Η Διακήρυξη της Μάλτας “ζωντάνεψε” τη συμμαχία του Νότου

Με τη “Διακήρυξη της Μάλτας” 6 χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου καθόρισαν τους άξονες συνεργασίας στον τομέα του φαρμάκου και στο πεδίο των διαπραγματεύσεων με τη φαρμακοβιομηχανία. Η συνάντηση της Μάλτας, όπου συμμετειχαν Υπουργοί Υγείας και εκπρόσωποι των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, ουσιαστικά επανεκκίνησε τις διαδικασίες για τη σύσταση της “Συμμαχίας του Νότου”, η οποία είχε κάνει τα πρώτα της βήματα πριν από περίπου ένα χρόνο (διαβάστε εδώ).

Οι επικεφαλής της Υγείας από τη Μάλτα, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία και την Πορτογαλία συμφώνησαν στη σύσταση μιας Τεχνικής Επιτροπής για τη διερεύνηση πιθανών τρόπων εθελοντικής συνεργασίας σε διάφορους τομείς, όπως η διάχυση πληροφοριών, η αναγνώριση καλών πρακτικών, η ανίχνευση οριζόντων ( horizon scanning) για καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, η διερεύνηση πιθανών μηχανισμών για διαπραγματεύσεις τιμών και κοινές προμήθειες.

Για τον Ανδρέα Ξανθό, βέβαια, η διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών στις θεραπείες και μπορεί να προελθει μόνο από την υποχώρηση των φαρμακευτικών εταιριών στα εμπορικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης κα της πάτεντας. Ο περιορισμός των κερδών της φαρμακοβιομηχανίας είναι, δε, μονόδρομος.

“Η φαρμακοβιομηχανία παράγει καινοτόμα φάρμακα που μπορούν να συμβάλλουν στην ανακούφιση των ασθενών και να επηρεάσουν την πρόγνωση ή ακόμα και να θεραπεύσουν σοβαρά και απειλητικά νοσήματα, αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτά – ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες – δεν είναι αυτονόητη ούτε δεδομένη. Το σημερινό νομικό καθεστώς προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων, οι προσπάθειες παράτασης της περιόδου προστασίας της πατέντας, η τάση «ορφανοποίησης» αρκετών φαρμάκων, είναι σε ανισορροπία με την προσβασιμότητα και την προσιτή τιμή των φαρμάκων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα νέα αποτελεσματικά φάρμακα για την χρόνια ηπατίτιδα C, τα οποία αντί να δημιουργούν «ευφορία» στην επιστημονική κοινότητα και στις κυβερνήσεις, προκαλούν «πονοκέφαλο» επειδή έχουν απαγορευτική τιμή για να καλυφθούν όλοι οι ασθενείς που έχουν θεραπευτική ένδειξη”, ανέφερε ο Έλληνας Υπουργός Υγείας.

Όπως εξήγησε, για την Ελληνική κυβέρνηση, η μεγαλύτερη πρόκληση σήμερα είναι η καθολική και ισότιμη κάλυψη των τεκμηριωμένων φαρμακευτικών αναγκών του πληθυσμού, με ταυτόχρονη προστασία των οικονομικά αδύναμων πολιτών από δυσβάστακτες επιβαρύνσεις.

“Αυτός ο πολιτικός στόχος μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με μια συνολική δέσμη αλλαγών στην πολιτική φαρμάκου :

1. Αξιολόγηση φαρμακευτικής καινοτομίας ( αυτές τις μέρες ψηφίζεται νόμος που ενσωματώνει για 1^η φορά κριτήρια ΗΤΑ στη λίστα αποζημιούμενων φαρμάκων ).
2. Αναβάθμιση και υποχρεωτικότητα των θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
3. Αποτελεσματικός μηχανισμός διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης για τα νέα ακριβά φάρμακα ( επίσης για 1^η φορά θωρακίζεται θεσμικά η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ).
4. Δημοσιοποίηση των σχέσεων φαρμακευτικών εταιρειών με γιατρούς και Επιστημονικές Εταιρείες – διαφάνεια και έλεγχος των ιατρικών συνεδρίων.

Μόνο έτσι μπορεί να αντιμετωπιστεί δραστικά η προκλητή ζήτηση, η σπατάλη και η διαφθορά στο χώρο του φαρμάκου, η οποία μετά το “σκάνδαλο Novartis” έχει βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα και έχει δημιουργηθεί ειδική κοινοβουλευτική Επιτροπή για να εξετάσει τις ευθύνες για το διαχρονικό party στο χώρο της υγείας”.

Ο κ. Ξανθός υπογράμμισε πως το σύστημα δεν είναι βιώσιμο, θυμίζοντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών Υγείας στο Άμστερνταμ, ενώ έκρινε πως είναι απαραίτητη η εκ νέου σύζητησης  των θεμάτων των κλινικών μελετών, των προτεραιοτήτων της έρευνας, της περιόδου προστασίας της πατέντας, της δυνατότητας διακρατικών συνεργασιών για τη διαπραγμάτευση «δίκαιων» τιμών αποζημίωσης στα ΦΥΚ.

Η Διακήρυξη της Μάλτας:

«Εμείς, οι Υπουργοί Υγείας της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, έχοντας επίγνωση της σημασίας της εγγυημένης πρόσβασης των ασθενών σε νέα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, με ταυτόχρονα διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας μας,

Συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε με πλήρη εμπιστοσύνη, πίστη, αλληλεγγύη και διαφάνεια για καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα

Εκφράσαμε μια σαφή πολιτική βούληση για τη σύσταση μιας Τεχνικής Επιτροπής προς διερεύνηση πιθανών τρόπων εθελοντικής συνεργασίας, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα εξής : διάχυση πληροφοριών, αναγνώριση καλών πρακτικών, ανίχνευση οριζόντων ( horizon scanning) για καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, διερεύνηση πιθανών μηχανισμών για διαπραγματεύσεις τιμών και κοινές προμήθειες.

Η εν λόγω συνεργασία είναι ανοιχτή στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ».