ από τις καταστροφικές λογικές του αντιπαραγωγικού και ζημιογόνου διοικητικού κρατισμού και του αντικοινωνικού δημοσιοϋπαλληλισμού.

Είχα γράψει τότε ένα σύντομο σχόλιο, προτρέποντας  τα πολιτικά κόμματα να στηρίξουν αυτό το πιλοτικό εγχείρημα εισαγωγής ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων και αρχών λειτουργίας, σ’ ένα πλήρως κρατικό οργανισμό, αφού ήδη από το 1990 είχε διαπιστωθεί η αποτυχία του ΕΣΥ, εξαιτίας της γενικευμένης μετατροπής των υγειονομικών δομών σε κοινές δημόσιες υπηρεσίες. Μάλιστα, είχα τότε διατυπώσει και την ακόλουθη πρόταση:

«Αφού ο Υπουργός Υγείας αποφάσισε να επιχειρήσει αυτό το μικρό, αλλά ρηξικέλευθο πείραμα, θα μπορούσε να του δώσει πιο ολοκληρωμένη μορφή, εντάσσοντας στην ιδιοκτησία της ΑΕΜΥ Α.Ε. και ένα κρατικό νοσοκομείο της Αττικής, έστω μικρό, έστω το υπό ανέγερση στις παρυφές της Κηφισιάς. Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον να συγκρίνουμε, μετά από 3-4 χρόνια, τα οικονομικά και ποιοτικά αποτελέσματα της πιλοτικής και κρατικής ΑΕΜΥ Α.Ε., σε σύγκριση με εκείνα του πατροπαράδοτου ΕΣΥ, αλλά και των ιδιωτών ανταγωνιστών του! Και φυσικά θα ήταν ανέλπιστα γενναία κίνηση αν μετέτρεπε ΟΛΑ  τα κρατικά νοσοκομεία σε ΝΠΙΔ ή κρατικές Α.Ε., αντί να τα διατηρήσει ως ΝΠΔΔ όπως έχει εξαγγείλει…» ¹

Τελικά, η ΑΕΜΥ Α.Ε. ιδρύθηκε με τον Ν. 3293/2004, αλλά το λεγόμενο «πολιτικό κόστος» έναντι των συντεχνιών δεν επέτρεψε την προικοδότησή της με κάποια λειτουργούσα νοσοκομειακή μονάδα. Η εταιρεία περιορίσθηκε σε δράσεις πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, χρησιμοποιώντας την Πολυκλινική του Ολυμπιακού Χωριού και τις ιδιωτικές δωρεές του Κ.Υ.Α.Α. Κερατέας και κινητών ιατρικών μονάδων. Κυρίως, όμως, το μεγάλο πλεονέκτημα της νομικής μορφής της πνίγηκε μέσα στην κομματική σκοπιμότητα, στην αφόρητη γραφειοκρατία του δημόσιου τομέα, στην παρεμπόδιση ανάληψης κερδοφόρων δραστηριοτήτων και στην αδυναμία αξιοποίησης πρότυπων συστημάτων διοίκησης και αποτελεσματικής διαχείρισης, από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Η ΑΕΜΥ Α.Ε. εξελίχθηκε σε μια ακόμη ζημιογόνα δημόσια επιχείρηση, όπου ο κύκλος εργασιών καλύπτει μόλις το 32,5% του κόστους πωλήσεων και η μισθοδοσία του προσωπικού ανέρχεται στο 78% του κόστους και στο 116% των ζημιών!

Ωστόσο, η ιδέα του 2004 δεν πήγε τελείως χαμένη. Ύστερα από δωρεά οικοπέδου προς την ΑΕΜΥ Α.Ε. και μιαν αδιαφανή προγραμματική συμφωνία, ανεγέρθηκε την περίοδο 2008-2010 (με υπερκοστολογημένη δημόσια δαπάνη) ένα μικρό νοσοκομείο στο Ημεροβίγλι Σαντορίνης, ιδιοκτησίας της κρατικής Α.Ε. Έκτοτε, το σύγχρονο και εξοπλισμένο νοσοκομείο 50 κλινών παρέμεινε αναξιοποίητο, κυρίως λόγω της πολιτικής διαμάχης, περί το αν θα λειτουργήσει ως αυτοχρηματοδοτούμενη κρατική επιχείρηση ή ως επιχορηγούμενη και ζημιογόνα δημόσια υπηρεσία.

Νομίζω ότι, με τον πρόσφατο Ν. 4368/2016, το δίλημμα απαντήθηκε. Το «Γενικό Νοσοκομείο Θήρας» θα προσαυξάνει τις ετήσιες ζημίες της ΑΕΜΥ Α.Ε., που καλύπτονται με αθρόα κρατική επιχορήγηση. Οι τεχνικές λεπτομέρειες δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Αλλά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν το νησί και η νομική μορφή της ιδιοκτήτριας εταιρείας, για την ανάπτυξη μιας πρότυπης, δημόσιας νοσοκομειακής μονάδας που θα στηρίζεται στα ίδια έσοδα της, φοβάμαι ότι εκποιήθηκαν στο βωμό του θανατηφόρου κρατισμού, εις βάρος του κοινωνικού συμφέροντος και υπέρ της παρακείμενης ιδιωτικής δομής. Εύχομαι ν’ αποδειχθεί στην πράξη, ότι κάνω λάθος…

1. Γ.Ι. Στάθης: Ένα τολμηρό μέτρο που απαιτεί πολιτική συναίνεση (και μία συμπληρωματική πρόταση), Επιθεώρηση Υγείας, Τεύχος 91, Νοε.-Δεκ.2004