H «Πυροσβεστική» στα Νοσοκομεία

Toυ Γιώργου Ι. Στάθη, Οικονομολόγου-Μanager Νοσοκομείων, Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας (ΕΕΜΥΥ) 

Το ζήτημα της ποιότητας των νοσοκομειακών διοικήσεων του ΕΣΥ, στις ιδιαίτερα αντίξοες σημερινές συνθήκες, έχει αποκτήσει πρωτεύουσα και κρίσιμη σημασία. Η αλόγιστη σπατάλη πόρων κατά το παρελθόν μπορούσε να καλύψει ως ένα βαθμό –και μόνο στα μάτια των αδαών, βέβαια –τις συνέπειες από την έλλειψη γνώσεων και ικανοτήτων ή την έλλειψη ενδιαφέροντος ή ακόμη και εντιμότητας από πλείστους εκ των διοριζόμενων ως Διοικητών και Μελών των Δ.Σ. των νοσοκομείων, με κριτήρια κομματικά και συνήθως αναξιοκρατικά.

Σήμερα, ο συνεχιζόμενος δραστικός περιορισμός των διαθέσιμων υλικών και ανθρώπινων πόρων καθιστά πλέον αναγκαστική την παρουσία ικανών και έμπειρων επαγγελματιών στις διοικήσεις των κρατικών νοσοκομείων. Δεν διακυβεύεται απλά η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, από λανθασμένες (ή και ιδιοτελείς) αποφάσεις, αλλά το ενδεχόμενο ακόμη και λειτουργικής κατάρρευσης του ΕΣΥ, από την έλλειψη επιστημονικού management.

Το νοσοκομειακό πλέγμα, πέραν της δευτεροβάθμιας, διεκπεραιώνει –κακώς, κάκιστα– το μέγιστο μέρος και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Και αυτό συμβαίνει με δραματικά λιγότερο νοσηλευτικό, τεχνολογικό και διοικητικό προσωπικό, ενώ στην επαρχία σημειώνονται πλέον και σοβαρές ελλείψεις ιατρικού προσωπικού. Δυστυχώς, το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν διευκολύνει ιδιαίτερα την αναζήτηση ευέλικτων λύσεων ως προς τη στελέχωση των νοσοκομείων, προσαρμοσμένων στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες ή και στις εύλογες προσδοκίες του επιστημονικού προσωπικού. Όμως, αυτά και άλλα πολλά, είναι προβλήματα που απαιτούν νομοθετικές ρυθμίσεις, δηλαδή την «επανίδρυση» του ΕΣΥ. Το άμεσο πρόβλημα είναι, πώς στηρίζεται βραχυπρόθεσμα το νοσοκομειακό σύστημα, ώστε ν’ αποφευχθούν σοβαρές συνέπειες για το κοινωνικό σύνολο.

Η μόνη ορατή και εφικτή λύση «πυροσβεστικής» παρέμβασης μπορεί να προέλθει από έμπειρους και ικανούς Διοικητές και διεπιστημονικά Δ.Σ. στα νοσοκομεία. Τα βασικότερα και απαραίτητα προσόντα ενός Διοικητή, στις σημερινές συνθήκες, είναι δεδομένα:

1. Να μπορεί να εμπνεύσει δημιουργικά ένα ολιγάριθμο, κουρασμένο, υποαμειβόμενο και απογοητευμένο προσωπικό, που θα ήθελε να δεί ότι ο μόχθος του έχει κάποιο κοινωνικό αντίκρυσμα. Αυτό επιτυγχάνεται αφενός με την υπηρεσιακή αξιοκρατία (πέραν κομματικών σκοπιμοτήτων) και με την εφεύρεση υλικών και ηθικών κινήτρων που μπορεί ν’ ανακαλύψει μια τεχνοκρατική διοίκηση, ακόμη και σε συνθήκες δημοσιοϋπαλληλικής τυπολατρίας.

2. Να μπορεί να αξιοποιήσει στο έπακρο τη σύγχρονη Πληροφορική Τεχνολογία για την εξόρυξη ιστορικών δεδομένων και την χρήση τους για την χάραξη καινοτόμου διοικητικής πρακτικής, καθορίζοντας στόχους βελτίωσης των οικονομικών και ποιοτικών αποτελεσμάτων όλων των νοσοκομειακών υπηρεσιών. Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να συγκεντρώνει στοιχεία αντικειμενικής αξιολόγησης τμημάτων και εργαζομένων όλων των ειδικοτήτων.

3. Να μπορεί (και να θέλει) να επιβάλει καθαρές διαγωνιστικές διαδικασίες για τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών και παροχής υπηρεσιών, τομέας όπου διασπαθίζονται ακόμη αρκετά εκατομμύρια, εις βάρος των ισχνών νοσοκομειακών προϋπολογισμών και των ίδιων των ασθενών. Η λογική «ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στ’ αλεύρι» δεν έχει θέση, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες.

4. Τέλος, να έχει το σθένος να ταχθεί, ανοιχτά και στην πράξη, υπέρ ενός ασθενοκεντρικού συστήματος υγείας, έστω και αν αυτό σημαίνει την αντιπαράθεσή του με κατεστημένα ενδονοσοκομειακά συμφέροντα, πάσης μορφής.

Μόνο με στελέχη αυτών των προδιαγραφών μπορεί ακόμη ν’ αποφευχθεί η κατάρρευση του συστήματος. Παραμένει όμως αναγκαία και επείγουσα η μεγάλη νομοθετική παρέμβαση, για την εκσυγχρονιστική επανίδρυση ενός ΕΣΥ που πνέει τα λοίσθια. Η «πυροσβεστική» μπορεί βραχυπρόθεσμα να περιορίσει τη φωτιά, αλλά δεν μπορεί πλέον να τη σβήσει.

E-mail: gstathis@eemyy.gr