Η οικονομική κρίση αλλάζει το “χάρτη” των εξαρτήσεων

Όλο και πιο ανομοιογενής γίνεται ο πληθυσμός των εξυπηρετούμενων από τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, αντανακλώντας την επίδραση της οικονομικής κρίσης στον τομέα των εξαρτήσεων.

Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία που παρουσίασε ο οργανισμός, η κάνναβη, το αλκοόλ και ο τζόγος απασχολούν όλο και περισσότερο τις υπηρεσίες του.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, ακόμα, το γεγονός ότι σε σχέση με την περίοδο πριν από την οικονομική κρίση, οι άνθρωποι που συμμετέχουν σήμερα στα προγράμματα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία, με περισσότερα χρόνια συστηματικής χρήσης και μεγαλύτερες επιβαρύνσεις: προβλήματα σωματικής υγείας, κατάθλιψη, εμπλοκή με τον νόμο. Κύρια ουσία χρήσης παραμένει η ηρωίνη και τα οπιοειδή, με επικρατέστερους τρόπους χρήσης την εισπνοή από τη μύτη και το κάπνισμα. Αξίζει, όμως, να επισημανθεί ότι το ποσοστό όσων αναφέρουν ως κύρια ουσία χρήσης την κάνναβη έχει υπερδιπλασιαστεί σε επίπεδο δεκαετίας: από 14% το 2006 σε 35% το 2017.

Αντίστοιχα, όλο και πιο διαφοροποιημένες παρουσιάζονται και οι ανάγκες των χρηστών.

Χαρακτηριστικά, στα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ προσέρχεται ένας αυξανόμενος αριθμός νεαρών ενηλίκων που ζητούν βοήθεια για την αντιμετώπιση της χρήσης κάνναβης. Την ίδια στιγμή, αυξάνεται και ο αριθμός των εξυπηρετουμένων του που ανήκουν στον γηράσκοντα πληθυσμό των χρηστών, κυρίως ενέσιμης ηρωίνης και οπιοειδών, οι οποίοι είναι 40 ετών και άνω με μακρά πορεία στη χρήση, έντονα προβλήματα υγείας και κοινωνικού αποκλεισμού, και αυξημένες ανάγκες φροντίδας. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζητούν από το ΚΕΘΕΑ υποστήριξη για την εξάρτηση από το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια και ο οργανισμός αναπτύσσει σταδιακά υπηρεσίες τέτοιου είδους σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Για τους εκπροσώπους του ΚΕΘΕΑ το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στο χώρο των εξαρτήσεων καθιστά επιτακτική την ανάγκη για προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και δημιουργία υπηρεσιών χωρίς ημερομηνία λήξης. Όχι δηλαδή “μέσα από πρόσκαιρες λύσεις, χωρίς προοπτική, όπως οι βραχύχρονες προσλήψεις και τα προγράμματα ΕΣΠΑ”.

Πρόσθετες δυσκολίες, όπως διαπίστωσαν, υπάρχουν λόγω των καθυστερήσεων των γραφειοκρατικών διαδικασιών και της έλλειψης εθνικής στρατηγικής και σχεδιασμού. Οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ μίλησαν, ακόμη, για τις αυξανόμενες ανάγκες που διαπιστώνουν πανελλαδικά σε ό,τι αφορά την ενημέρωση, την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση σε θέματα εξαρτήσεων.

Απολογισμός των υπηρεσιών που προσφέρθηκαν

Αναλυτικότερα, από τις θέσεις θεραπείας που προσέφερε το ΚΕΘΕΑ το 2017 οι 5.080 αφορούσαν προγράμματα για την εξάρτηση από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια στην κοινωνία και 1.690 κρατουμένους και αποφυλακισμένους στα προγράμματα με άξονα το σύστημα απονομής ποινικής δικαιοσύνης.

1.980 άνεργοι και περιθωριοποιημένοι χρήστες στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας υποστηρίχτηκαν από τα προγράμματα άμεσης πρόσβασης και προσέγγισης χρηστών στον δρόμο, ενώ 5.838 συγγενείς και σημαντικοί άλλοι συμμετείχαν στα προγράμματα οικογενειακής υποστήριξης.

Μέσα στο 2017, τέλος, 19.498 άτομα συμμετείχαν στα προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης του ΚΕΘΕΑ, στις τοπικές κοινωνίες, σχολεία, ΑΕΙ, δομές κοινωνικής φροντίδας και παιδικής προστασίας, χώρους εργασίας κ.ά.