Γιατί πρέπει να προστατεύουμε τα μάτια μας σε  πισίνες και στα υδάτινα πάρκα

Προσοχή συνιστάται σε κολυμβητές σε πισίνες αλλά και στους χρήστες υδρομασάζ αναψυχής και υδάτινων πάρκων καθώς απειλούνται τα μάτια από βλαβερές ουσίες για τον καθαρισμό του νερού. Εξίσου επικίνδυνοι είναι παθογόνοι μικροοργανισμοί που μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις.

Από στοιχεία του CDC προκύπτει ότι από το χλώριο που χρησιμοποιείται για να αποτρέψει την ανάπτυξη μικροβίων και την συρροή λοιμώξεων μπορεί να αλληλοεπιδράσει με ούρα, νεκρά δερματικά κύτταρα έως τα αποσμητικά.  Με τον τρόπο αυτό προκύπτουν ερεθιστικές ουσίες, οι χλωραμίνες,  ελαττώνοντας τη ποσότητα του χλωρίου που μπορεί να σκοτώσει τα μικρόβια. Πιθανότατα χλωραμίνες να προξενήσουν ερεθισμό και κνησμό στα μάτια, ενώ η μείωση στη συγκέντρωση του καθαρού χλωρίου αφήνει περιθώριο να δράσουν βακτήρια, μύκητες και παράσιτα.

Οι χλωραμίνες γίνονται αισθητές  από την μυρωδιά, όπως εξηγεί ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. «Οι καθαροί υδάτινοι χώροι αναψυχής φυσιολογικά δεν μυρίζουν έντονα χλώριο. Αντιθέτως, όταν η συγκέντρωση των χλωραμινών είναι υψηλή, αναδύεται έντονη μυρωδιά διότι οι χλωραμίνες διαχέονται ως αέριο στην γύρω περιοχή». Ο κολυμβητής  ενδεχομένως να αντιληφθεί τη μυρωδιά σε χώρους όπου υπάρχουν πολλαπλοί υδάτινοι τόποι αναψυχής (π.χ. νεροτσουλήθρες, πισίνες), καθώς και στις εσωτερικές πισίνες, οι οποίες δεν αερίζονται τόσο καλά όσο οι υπαίθριες.

Προβλήματα στα μάτια

«Κατ’ αρχάς, η επιφάνεια των ματιών καλύπτεται από ένα λεπτό στρώμα δακρύων, το οποίο τα διατηρεί υγρά και καθαρά», αποσαφηνίζει ο καθηγητής. «Το χλώριο και τα άλλα χημικά που χρησιμοποιούνται για την απολύμανση του νερού στην πισίνα, αφαιρεί αυτή την προστατευτική στοιβάδα, προκαλώντας ερεθισμό και ερυθρότητα στα μάτια». Το συχνό κολύμπι στην πισίνα, με έκθεση των ματιών στα χημικά, είναι πιθανό να αναπτύξει ξηροφθαλμία, δηλαδή τα μάτια δεν παράγουν πια αρκετά ή/και καλής ποιότητας δάκρυα. Σε αυτή την περίπτωση έχει ένα συνεχές αίσθημα άμμου στα μάτια του, ενώ η όρασή του μπορεί να θολώσει. Προβλήματα μπορούν να προκύψουν  από παθογόνους μικροοργανισμούς καθώς δεν είναι λειτουργική η στοιβάδα δακρύων.

«Το χλώριο είναι ένα πανίσχυρο απολυμαντικό και μπορεί να βλάψει τις εξωτερικές στοιβάδες κυττάρων που προστατεύουν τον κερατοειδή χιτώνα των ματιών», σημειώνει ο κ. Κανελλόπουλος. «Μια γρήγορη ματιά κάτω από το νερό δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα, αλλά δεν μπορεί κάποιος να κάνει μακροβούτια με ανοιχτά μάτια στην πισίνα. Αν το κάνει, θα παρουσιάσει αργά ή γρήγορα κοκκίνισμα και ερεθισμό των ματιών, που θα του προκαλεί κνησμό, δακρύρροια και ενόχληση. Μπορεί επίσης να εκδηλώσει φωτοφοβία, δηλαδή ευαισθησία των ματιών στο φως. Η όρασή του μπορεί ακόμα να θολώσει λίγο, ενώ δεν αποκλείεται να νιώθει και πόνο» διευκρινίζει ο γιατρός. Αντίστοιχα, τα βακτήρια που επιζούν από  το χλώριο και τα άλλα χημικά, μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις όπως είναι  η επιπεφυκίτιδα. Ειδικά, όμως, σε όσους κολυμπούν με φακούς επαφής μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνα για την όραση.

Προσοχή χρειάζεται να επιδείξουν ιδιαίτερα όσοι φορούν φακούς επαφής καθώς ενέχεται κίνδυνος μόλυνσης από παθογόνα που διαφεύγουν της απολύμανσης . Εφόσον κάποιον υπάρχει κάποιος ερεθισμό, «η κατάληξη μπορεί να είναι σοβαρά προβλήματα που φτάνουν μέχρι το έλκος (πληγή) του κερατοειδούς» προειδοποιεί ο κ. Κανελλόπουλος.

Κίνδυνος μπορεί να προκύψει εάν δεν έχουν πραγματοποιηθεί ορθά  καθαρισμός και απολύμανση, για παράδειγμα σε πάρκα αναψυχής έχουν μείνει τον χειμώνα στάσιμα νερά, οπότε να προκύψει  «επιμόλυνση του νερού από πρωτόζωα όπως η ακανθαμοιβάδα. Αν αυτή φτάσει στους φακούς επαφής και μετά στα μάτια, προκαλεί πολύ σοβαρή κερατίτιδα, η οποία συχνά οδηγεί στη μεταμόσχευση κερατοειδούς», προειδοποιεί ο καθηγητής.

Μέτρα προστασίας

• Φοράτε πάντοτε σφικτά γυαλιά κολύμβησης, που δεν επιτρέπουν στο νερό να πλησιάσει τα μάτια.
• Εάν φοράτε φακούς επαφής, να τους αφαιρείτε πριν φορέσετε τα γυαλιά κολύμβησης. Εάν επιθυμείτε να τους φοράτε τότε προμηθευτείτε φακούς μιας χρήσεως, ώστε να τους πετάξετε μόλις τελειώσετε το κολύμπι σας. Αν οι φακοί σας είναι πολλαπλών χρήσεων, πρέπει να τους καθαρίζετε και να τους απολυμαίνετε σχολαστικά μετά από κάθε χρήση.
• Ξεπλένετε το πρόσωπό σας με γλυκό νερό μετά το κολύμπι με κλειστά μάτια, ώστε να απομακρύνετε το χλώριο και τις άλλες χημικές ουσίες από τα φρύδια σας και τις περιοχές γύρω από τα μάτια.
• Εφαρμόστε πριν και μετά την κολύμβηση τεχνητά δάκρυα ή άλλο κολλύριο λίπανσης των ματιών, ώστε να τα διατηρείτε καλά ενυδατωμένα.
• Πίνετε άφθονο νερό για να είναι και ο οργανισμός σας ενυδατωμένος και να παράγει αρκετά δάκρυα.