Οι αναισθησιολόγοι των Ιατρείων Πόνου και η Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας (ΕΕΑ) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την κραυγαλέα απουσία ολοκληρωμένων υπηρεσιών ανακουφιστικής και παρηγορικής φροντίδας στη χώρα μας. Αφορμή στάθηκε το τραγικό συμβάν στην Κρήτη, που ανέδειξε μια αθέατη διάσταση του πόνου που βιώνουν ασθενείς με σοβαρές ασθένειες και οι οικογένειές τους.

Στην Ελλάδα, η αντιμετώπιση των προχωρημένων ασθενειών εξακολουθεί να είναι ελλιπής, αφήνοντας ασθενείς και οικογένειες ανυπεράσπιστους απέναντι στον σωματικό και ψυχικό πόνο, όπως στην περίπτωση του ηλικιωμένου που σκότωσε την καρκινοπαθή γυναίκα του και αυτοκτόνησε μέσα στο νοσοκομείο. Η διάγνωση μιας απειλητικής για τη ζωή ασθένειας, όπως  είναι ο καρκίνος, αλλάζει δραματικά τη ζωή ενός ανθρώπου, τονίζεται στην κοινή ανακοίνωση. Ο ασθενής έρχεται αντιμέτωπος με τον φόβο της απώλειας. Παράλληλα, η οικογένεια του βυθίζεται σε αβεβαιότητα, αγωνία και ψυχική οδύνη.

Συνεπώς, ο «ολικός πόνος» – που συνδυάζει σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές και πνευματικές πτυχές – μένει ανεπαρκώς αντιμετωπισμένος. Υπόψη πρέπει να ληφθεί ότι στη σύγχρονη κοινωνία, η σκέψη του θανάτου έχει απομακρυνθεί από την καθημερινότητα.

Αξιοσημείωτο είναι πως οι ασθενείς βρίσκονται απομονωμένοι, χωρίς να υπάρχει δομημένη ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
Το ιατρικό σύστημα επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στα σωματικά συμπτώματα, αφήνοντας το συναισθηματικό βάρος χωρίς αντιμετώπιση.

Η σημασία της ανακουφιστικής φροντίδας από την πρώτη στιγμή

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως η παρηγορική φροντίδα δεν πρέπει να παρέχεται μόνο στα τελικά στάδια της ασθένειας, αλλά από τη στιγμή της διάγνωσης. Πρώιμη ψυχοκοινωνική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να διαχειριστούν το σοκ και να βρουν καθαρό προσανατολισμό.
Ολιστική αντιμετώπιση του πόνου συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην αντιμετώπιση της απομόνωσης. Συστηματική φροντίδα των οικογενειών προλαμβάνει αισθήματα ματαιότητας και απόγνωσης που συχνά οδηγούν σε ακραίες συμπεριφορές. Τα Ιατρεία Πόνου και η παρηγορική ιατρική έχουν αποδείξει πως μπορούν να προσφέρουν συγκροτημένη στήριξη σε ασθενείς που υποφέρουν, όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχικά.

Το πρόβλημα της έλλειψης οργανωμένης υποστήριξης
Στην Ελλάδα, παρά τις ιατρικές προόδους, η ανακουφιστική φροντίδα εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής:

• Λείπουν δομές παρηγορικής φροντίδας στα περισσότερα νοσηλευτικά ιδρύματα.
• Δεν υπάρχει δίκτυο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για ασθενείς με ανίατες ασθένειες.
• Οι οικογένειες μένουν χωρίς βοήθεια, αναγκάζονται να διαχειριστούν μοναχές το ψυχικό και πρακτικό βάρος της φροντίδας.

Το τραγικό γεγονός στην Κρήτη αποτελεί κραυγή αγωνίας για την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα σύστημα που θα στηρίζει πραγματικά αυτούς που το χρειάζονται.

Τι πρέπει να αλλάξει – Η έκκληση των ειδικών

Οι αναισθησιολόγοι των Ιατρείων Πόνου και η ΕΕΑ καλούν την Πολιτεία να:

• Επενδύσει στην παρηγορική φροντίδα, ώστε ασθενείς και οικογένειες να έχουν πρόσβαση σε υποστήριξη.
• Ενισχύσει τα Ιατρεία Πόνου, που παραμένουν υποστελεχωμένα.
• Δημιουργήσει ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες που να είναι ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.
• Θεσμοθετήσει συστήματα φροντίδας που να συμπεριλαμβάνουν συναισθηματική και ψυχική υποστήριξη των ασθενών.

Η φροντίδα με ανθρωπιά είναι δικαίωμα, όχι πολυτέλεια

Η ολιστική φροντίδα δεν αφορά μόνο την ιατρική αντιμετώπιση, αλλά και την διατήρηση της αξιοπρέπειας του ασθενούς. Οι ασθενείς δεν πρέπει να αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι και οι οικογένειες δεν πρέπει να βιώνουν το ψυχικό βάρος μόνες τους.
Οι ειδικοί υγείας πρέπει να έχουν τα μέσα να προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια. Στην κατεύθυνση της αλλαγής της λυπηρής πραγματικότητας, η Πολιτεία πρέπει να ενεργήσει άμεσα, ώστε κανείς να μην νιώθει αβοήθητος στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του.Οι αναισθησιολόγοι των Ιατρείων Πόνου και η Ελληνική Εταιρεία Αλγολογίας θα συνεχίσουν να πιέζουν ώστε το σύστημα να προσαρμοστεί στις πραγματικές ανάγκες των ασθενών.