Η παχυσαρκία παράγοντας κινδύνου, για νόσηση από COVID-19

Από την Εύα Παπαγεωργίου, Γενική- Οικογενειακή Ιατρό, Μετεκπαιδευθείσα στο Διαβήτη και την Παχυσαρκία, Επιστημονική Σύμβουλος BAUSCH Health Ελλάδας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επεσήμανε πριν από λίγες μέρες ότι οι παχύσαρκοι αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για νόσηση από τον νέο κορωνοϊό. Επίσης, η παγκόσμια οργάνωση παχυσαρκίας τονίζει με έμφαση ότι η παχυσαρκία και ιδιαίτερα η νοσογόνος (ΒΜΙ>40kg/m2), συνοδεύεται από πλήθος συννοσηροτήτων όπως καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, υπνική άπνοια κλπ. Καθεμία από τις συννοσηρότητες αυτές αποτελεί από μόνη της παράγοντα για αυξημένη πιθανότητα νόσησης από τον ιό. Ιδιαίτερη μέριμνα από την πλευρά των επιστημόνων δίδεται προς τους παχύσαρκους γιατί, είτε το γνωρίζουν είτε όχι, πάσχουν από σύνδρομο υποαερισμού, γεγονός που τους καθιστά πιο ευάλωτους στις λοιμώξεις. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι οι παχύσαρκοι μολύνονται ευκολότερα από COVID-19. Όμως και η διάγνωση και η παρακολούθηση των κρουσμάτων COVID-19 παχύσαρκων ατόμων μπορεί να καταστεί δύσκολη, γιατί πολλές φορές δεν υπάρχει ο κατάλληλος αξονικός ή μαγνητικός τομογράφος για να υποβληθούν στην κατάλληλη εξέταση.

Ένας ακόμα σημαντικός προβληματισμός μεταξύ των ειδικών παχυσαρκίας αλλά και των λοιμωξιολόγων, πνευμονολόγων και εντατικολόγων, είναι η διαχείριση των παχύσαρκων όταν αυτοί νοσήσουν από τον COVID-19. Οι παχύσαρκοι δύσκολα μπορούν να διασωληνωθούν και να αεριστούν σε μονάδες εντατικής θεραπείας, λόγω του σωματότυπού τους, που καθιστά λιγότερο προσπελάσιμη την τραχεία και τους βρόγχους. Παρουσιάζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας σε σχέση με το γενικό πληθυσμό και μάλιστα αυτοί που έχουν 3ου βαθμού παχυσαρκία (ΒΜΙ>40 kg/m2) και εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο θρομβοεμβολικών επεισοδίων και με ιδιαίτερα μεγάλη πιθανότητα πνευμονικής εμβολής, επιπλοκή που σχετίζεται με τη νόσο και μπορεί να αποβεί θανατηφόρα. Φαίνεται ότι στους παχύσαρκους, αυτή η επιπλοκή είναι συχνότερη και όχι σπάνια συνοδευόμενη και από έλκη πίεσης. Αποτέλεσμα των συννοσηροτήτων αλλά και της καταστολής του ανοσοποιητικού λόγω της ίδιας της παχυσαρκίας είναι η μεγαλύτερη διάρκεια νοσηλείας των παχύσαρκων καθώς και η αυξημένη πιθανότητα εισαγωγής στη μονάδα εντατικής θεραπείας και η μακρύτερη παραμονή σε αυτήν με κίνδυνο επιπλοκών μέχρι την αποθεραπεία τους.

Από όλα όσα προαναφέραμε συμπεραίνεται ότι τα παχύσαρκα άτομα χρειάζονται στενή ιατρική παρακολούθηση ειδικά τώρα που η κοινωνική απομόνωση δημιουργεί σε όλους μας, αλλά ιδιαίτερα στους παχύσαρκους, ροπή προς την κατανάλωση περισσότερης ποσότητας γλυκών, λιπαρών και αλμυρών τροφών και παράλληλα ελάχιστη ή καθόλου σωματική άσκηση. Απαιτείται και ψυχολογική συμβουλευτική, ώστε αυτοί οι ασθενείς να λαμβάνουν ανταμοιβή από άλλες δραστηριότητες όπως μουσική, διάβασμα, κινηματογράφος και όχι από την κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων και κορεσμένων λιπαρών.

Συμβουλές για υγιεινή διατροφή με πολλές φυτικές ίνες, καλή ενυδάτωση, περπάτημα, χορό και ανάπτυξη κάποιας αγαπημένης ασχολίας (χόμπι) μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με παχυσαρκία να παραμείνουν υγιή και να μειώσουν τον κίνδυνο έκθεσης στον ιό. Βέβαια οι γενικότερες οδηγίες αντισηψίας των χεριών και απολύμανσης και αερισμού του χώρου καθώς και αποφυγής συνωστισμού ισχύουν για τους παχύσαρκους όπως και για τον γενικό πληθυσμό. Η οδηγία για άμεση επικοινωνία με τον ιατρό σε περίπτωση συμπτωμάτων ακόμα και ήσσονος σημασίας παραμένει για όλους τους ασθενείς θεμελιώδης, προκειμένου να έχουν καλύτερη έκβαση και να περιοριστούν τα κρούσματα του ιού.

Τόσο η καθημερινή προσπάθεια και αστοχία των υπέρβαρων και παχύσαρκων για απώλεια βάρους και διατήρηση της απώλειας αυτής, όσο και οι συννοσηρότητες που συνδέονται με το αυξημένο βάρος επιβάλλουν την αντιμετώπιση του υπέρβαρου με συννοσηρότητες καθώς και του παχύσαρκου με φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με δίαιτα και άσκηση.

Τα υπάρχοντα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι 3 στην Ευρώπη: ἡ ορλιστάτη, ο συνδυασμός Ναλτρεξόνης-Βουπροπιόνης και η Λιραγλουτίδη. Η ορλιστάτη είναι ένα παλαιότερης γενιάς φάρμακο κατά της παχυσαρκίας, το οποίο εγκρίθηκε στην Ευρώπη το 1998. Σε αντίθεση με τα άλλα φάρμακα, η ορλιστάτη δεν δρα τροποποιώντας την όρεξη και την πρόσληψη τροφής, αλλά μειώνοντας την απορρόφηση θερμίδων από τον πεπτικό σωλήνα. Η λιραγλουτίδη καθυστερεί τη γαστρική κένωση και επίσης δρα στον υποθάλαμο δημιουργώντας αίσθημα κορεσμού. Χορηγείται με υποδόρια ένεση μια φορά την ημέρα, ίδια ώρα και ανεξαρτήτως γεύματος.

Ο συνδυασμός των δραστικών ουσιών υδροχλωρικής ναλτρεξόνης/ υδροχλωρικής βουπροπιόνης είναι ένα νέας γενιάς φάρμακο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ενήλικες. Η δράση του είναι διπλή και οφείλεται στις δύο δραστικές ουσίες. Δρα στον υποθάλαμο, προκαλώντας αίσθημα κορεσμού και ταυτόχρονα δρα στο μεσομεταιχμιακό σύστημα, μειώνοντας το αίσθημα της ανταμοιβής από τη λήψη γλυκού, αλμυρού και λιπαρού γεύματος. Διατίθεται υπό μορφή δισκίων παρατεταμένης αποδέσμευσης.