Γλαύκωμα: Η καμουφλαρισμένη απειλή της όρασης

Συναγερμό κρούουν οι Οφθαλμίατροι για τον κίνδυνο που κρύβει το αθεράπευτο γλαύκωμα. Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος, τα μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος (ΕΕΓ) ζητούν από όλους μας να μάθουμε για την πάθηση και να προστατεύουμε τα μάτια μας, «πριν είναι πολύ αργά».

Περίπου 67 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με γλαύκωμα, και δυστυχώς, οι μισοί πάσχοντες δεν γνωρίζουν ότι νοσούν. Με άλλα λόγια, περισσότεροι από 30 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν σιγά σιγά την όρασή τους χωρίς προειδοποίηση. Σήμερα, υπάρχουν 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι είναι τυφλοί εξαιτίας της νόσου.  Στην Ελλάδα οι πάσχοντες εκτιμώνται στις 200 χιλιάδες, με τους μισούς να μην το γνωρίζουν καν. Παράλληλα, τουλάχιστον 40 χιλιάδες άτομα θα εμφανίσουν γλαύκωμα μέσα στην επόμενη πενταετία.

«Το γλαύκωμα μπορεί να παραμείνει χωρίς συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως και χρόνια, με συνέπεια να χάνεται ένα σημαντικό μέρος της όρασης, μέχρις ότου ο ασθενής να οδηγηθεί στον οφθαλμίατρο και να διαγνωστεί. Ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχοι είναι ο μόνος τρόπος για να ανιχνευτεί το γλαύκωμα νωρίς, ώστε να μπορεί να αντιμετωπιστεί κατάλληλα», δηλώνει ο πρόεδρος της ΕΕΓ Γιώργος Μαγκουρίτσας, Δ/ντης στην Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός».

«Ένας στους δύο ασθενής δεν γνωρίζει ότι πάσχει, πρόβλημα που συναντάται, βέβαια, στις περισσότερες χώρες στα ίδια ποσοστά», ανέφερε ο Φώτης Τοπούζης Καθηγητής Οφθαλμολογίας Α.Π.Θ, Πανεπιστημιακή Κλινική Νοσ/μείου ΑΧΕΠΑ και Γ.Γ. της ΕΕΓ. Όπως εξήγησε, οι δυσκολίες διάγνωσης δεν σχετίζονται με τα προβλήματα της ΠΦΥ στην Ελλάδα, αφού και σε χώρες με ανεπτυγμένα συστήματα το ποσοστό είναι αντίστοιχο. «Μόνο στην Ινδία τα ποσοστά είναι ακόμα μεγαλύτερα με τους αδιάγνωστους να αγγίζουν το 93%», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Όπως σημειώνουν οι οφθαλμίατροι, δυστυχώς δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για το γλαύκωμα, αλλά αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με καινοτόμες φαρμακευτικές ή επεμβατικές επιλογές, οι οποίες μπορεί να σταματήσουν ή  να επιβραδύνουν την εξέλιξή του.

Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για το γλαύκωμα, άρα το κλειδί για να διατηρηθεί η όρασή στους ασθενείς με γλαύκωμα είναι η κατάλληλη ρύθμιση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Η μη συμμόρφωση των ασθενών, σε ποσοστά που κυμαίνονται από 27% έως 57%, αποτελεί το σοβαρότερο πρόβλημα στην αντιμετώπιση του γλαυκώματος, πέραν της επαρκούς διάγνωσης, σύμφωνα με τον Αναστάσιο Γεώργιο Κώνστα, Καθηγητή Οφθαλμολογίας Α.Π.Θ και Δ/ντη στην Γ’ Οφθ/κή Κλινική Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και αντιπρόεδρο της ΕΕΓ.

Κύριος λόγος που οι περισσότεροι ασθενείς, στη συντριπτική τους πλειονότητα άνω των 60 ετών, δεν μπορούν να κατανοήσουν την ύπουλη φύση του γλαυκώματος, που οδηγεί την απώλεια της όρασης.

Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος: τι μπορείτε να κάνετε για να προστατεύσετε την όρασης σας;

• Προγραμματίστε μια οφθαλμολογική εξέταση.

• Συζητήστε για το γλαύκωμα.

• Βεβαιωθείτε ότι τα αγαπημένα σας πρόσωπα λαμβάνουν σωστά τα φάρμακά τους για το  γλαύκωμα.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι γλαυκώματος: το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, που είναι χρόνιο, και το οξύ, ή γλαύκωμα κλειστής γωνίας. Το γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας αντιπροσωπεύει πάνω από το 80% του συνόλου των περιστατικών με γλαύκωμα και είναι συνήθως ασυμπτωματικό στα αρχικά στάδια, γι ‘αυτό συχνά παραμένει αδιάγνωστο μέχρι να φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας, από την άλλη πλευρά, έχει έντονα συμπτώματα, είναι λιγότερο συχνό, και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Τα συμπτώματα του γλαυκώματος κλειστής γωνίας μπορεί να περιλαμβάνουν έντονο πόνο, ναυτία, κοκκίνισμα των ματιών και θολή όραση.

Αντιμετώπιση  γλαυκώματος και παράγοντες κινδύνου

Το γλαύκωμα δεν θεραπεύεται αλλά αντιμετωπίζεται. Η απώλεια της όρασης δεν μπορεί να αποκατασταθεί, παρόλα αυτά, η υπολειπόμενη όραση μπορεί να διατηρηθεί μέσω αγωγής.

Το γλαύκωμα μπορεί να αντιμετωπιστεί με οφθαλμικές σταγόνες, με χρήση ακτινών λέιζερ, με χειρουργική επέμβαση, ή με έναν συνδυασμό αυτών των μεθόδων.

Εκτός από την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης γλαυκώματος, συμπεριλαμβανομένων:

• Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος

• Ηλικία άνω των 60 ετών

• Προγενέστεροι τραυματισμοί – κακώσεις οφθαλμού

• Χρήση στεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα

• και λιγότερο συχνά διαβήτης, υψηλή αρτηριακή πίεση και καρδιακή νόσος