Η τεχνητή νοημοσύνη στην διαχείριση των όζων

Πολύτιμο όπλο αποτελεί η τεχνητή νοημοσύνη  στη ταξινόμηση και διάγνωση των όζων του θυρεοειδούς. Στόχος είναι να διασφαλιστούν οι ακριβείς διαγνώσεις και ηβοήθεια σε ακτινολόγους, ενδοκρινολόγους και χειρουργούς σχετικά με την καλοήθειά τους, την ανάγκη αφαίρεσής τους, αλλά και το πόσο εκτεταμένη θα πρέπει να είναι η επέμβαση.

Από μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε  στο Cancers, προκύπτει ότι αρκετές άλλες νέες εφαρμογές  με την τελειοποίησή τους θα μπορούσαν να περιορίσουν μελλοντικά την ανάγκη για διενέργεια πολλών εξειδικευμένων εξετάσεων για τη διευκρίνιση της φύσης της βλάβης. «Η ύπαρξη όζων στο θυρεοειδή αποτελεί ένα συχνό εύρημα, που δεν θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Μπορούν να εντοπιστούν μέσω ψηλάφησης ή κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο του αδένα. Τα σύγχρονα μηχανήματα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα με αποτέλεσμα οι θετικές διαγνώσεις να έχουν εκτοξευθεί τελευταία. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος αρκεί να συγκρίνει κανείς το ποσοστό των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με όζους κατά τη φυσική εξέταση από τον ενδοκρινολόγο σε εκείνους που βρίσκονται από το υπερηχογράφημα. Η αναλογία είναι 5-7% με ψηλάφηση και 20-76% με απεικόνιση! Η αύξηση των περιστατικών λόγω του ευκολότερου εντοπισμού των όζων στον θυρεοειδή έχει συμπαρασύρει αντίστοιχα και την εύρεση κακοηθειών στον αδένα και συγκεκριμένα θηλώδους καρκινώματος του θυρεοειδούς», σημειώνει ο καθηγητής Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, Δημήτρης Λινός.
«Η διαδικασία μετά από τον εντοπισμό των όζων είναι η αξιολόγησή τους για το εάν είναι καλοήθεις ή όχι και να ακολουθηθούν τα αντίστοιχα θεραπευτικά πρωτόκολλα, αφού εκτιμηθεί η επικινδυνότητά τους. Τα μέσα που έχουμε είναι αιματολογικές εξετάσεις, υπερηχογράφημα και μια εξέταση κατά την οποία λαμβάνονται κύτταρα από τον όζο μέσω μιας καθοδηγούμενης από υπέρηχο λεπτής βελόνας (Fine-Needle Biopsy). Το υλικό της παρακέντησης ελέγχεται κυτταρολογικά. Μια άλλη απεικονιστική εξέταση που μπορεί να αποκαλύψει έναν καρκίνο στον θυρεοειδή ή να ανιχνεύει εστίες υποτροπής είναι το PET-Scan (τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων)», προσθέτει ο κ. Λινός. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Ένωσης Θυρεοειδούς μόνο οι μεγαλύτεροι του 1 εκ. όζοι αξιολογούνται.

Διερεύνηση των μικρότερων όζων

Στη μελέτη δόθηκε έμφαση  στις καινοτομίες στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της υπερηχογραφίας και της μικροσκοπικής διάγνωσης, αν και εξετάστηκαν και άλλες εφαρμογές. Οι ερευνητές έδωσαν ιδιαίτερη προσοχή στη δυνατότητα χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, μεταξύ άλλων, στους ακόλουθους τομείς: υπερηχογράφημα, κυτταροπαθολογία, και πυρηνική ιατρική. Μετά από επεξεργασία των στοιχείων διαπίστωσαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βρει εφαρμογή σε όλους.Ειδικότερα,  διααπιστώνεται η δυνατότητα αξιολόγησης με ακρίβεια διασφαλίζοντας ότι περιορίζεται η ανάγκη για διενέργεια FNA.

Στην πυρηνική ιατρική

Συμβάλλει στην αξιολόγηση των σπινθηρογραμμάτων του θυρεοειδούς και των εικόνων SPECT [υπολογιστική τομογραφία εκπομπής απλού φωτονίου (Single-photon emission computed tomography)]. Με τη βοήθειά της, θα ήταν ταχύτερη και ευκολότερη η αξιολόγηση της κατάστασης των όζων και θα υπήρχε μικρότερος κίνδυνος ασάφειας.
Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι μελλοντικά θα μπορούσε, επίσης, να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση και ιστών τόσο προεγχειρητικά όσο και διεγχειρητικά, εφόσον επέλθει η τελειοποίηση.

Στη χειρουργική θεραπεία

Εφόσον οι όζοι είναι καλοήθεις δεν απαιτείται καμία απολύτως θεραπευτική παρέμβαση, παρά μόνο η τακτική παρακολούθησή τους. Σε περίπτωση που διογκωθούν και προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα, δυσκολία στην κατάποση, πόνο, βρογχοκήλη, ή υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, τότε αποφασίζεται είτε η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο για τη συρρίκνωσή τους είτε η χειρουργική αφαίρεση του αδένα.
Η χειρουργική επέμβαση συνιστάται σε όζους με συμπτώματα, που δεν μπορούν να αξιολογηθούν ή που σίγουρα είναι κακοήθεις. «Οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την αφαίρεσή τους, όπως η MINET, τραυματίζουν ελάχιστα τους παρακείμενους ιστούς και εξασφαλίζουν γρήγορη ανάρρωση του ασθενή.
Στους περισσότερους ασθενείς με τέτοιους όζους πραγματοποιείται ολική θυρεοειδεκτομή ακόμα και όταν είναι καλοήθεις. Μόνο σε προσεκτικά επιλεγμένους ασθενείς μπορεί να γίνει μερική θυρεοειδεκτομή, όπως όταν οι όζοι που υπάρχουν βρίσκονται αποκλειστικά στον έναν λοβό του αδένα.
Η τεχνητή νοημοσύνη μελλοντικά φαίνεται ότι θα βοηθήσει στην ακριβέστερη διάγνωση και επιλογή θεραπευτικού πλάνου, χωρίς να υποκαταστήσει τον άνθρωπο. Θα είναι απλώς αρωγός της προσπάθειας των γιατρών να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες, γρηγορότερα και πάντα με γνώμονα τη μικρότερη ταλαιπωρία του ασθενή και την πλήρη ίασή του», καταλήγει ο  κ. Λινός.