Γυναίκες και χρήση ναρκωτικών

της Μένης Μαλλιώρη

καθηγήτριας ψυχιατρικής , εκπρόσωπός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία,

Με ευκαιρία την Παγκόσμια Ημέρα για την Γυναίκα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός της Ε.Ε. για τα Ναρκωτικά, (Ευρωπαικό Κέντρο για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία-EMCDDA), κοινοποίησε έναν σύντομο οδηγό σχετικά με ζητήματα που αφορούν, τον σχεδιασμό και την παροχή υγειονομικής και κοινωνικής υποστήριξης των γυναικών που είναι χρήστριες. Περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών αυτών, επισημαίνοντας τα κυριότερα σημεία των φυλετικών διακρίσεων που υπάρχουν και στον τομέα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.

Οι γυναίκες αποτελούν το ένα τέταρτο των ατόμων με σοβαρά προβλήματα ναρκωτικών στην Ευρώπη και περίπου το ένα πέμπτο των εισαγωγών σε θεραπευτικά προγράμματα. Στην Ε.Ε. υπολογίζεται ότι πάνω από 30 εκατομμύρια γυναίκες (και 50 εκατομμύρια άνδρες) (15-64 ετών) έχουν δοκιμάσει ένα παράνομο ναρκωτικό κάποια στιγμή στη ζωή τους. Οι γυναίκες και οι άνδρες με προβλήματα ναρκωτικών διαφέρουν ως προς τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά, τις συνθήκες διαβίωσης, τα πρότυπα και τις συνέπειες της χρήσης.

Ποιο συγκεκριμένα οι γυναίκες χρήστριες, είναι ποιό πιθανό να βιώσουν στίγμα και οικονομικά μειονεκτήματα, προέρχονται από οικογένειες ή έχουν συντρόφους με προβλήματα χρήσης, σαν μητέρες έχουν ευθύνες -ή στερούνται όχι πάντα δικαίως- της παιδικής φροντίδας, είναι συνήθως θύματα παιδικής κακοποίησης, υποφέρουν και από άλλες ψυχικές διαταραχές. Για τους όλους τους παραπάνω λόγους προτείνεται μία προσέγγιση που ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ανάγκες που πραγματικά διαπιστώνονται μεταξύ γυναικών, ανδρών, διεμφυλικών και μη δυαδικών ατόμων.

Προ-απαιτούμενα μιας προσέγγισης που σέβεται τα φυλετικά-ατομικά χαρακτηριστικά είναι,

• Η συμμετοχή των γυναικών στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη σχετικών πολιτικών και προγραμμάτων
• Η εκπαίδευση του προσωπικού στις υγειονομικές και κοινωνικές υπηρεσίες για την παροχή εξατομικευμένης βοήθειας
• Η δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος για διευκόλυνση πρόσβασης των γυναικών στην περίθαλψη και σε υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στο φύλο και στο τραύμα
• Οι στοχευμένες έρευνες σε ζητήματα φύλου και αποτελεσματικότητας των προσεγγίσεων που στοχεύουν στις ανάγκες των γυναικών που κάνουν χρήση

Αν καταφέρουμε και στην Ελλάδα να λάβουμε υπόψιν έμπρακτα τις ειδικές και ιδιαίτερες ανάγκες των εξαρτημένων γυναικών, χωρίς στερεότυπα και προκαταλήψεις, θα έχουμε δώσει πραγματικό νόημα στην Ημέρα που Παγκόσμια αφιερώνεται στην Γυναίκα όχι σαν γιορτή αλλά σαν υπενθύμιση επίλυσης των ανισοτήτων και των διακρίσεων.