Το δέντρο και το δάσος…

Του Γιάννη Καναβού – Νοσηλευτή, MSc Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας, Εφόρου Δημοσίων Σχέσεων ΠΑΣΟΝΟΠ, Μέλος Δ.Σ. Ινστιτούτου Νοσηλευτικών Ερευνών & Πολιτικής Υγείας ΙΝΕΠΥ

Λαμβάνοντας ως αφορμή το νομοσχέδιο για το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο που επεξεργάστηκαν χθες οι αρμόδιες Επιτροπές του Κοινοβουλίου και σήμερα κατατίθεται προς ψήφιση με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, διαπιστώνεται για άλλη μια φορά ότι σ’ αυτή τη χώρα εστιάζουμε στο δάχτυλο που δείχνει το δέντρο, και αδυνατούμε να δούμε το δάσος που κρύβεται από πίσω…

Είναι γνωστό ότι από το 1^ο Μνημόνιο οι εταίροι – δανειστές της χώρας, πιέζουν για μια σειρά μεταρρυθμίσεων στην κατεύθυνση εκσυγχρονισμού του Δημόσιου Τομέα γενικότερα και εξορθολογισμού του ΕΣΥ ειδικότερα. Όπως είναι επίσης γνωστό, ότι το επίπεδο ικανοποίησης των Ελλήνων πολιτών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες Υγείας που παρείχε το ΕΣΥ στα χρόνια πριν από την κρίση, ήταν από τα χαμηλότερα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Απόδειξη, οι υψηλότερες κατά κεφαλήν ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία.

Από το 2008 και ένθεν, όλες οι Κυβερνήσεις επέδειξαν ιδιαίτερη ανθεκτικότητα στην άρνησή τους να προβούν σε μια σειρά δομικών μεταρρυθμίσεων, ικανών να απελευθερώσουν δημιουργικές δυνάμεις  για την επανεκκίνηση της χώρας. Αντ’ αυτού, επιδόθηκαν σε έναν αγώνα δρόμου εξεύρεσης ισοδύναμων λαμβάνοντας οριζόντια μέτρα περιστολής δαπανών, που πολλές φορές άγγιξαν τα όρια της οικονομικής ασφυξίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στο Εθνικό Σύστημα Υγείας  με τον οριζόντιο περιορισμό του μισθολογικού και λειτουργικού κόστους, επιφέροντας βαρύτατο πλήγμα στο βιοτικό επίπεδο των λειτουργών του ΕΣΥ αλλά κυρίως στον όγκο και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει στους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα δεν ασχολήθηκε κανείς σοβαρά με τη διερεύνηση των πραγματικών υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας, ούτε έθιξε κέντρα κόστους που μόνο στα χαρτιά έπαψαν να λειτουργούν.

Στην αυγή του 2016 λοιπόν, ο Υγειονομικός Χάρτης για την Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο. Η πολυδιαφημισμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που δύναται να απορροφήσει κόστος από τη Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια περίθαλψη, εξαντλείται σε ασκήσεις επί χάρτου… Ταυτόχρονα οι Μονάδες Υγείας του ΕΣΥ που στέκονται όρθιες χάρη στο φιλότιμο των λειτουργών τους, αναζητούν τις νέες τους Διοικήσεις λειτουργώντας με όρους Δημόσιας Διοίκησης, επαιτώντας πόρους από έκτακτες χρηματοδοτήσεις προκειμένου να αποπληρώσουν προμηθευτές και δεδουλευμένα, τη στιγμή που για παράδειγμα, η ακίνητη περιουσία πολλών εξ αυτών από δωρεές και κληροδοτήματα παραμένει αναξιοποίητη και θα χρειαζόταν ένας νέος φορέας  προκειμένου να την καταγράψει και να την αξιοποιήσει…

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ακινησίας, το προς ψήφιση νομοσχέδιο για το νέο μισθολόγιο των Δημοσίων Υπαλλήλων χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες των λειτουργών της Υγείας και της Νοσηλευτικής ειδικότερα, δεν έχει τίποτα νέο να προσφέρει.

Πάγιο αίτημα της Νοσηλευτικής κοινότητας αποτελεί η σύσταση ειδικού Επαγγελματικού κλάδου Νοσηλευτικού Προσωπικού για ΠΕ,ΤΕ Νοσηλευτές, ΔΕ Β .Νοσηλευτών, Μαίες και Επισκέπτες υγείας.

Εδώ και χρόνια η Πολιτεία έχει αναγνωρίσει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της επαγγελματικής υπόστασης άλλων ειδικών Κλάδων όπως είναι οι γιατροί, οι στρατιωτικοί, τα σώματα ασφαλείας κ.α. Έτσι και το Νοσηλευτικό προσωπικό διεκδικεί την αναγνώριση των επαγγελματικών του ιδιαιτεροτήτων που αφενός το διακρίνουν από τους λοιπούς Δημοσίους Υπαλλήλους που εμπλέκονται στη γραφειοκρατία της Δημόσιας Διοίκησης, και αφετέρου δεν μπορούν να περιγραφούν από τον ισχύοντα υπαλληλικό κώδικα σε όλες του τις διατάξεις…

Ζητήματα μισθολογικά, όπως το ειδικό Νοσηλευτικό μισθολόγιο, τα επιδόματα, οι υπερωρίες και  οι εφημερίες του Νοσηλευτικού προσωπικού, το ασφαλιστικό & συνταξιοδοτικό καθεστώς με την ένταξη  στα Βαρέα & Ανθυγιεινά επαγγέλματα και τη συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη κατά πέντε χρόνια νωρίτερα από το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, αποτελούν ζητήματα που μπορούν να ρυθμιστούν στο σύνολό τους μέσα από τη δημιουργία του ειδικού Επαγγελματικού κλάδου.

Όμως και άλλα θέματα όπως η στελέχωση, το καθηκοντολόγιο, η αξιολόγηση ή η εφαρμογή νοσηλευτικών πρωτοκόλλων μπορούν  να προβλεφθούν και να θεσμοθετηθούν με τη δημιουργία Ενιαίου νοσηλευτικού Κλάδου.

Μιλάμε στην ουσία για μια σύγχρονη Νοσηλευτική που ακολουθεί τα διεθνή πρότυπα και τις  εξελίξεις, τόσο στον τομέα της εκπαίδευσης όσο και στον τομέα της κλινικής άσκησης και της καθημερινής πρακτικής.

Είναι κοινά παραδεκτό, ότι η ύπαρξη τριών επιπέδων νοσηλευτικής εκπαίδευσης αποτελεί Ελληνικό παράδοξο… Η θέση της Νοσηλευτικής είναι μόνο στο Πανεπιστήμιο. Η πρόταση που επαναλαμβάνεται σταθερά όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεν είναι άλλη από τη δημιουργία 7 πανεπιστημιακών τμημάτων Νοσηλευτικής όπου υπάρχει αντίστοιχο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητα των σπουδών, της κλινικής άσκησης αλλά και της έρευνας.

Στη συνέχεια, και μετά τη λήψη του βασικού τίτλου σπουδών θεωρείται απαραίτητη η λήψη Νοσηλευτικής Ειδικότητας. Αυτή διασφαλίζει την υψηλή εξειδίκευση του νοσηλευτή στο αντικείμενο της επιλογής του, το καλύτερο επίπεδο επαγγελματικής ικανοποίησης που θα απολαμβάνει, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς του αργότερα ως επιστήμονα και επαγγελματία.

Μιλάμε για ένα οργανωμένο πλαίσιο καθηκόντων και αρμοδιοτήτων, ένα καθηκοντολόγιο δηλαδή που θα επιτρέπει στο νοσηλευτή να λειτουργεί με σχετική επαγγελματική αυτονομία στα πλαίσια σύγχρονων επιστημονικά καταρτισμένων νοσηλευτικών πρωτοκόλλων που θα διασφαλίζουν την ποιότητα του παραγόμενου έργου.

Τέλος, μιλάμε για την ισότιμη συμμετοχή του στη θεραπευτική ομάδα, αλλά και στα κέντρα χάραξης πολιτικής, στρατηγικού σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων για την υγεία.

Αντί λοιπόν να ασχοληθούμε με τα ουσιώδη, αντικείμενο συζήτησης σήμερα αποτελεί ο θόρυβος που δημιουργήθηκε γύρω από τη μισθολογική διάκριση στο ύψος του Επιδόματος Θέσης Ευθύνης των Προϊστάμενων των νοσηλευτικών Τμημάτων σε σχέση με τους Προϊστάμενους άλλων υπηρεσιών, και που σε τελική ανάλυση αφορά μια ισχνή μειοψηφία. Θόρυβος που προκλήθηκε εξαιτίας μιας άστοχης πολιτικής επιλογής, και που συντηρήθηκε και γιγαντώθηκε από μια μειοψηφική ομάδα συναδέλφων οι οποίοι άρπαξαν την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν συνδικαλιστικά το πληγωμένο αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης των Νοσηλευτών,  υπηρετώντας μικροπολιτικά συμφέροντα…