Η χαμένη ευκαιρία των μελετών βιοϊσοδυναμίας

Στον αγώνα του εξορθολογισμού των φαρμακευτικών δαπανών, την εξοικονόμηση πόρων και της ενίσχυσης της οικονομίας η Πολιτεία είναι σαφές πως κρατά έναν από τους “καλύτερους παίχτες της στον πάγκο”. Η απουσία ενός θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέψει την ενίσχυση της Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) στερεί από τη χώρα εκατομμύρια ευρώ, απωθώντας μάλιστα, όχι μόνο τις κλινικές μελέτες, αλλά ακόμη και τις μελέτες βιοϊσοδυναμίας.
Περίπου 35 δισ. ευρώ επενδύονται στην κλινική έρευνα στην Ευρώπη. Από αυτά η Ελλάδα καταφέρνει να εξασφαλίσει “ψίχουλα”,  αφού δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει τα 80 εκατ. ευρώ. Η Γερμανία και η Γαλλία ηγούνται της κατάταξης, με 5,8 και 4,5 δισ. ευρώ, αντίστοιχα, με το Βέλγιο να συνεχίζει να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για την Ελλάδα, αφού η μικρή χώρα της βορειοδυτικής Ευρώπης προσελκύει σχεδόν 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ μελετών. Πέρα από τα οικονομικά οφέλη, τις θέσεις εργασίας και το επιστημονικό κέρδος, χάρη σε αυτή την επίδοση η χώρα καλύπτει  σχεδόν το 50% των αναγκών των πολιτών στα φάρμακα.
Δεν είναι όμως οι κλινικές μελέτες, η μόνη ανεκμετάλλευτη “πηγή” για την εξοικονόμηση πόρων, στο χώρο της R&D. Η αδυναμία εδραίωσης ενός υποστηρικτικού θεσμικού πλαισίου “διώχνει” εκτός συνόρων ακόμη και τις μελέτες βιοϊσοδυναμίας. Σύμφωνα με έκθεση του ΣΦΕΕ, για τη στρατηγική ανάπτυξη για τον κλάδο του φαρμάκου, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες διεξάγουν περισσότερες από 100 μελέτες βιοϊσοδυναμίας ετησίως στο εξωτερικό.
Η έκθεση εξετάζει τις “ευκαιρίες ανάπτυξης της φαρμακοβιομηχανίας, μέσω νέας πολιτικής παροχής κινήτρων με επίκεντρο την Πνευματική Ιδιοκτησία”. Μέρος αυτής της αναπτυξιακής στρατηγικής δεν μπορεί παρά να αποτελεί και το κομμάτι των μελετών βιοϊσοδυναμίας, με το ΣΦΕΕ να εκτιμά ότι η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε Κόμβο Μελετών Βιοϊσοδυναμίας. Τονίζεται δε, ότι η αύξηση της χρήσης των γενοσήμων μπορεί να παράξει εξοικονομήσεις στο σύστημα υγείας.
Τι είναι, όμως, αυτό που καθιστά την Ελλάδα ακατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη κλινικών μελετών;
Αρνητικοί παράγοντες αποτελούν το ασταθές περιβάλλον, οι άτακτες πληρωμές των παρόχων, η εχθρική στάση απέναντι στην καινοτομία και οι στρεβλώσεις στο σύστημα τιμολόγησης, οι δυσκολίες στην ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, αλλά και η απουσία φορολογικών απαλλαγών και κινήτρων για επενδύσεις στην R&D. Ειδικά το τελευταίο κρίνεται απο τους εκπροσώπους της βιομηχανίας δομικό στοιχείο στην ανατροπή του αρνητικού κλίματος, με στόχο μια νέα προσέγγιση που θα στηρίζεται στην Πνευματική Ιδιοκτησία.
Κυρίως, όμως, αναδεικνύονται διοικητικά και επιχειρησιακά ζητήματα στον τομέα της ανάπτυξης των κλινικών μελετών που χρήζουν επίλυσης:

• Έγκαιρη έκδοση κατάλληλης νομοθεσίας
• Σαφείς ρόλοι και ευθύνες
• Κίνητρα για γρήγορη, ορθή και πλήρη εφαρμογή
• Πλήρη δημοσίευση δεδομένων με τακτικές αναφορές