Η …«κρυφή» έκθεση του ΟΟΣΑ

Σοβαρές κατηγορίες εναντίον της κυβέρνησης εξαπολύουν οι Φαρμακοποιοί, με αφορμή τον εντοπισμό έκθεσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ, η οποία εκδόθηκε την ίδια εποχή με τη διαβόητη «εργαλειοθήκη», αλλά φαίνεται πως κινείται σας ξεκάθαρα αντίθετη κατεύθυνση.

Το «toolkit» του ΟΟΣΑ είχε αποτελέσει τον οδηγό του Υπουργείου Ανάπτυξης, για να νομοθετήσει τη μερική απελευθέρωση της χορήγησης και της τιμής των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), τον Απρίλιο. Την ωφέλεια του μέτρου είχαν αντικρούσει με στοιχεία τότε οι Φαρμακοποιοί.

«Την ίδια εποχή, και χωρίς να το γνωρίζει κανείς στην Ελλάδα εκτός ίσως από την Κυβέρνηση, η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. και ο ΟΟΣΑ (επισήμως ο ίδιος ο Οργανισμός και όχι κατ΄ ισχυρισμούς τρίτου όπως στην περίπτωση της “εργαλειοθήκης” του για την Ελλάδα) δημοσιοποίησαν Επίσημη Έκθεση (επισυνάπτεται) η οποία διέψευδε όλα τα επιχειρήματα περί δήθεν ωφελημάτων από την απορρύθμιση (“απελευθέρωση”) της τιμής ή της διάθεσης των ΜΥΣΥΦΑ, καταρρίπτοντας έτσι όλη την επιχειρηματολογία που είχε σχεδιάσει το Υπ. Ανάπτυξης στο θέμα», αναφέρει ο αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) και του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής (ΦΣΑ), Γ. Δαγρές.

Όπως σημειώνει, ακόμα και αν η κυβέρνηση δεν γνώριζε την ύπαρξη της έκθεσης τίθεται θέμα αλλαγής της κατεύθυνσης στα ΜΗΣΥΦΑ. «Αν όμως ήταν υπ’  όψη της Κυβέρνησης τότε μιλάμε για σοβαρό σκάνδαλο απόπειρας εξαπάτησης της κοινής γνώμης με ψεύδη και αποσιώπηση στοιχείων προς αποδοχή θέσεων επιβλαβών και ζημιογόνων για το Δημόσιο Συμφέρον, κάτι που είναι ηθικώς και νομικώς πολύ σοβαρότερο και χειρότερο από την πρώτη εκδοχή», προσθέτει ο κ. Δαγρές.

Επιπλέον, όπως αναφέρουν οι Φαρμακοποιοί, στην Έκθεση παρατίθενται στοιχεία που δείχνουν ότι η άρση της προστασίας στην άσκηση του επαγγέλματος του φαρμακοποιού, μπορεί να φέρει ακριβώς τις αντίθετες συνέπειες από αυτές που δηλώνει πως επιδιώκει η κυβέρνηση.

Μόλις μερικά από τα εδάφια της έκθεσης, που φαίνεται να αντιβαίνουν τα όσα υποστηρίζει η εργαλειοθήκη είναι, σύμφωνα, με τους φαρμακοποιούς τα παρακάτω:

 «19. Ο αυξημένος ανταγωνισμός που προκαλείται λόγω της αύξησης του αριθμού των φαρμακείων, μπορεί τελικά να οδηγήσει στο κλείσιμο φαρμακείων όπως συνέβη στην Ισπανική αυτόνομη επαρχία Ναβάρα που απελευθερώθηκε η ίδρυση».

«22. Μια πολιτική αποφυγής του ρίσκου κλεισίματος φαρμακειών σε περιοχές μειωμένου ενδιαφέροντος [σ.μ. εννοεί και πληθυσμιακά και εμπορικά] και στήριξης των φαρμακείων αγροτικών περιοχών είναι η παροχή οικονομικών κινήτρων: Στην Αγγλία τα αγροτικά φαρμακεία επιδοτήθηκαν από το πρόγραμμα Essential Small Pharmacy Local Pharmaceutical Services και στη Δανία εφαρμόζεται πρόγραμμα φοροελάφρυνσης για να υποστηρίξει τα φαρμακεία με χαμηλό τζίρο. Στη Νορβηγία για αρκετά χρόνια υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στο κράτος και τις αλυσίδες φαρμακείων για κάθε φαρμακείο που έκλεινε σε αγροτική περιοχή η αλυσίδα ήταν υποχρεωμένη να το εξαγοράσει ή να δημιουργήσει νέο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι αν και η πρόσβαση σε απομακρυσμένες περιοχές δεν αυξήθηκε, κανένα αγροτικό φαρμακείο δεν έκλεισε στη Νορβηγία».

«28. Δεν υπήρχαν ενδείξεις από τις χώρες που μελετήθηκαν – όλες με σύστημα δημόσιας χρηματοδότησης της υγειονομικής περίθαλψης και του φαρμακευτικού συστήματος – για την επίτευξη ανταγωνισμού στις τιμές των μη ρυθμιζόμενων στην τιμή τους φαρμάκων όπως τα ΜΥΣΥΦΑ. Μια συνεπής μείωση των τιμών των OTC φαρμάκων δεν επιβεβαιώθηκε. Η μείωση της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης σε αυτές τις χώρες είναι έτσι επίσης απίθανο να συμβεί δεδομένου ότι η φαρμακευτική δαπάνη σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από τα φάρμακα που χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή, χρηματοδοτούνται από το δημόσιο και οι τιμές των οποίων εξακολουθούν να ρυθμίζονται ακόμα και σε απελευθερωμένες αγορές. Επιπλέον, παράγοντες όπως η αυξημένη ιατρική ανάγκη, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, υπερτιμολογημένα νέα φάρμακα και o όγκος κατανάλωσης, επηρεάζουν τη δαπάνη».

 «29. Η προσβασιμότητα στο φάρμακο παρατηρήθηκε να αυξάνεται στις χώρες των οποίων ο φαρμακευτικός τομέας απελευθερώθηκε, επειδή δημιουργήθηκαν πολλά νέα φαρμακεία και άλλα κανάλια διανομής, συνήθως λιανοπωλητές ΜΗΣΥΦΑ, παράγοντες που συνέτειναν να καθοριστεί και πιο εκτεταμένο ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων. Η συνολική θετική επίδραση πάσχει, όμως, από ορισμένους περιορισμούς, δεδομένου ότι τα νέα αυτά φαρμακεία και τα κανάλια διανομής ΜΗΣΥΦΑ είναι συνήθως εγκατεστημένα σε αστικές περιοχές, οι οποίες ήδη είχαν μια καλή παρουσία των φαρμακείων πριν από τη μεταρρύθμιση. Η προσβασιμότητα των φαρμάκων στις αγροτικές περιοχές δεν βρέθηκε να έχει βελτίωση. Ωστόσο, στις χώρες της μελέτης δεν έχει ούτε μειωθεί, λόγω των πολιτικών «διασφάλισης» για να εξασφαλίζεται η παροχή με φάρμακα σε απομακρυσμένες περιοχές. Σε γενικές γραμμές, η απελευθέρωση τείνει να ευνοεί τους αστικούς πληθυσμούς, και ιδιαίτερα τους λιγότερο ευάλωτους και λιγότερο σοβαρά άρρωστους ασθενείς οι οποίοι θέλουν να αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση σε ΜΗΣΥΦΑ. Άλλο ανεπιθύμητο αποτέλεσμα της απελευθέρωσης, η οποία περιορίζει την επιτυχή αύξηση της προσβασιμότητας των φαρμάκων και στρεβλώνει τον ανταγωνισμό, είναι η πιθανή δημιουργία ολιγοπωλίων από λίγες καθετοποιημένες αλυσίδες φαρμακείων που θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για την ευθυγράμμιση της γκάμας των προϊόντων με τους προμηθευτές τους και να επικεντρωθεί στην προσφορά πιο συχνά ζητούμενων φαρμάκων».

«31. Ανεξάρτητα από το βαθμό της ρύθμισης στο κοινοτικό φαρμακείο [σ.μ. όπως είναι τώρα δομημένο το ελληνικό φαρμακείο έτσι αποκαλείται στο εξωτερικό], οι φορείς χάραξης πολιτικής [σ.μ. δεν εννοεί μόνο την Πολιτεία αλλά σε μια κανονική χώρα όλους τους φορείς που εμπλέκονται, όπως είναι και το σωστό], συνιστάται να παρακολουθούν και να αξιολογούν τον αντίκτυπο των μέτρων πολιτικής και, όπου απαιτείται, να λαμβάνουν δράση προκειμένου να διασφαλίσουν την ισότιμη πρόσβαση στο φάρμακο, την ενίσχυση του βιώσιμου ανταγωνισμού και να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις εις βάρος των ασθενών, ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων.   

Έκθεση Επιτροπής Ανταγωνισμού ΕΕ και ΟΟΣΑ