Η πρόληψη του έρπητα ζωστήρα είναι ζήτημα εμβολίου

Το αρχαίο ρητό του Ιπποκράτη, «το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν», φέρνει στο προσκήνιο η κυκλοφορία στην χώρα μας του εμβολίου για τον έρπητα ζωστήρα, ενός από τα πιο συχνά και οδυνηρά βάσανα, για πολλούς μεσήλικες και ηλικιωμένους. Για τη συγκεκριμένη ασθένεια, ο εμβολιασμός αποτελεί τον μοναδικό τρόπο πρόληψης. Κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο έρπητας ζωστήρας είναι δύσκολο να θεραπευτεί αποτελεσματικά με φάρμακα στα περισσότερα περιστατικά.

Η αξία των εμβολίων είναι γνωστή και αδιαπραγμάτευτη. Τα εμβόλια σώζουν εκατομμύρια ζωές ετησίως κι επιπλέον βοηθούν να μειωθούν οι οικονομικές επιπτώσεις των ασθενειών που προλαμβάνουν και έτσι να συγκρατηθούν οι δαπάνες υγείας. Όσον αφορά τον εμβολιασμό ενηλίκων, εκτός από τα εμβόλια της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, η ιατρική φαρέτρα περιλαμβάνει ένα ακόμα εμβόλιο: αυτό που προλαμβάνει την εκδήλωση του έρπητα ζωστήρα. Με τον εμβολιασμό οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι προφυλάσσονται και από  τον μακροχρόνιο νευροπαθητικού πόνο, που προκαλεί ο ιός του έρπητα ζωστήρα και τον οποίο οι ειδικοί αποκαλούν μεθερπητική νευραλγία. Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα συστήνεται από το Υπουργείο Υγείας, βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν σε όλους τους ενήλικες ηλικίας άνω των 60 ετών. Εφόσον, λοιπόν, είστε άνω των 60 ετών μπορείτε να εμβολιαστείτε με μία δόση του εμβολίου ενάντια στον έρπητα ζωστήρα, ανεξάρτητα από το αν έχετε εκδηλώσει την ασθένεια στο παρελθόν ή όχι.

Πώς δρα το εμβόλιο ενάντια στον ΕΖ

Η εκδήλωση του έρπητα ζωστήρα οφείλεται σε επανενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς, που καθίσταται δυνατή, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα εξασθενεί με την πάροδο των ετών. Το εμβόλιο για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα δρα ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, ώστε να διατηρηθεί αδρανής ο ιός και να μην εκδηλωθεί η νόσος. Έτσι, το εμβόλιο μπορεί να αποτρέψει την εκδήλωση του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας, ενώ ακόμα και αν η νόσος εκδηλωθεί τα συμπτώματα θα είναι πιο ήπια. Ωστόσο, ο εμβολιασμός κατά του έρπητα ζωστήρα, δεν μπορεί να θεραπεύσει στην ενεργή νόσο, ούτε να ανακουφίσει από τον έντονο πόνο που τη συνοδεύει, όταν αυτός έχει πλέον εκδηλωθεί. Πριν τον εμβολιασμό, όμως, ο υποψήφιος εμβολιαζόμενος θα πρέπει να συμβουλευτεί τον ιατρό του, για το αν ανήκει στην μικρή κατηγορία των ατόμων στα οποία αντενδείκνυται ο εμβολιασμός, λόγω καταστάσεων που επηρεάζουν σημαντικά το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Λίγα λόγια για τον έρπητα ζωστήρα

Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, ένας στους τέσσερις ανθρώπους θα εμφανίσει έρπητα ζωστήρα κάποια στιγμή στη ζωή του. Όμως, το 95% άνω των 60 ετών, έχει ασθενήσει από ανεμοβλογιά και συνεπώς, κινδυνεύει να εκδηλώσει έρπητα ζωστήρα οποιαδήποτε στιγμή. Κάτι που καθιστά τη νόσο εντελώς απρόβλεπτη.

Το βασικό σύμπτωμα του έρπητα ζωστήρα είναι ένα εξάνθημα με φυσαλίδες που εκτείνεται στη μία πλευρά του σώματος σαν ζώνη (απ’ όπου και το όνομα ζωστήρας) και εντοπίζεται στη μέση, την πλάτη ή ακόμα και στο πρόσωπο. Ωστόσο, ο έρπητας ζωστήρας δεν είναι μόνο ένα εξάνθημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το δεύτερο και κυρίαρχο σύμπτωμα του είναι ο πόνος, που χαρακτηρίζεται ως καυστικός, διαπεραστικός ή σαν ηλεκτροσόκ. Ο πόνος του έρπητα ζωστήρα μπορεί να διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα και να οδηγήσει σε μία άλλη παθολογική κατάσταση, τη μεθερπητική νευραλγία, η οποία μπορεί να ταλαιπωρεί τον ασθενή για μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά την εξαφάνιση του εξανθήματος. Όλα αυτά μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του πάσχοντα, όπως σωματικές (κόπωση, αϋπνία), ψυχολογικές (κατάθλιψη, άγχος), κοινωνικές (απομόνωση), δραστηριότητες της καθημερινής ζωής (ντύσιμο, μπάνιο, ψώνια).

Ο έρπητας ζωστήρας και η μεθερπητική νευραλγία είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή.  Για να υπάρξει θεραπευτικό αποτέλεσμα,  η  χρήση της  αντιικής θεραπείας έναντι του ΕΖ θα πρέπει να ξεκινήσει έγκαιρα,  εντός 3 ημερών από την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος, με το οποίο εκδηλώνεται η νόσος.  Όσον αφορά στη μεθερπητική νευραλγία, το θεραπευτικό «κενό» είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς λιγότερο από 50% των ασθενών έχουν ικανοποιητική ανακούφιση με τη φαρμακευτική αγωγή.