Οι Τούρκοι προχωρούν, εμείς τι κάνουμε;

Υπάρχει ένας τομέας από τον οποίο μπορούμε να μάθουμε πολλά από τους Τούρκους: ο ιατρικός τουρισμός. Οι γείτονες ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι αυξήθηκε κατά 5 φορές ο αριθμός των τουριστών υγείας και ετοιμάζονται να δώσουν περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις. Εμείς εδώ δεν δημοσιεύουμε στοιχεία. Δηλαδή, δεν ξέρουμε καν τι μας γίνεται…

Οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, αλλά στην περίπτωσή μας είναι εντυπωσιακοί. Ετησίως εκτιμάται ότι σε όλο τον κόσμο ο ιατρικός τουρισμός αφορά περίπου 30 εκατ. ασθενείς-τουρίστες και ο «τζίρος» της παγκόσμιας αγοράς ιατρικού τουρισμού είναι περίπου 150 δις δολάρια!

Εκείνο, δε, που πρέπει να σημειώσουμε – επειδή θέλουμε να λεγόμαστε τουριστική χώρα – είναι ότι η προστιθέμενη αξία που παράγει ο ιατρικός τουρισμός είναι 6 φορές μεγαλύτερος από το μέσο όρο του τουριστικού κλάδου. Με απλά λόγια, η επένδυση στον ιατρικό τουρισμό έχει πολύ υψηλότερη απόδοση από ότι στον κοινό τουρισμό…

Ας δούμε τώρα τι έχουν κάνει οι Τούρκοι, οι οποίοι γενικά στον τουρισμό είναι ο έκτος προορισμός στον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Υγείας, το 2016, η γείτονα δέχθηκε 583.000 τουρίστες υγείας, έναντι 109.000 ατόμων το 2010. Αν μάλιστα προστεθούν οι πλαστικές επεμβάσεις, το αριθμός ξεπερνά τις 700.000.

Πλέον, οι Τούρκοι συγκαταλέγονται μέσα στους πρώτους 10 προορισμούς για ιατρικό τουρισμό, ενώ μέχρι πριν από 5 χρόνια, βρίσκονταν στην 17^η θέση. Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί είναι οι ΗΠΑ, Γερμανία, Ινδία, Μαλαισία, Κούβα, Βέλγιο, Ουγγαρία και… Πολωνία!

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, οι τουρίστες υγείας που επισκέπτονται την Τουρκία αναζητούν υπηρεσίες κατά σειρά προτεραιότητας: οφθαλμολογικές, οδοντιατρικές, πλαστικής χειρουργικής, μεταμόσχευση μαλλιών και εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Γιατί έχουν πετύχει;  Ο Levent Baş, αντιπρόεδρος του Turkey’s Medical Tourism Development Council ανέφερε στον τουρκικό τύπο ότι το κράτος παρέχει κίνητρα και καλύπτει το 50-70% των προωθητικών ενεργειών, καθώς και ένα μεγάλο μέρος των αεροπορικών εισιτηρίων!

Οι Τούρκοι δεν κρύβουν τις μεγάλες φιλοδοξίες τους. Ο ίδιος ο υπουργός Υγείας της χώρας ανακοίνωσε ότι στόχος τους είναι μέχρι το 2023 ο αριθμός των τουριστών υγείας να αυξηθεί στα 2 εκατ. άτομα. Δηλαδή, οι Τούρκοι σχεδιάζουν να τετραπλασιάσουν τον αριθμό των τουριστών υγείας!

Με ποιο τρόπο θα το πετύχουν; Μελετούν – λένε – να θεσπίσουν ζώνες τελείως αφορολόγητες, οι οποίες θα σχεδιαστούν ειδικά για τις ανάγκες των ξένων ασθενών…

Εμείς τι κάνουμε;

Ως είθισται, στην Ελλάδα έχουμε χορτάσει από διάφορες μελέτες και στρατηγικά σχέδια. Στην πράξη λείπει ένα συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο, που να ρυθμίζει το θέμα. Επίσης, λείπει μία συντονισμένη εθνική προσπάθεια – όπως κάνουν οι Τούρκοι – προβολής της χώρας στο εξωτερικό με αντικείμενο τον ιατρικό τουρισμό.

Μελέτη που είχε κάνει το 2012 το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας είχε αναδείξει το θεσμικό κενό στη ρύθμιση του κλάδου του Ιατρικού Τουρισμού στην Ελλάδα τόσο σε επίπεδο Δημόσιου Τομέα όσο και Ιδιωτικού.
Επίσης, η ίδια μελέτη είχε δείξει ότι μπορούμε να προσελκύσουμε 100.000 ασθενείς στα επόμενα 2-3 χρόνια και 400.000 ασθενείς σε μια δεκαετία, κυρίως από Ε.Ε., Ρωσία, ΝΑ Ευρώπη, Μέση Ανατολή, ΗΠΑ και Κίνα. Έκτοτε βέβαια έχουν περάσει 4 χρόνια και το πουλάκι έχει πετάξει…

Τον Αύγουστο του 2013, ψηφίστηκε ο νόμος 4179, ο οποίος στο άρθρο 20 προέβλεψε ότι: «Οι ειδικοί όροι και οι προϋποθέσεις, καθώς και τα πάσης φύσεως ζητήματα που αφορούν στην άσκηση της δραστηριότητας του ιατρικού τουρισμού θα ρυθμιστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Τουρισμού». Η σχετική απόφαση εξεδόθη τον Νοέμβριο του 2013, από τους Άδωνι Γεωργιάδη και Όλγα Κεφαλογιάννη, η οποία πράγματι καθόριζε όρους και προϋποθέσεις για την άσκηση της δραστηριότητας του Ιατρικού Τουρισμού.

Όμως, επρόκειτο για διαχείριση διαδικαστικών θεμάτων, όπως π.χ. τη δημιουργία Μητρώου Παρόχων Ιατρικού Τουρισμού, τη χορήγηση ειδικού σήματος κ.ο.κ. Λες και το πρόβλημά μας ήταν ότι δεν είχαμε τέτοιο μητρώο… Επίσης, τον Ιούλιο του 2014, πέρασε ο νόμος 4276, ο οποίος άλλαξε το άρθρο 20 και θέσπισε ότι:

«Οι ειδικοί όροι, οι προϋποθέσεις, η σύσταση και τήρηση Μητρώου Παρόχων Ιατρικού Τουρισμού στο Υπουργείο Τουρισμού, η χορήγηση Διακριτικού Σήματος Ιατρικού Τουρισμού, η πιστοποίηση των Παρόχων Ιατρικού Τουρισμού και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα που αφορά στον ιατρικό τουρισμό, ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Υγείας και Τουρισμού. Με την ίδια απόφαση ορίζεται το ύψος του παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο καταβάλλεται για την εγγραφή στο Μητρώο Παρόχων Ιατρικού Τουρισμού. Ο Πάροχος Ιατρικού Τουρισμού, ο οποίος παραβιάζει τις διατάξεις περί ιατρικού τουρισμού, διαγράφεται από το Μητρώο Παρόχων Ιατρικού Τουρισμού και ανακαλείται το Διακριτικό Σήμα Ιατρικού Τουρισμού».

Δηλαδή, από εκεί που το 2013 θέλαμε μία απόφαση 2 υπουργών, με το νέο νόμο η απόφαση θα πρέπει να βγει από έξι υπουργούς! Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει ουδέποτε εξεδόθη τέτοια κοινή υπουργική απόφαση! Το κωμικοτραγικό, βέβαια, είναι ότι η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ που ήθελαν ανάπτυξη και επενδύσεις, θέσπισαν ρύθμιση, με την οποία όσοι ιδιώτες θέλουν να ασχοληθούν με τον ιατρικό τουρισμό πρέπει να πληρώσουν παράβολο στο Κράτος (πανωπροίκι δηλαδή).

Τον Απρίλιο του 2016, η αρμόδια για τον τουρισμό Έλενα Κουντουρά υπέγραψε προγραμματική συμφωνία συνεργασίας για την υποστήριξη του σχεδιασμού και της υλοποίησης ενός θεσμικού και τεχνολογικού πλαισίου για την ανάπτυξη ιατρικών- τουριστικών προϊόντων σε εθνικό επίπεδο με το πανεπιστήμιο Πατρών και τις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου.

Στόχος – λέει- είναι μέσω του νέου πλαισίου να υποστηρίζεται και να τυποποιείται η ανάπτυξη και η προώθηση των ιατρικών- τουριστικών προϊόντων από οποιαδήποτε ένωση φορέων, οργανισμών και επιχειρήσεων που επιθυμεί να προσφέρει το προϊόν σε ενδιαφερόμενους από το εξωτερικό και την Ελλάδα.

Το θεσμικό πλαίσιο σχεδιάζεται να αποτελέσει τη βάση για την επεξεργασία και έκδοση επίσημου νομοθετικού πλαισίου που θα διέπει την εμπορική και οικονομική αξιοποίηση των προϊόντων αυτών. Το τεχνολογικό πλαίσιο θα περιλαμβάνει ιστότοπο για την προώθηση των προϊόντων και εφαρμογές για την οργάνωση και την εμπορική και οικονομική διαχείρισή τους. Το συγκεκριμένο έργο θα ξεκινήσει πιλοτικά από τους Νομούς Αχαΐας και Κορινθίας, με στόχο να επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα.

Βέβαια, τι νόημα έχει να ξεκινήσει ο ιατρικός τουρισμός πιλοτικά από την Αχαΐα και την Κορινθία όταν όλες οι μεγάλες ιδιωτικές μονάδες υγείας βρίσκονται κυρίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με ξεπερνά! Δεν λέω έχουμε ωραία καταλύματα σε Τρίκαλα Κορινθίας και Καλάβρυτα, αλλά τι είδους μονάδες υγείας έχουμε σε αυτούς τους νομούς;

Στο δημόσιο τομέα υγείας δεν έχουμε καν προχωρήσει σε κοστολόγηση των ιατρικών πράξεων, ώστε να διεκδικήσουμε την πληρωμή νοσηλίων από τον ασφαλιστικό φορέα των τουριστών. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε χρόνο νοσηλεύονται ή εξυπηρετούνται άγνωστος αριθμός ξένων ασθενών στα κέντρα υγείας τουριστικών περιοχών τελείως δωρεάν, αφού δεν υπάρχει διαδικασία χρέωσης και είσπραξης νοσηλίων.

Πάντως, σε πολίτες της Ε.Ε. που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία του ΕΣΥ υπάρχει η δυνατότητα είσπραξης νοσηλίων μετά την εφαρμογή του συστήματος ΚΕΝ (Κλειστά Ελληνικά Νοσήλια), αλλά δεν έχουν ανακοινωθεί στοιχεία ώστε να γνωρίζουμε αν γίνεται χρέωση του ασφαλιστικού φορέα των τουριστών ή όχι.

Στον ιδιωτικό τομέα υπάρχουν μεμονωμένα καλά παραδείγματα και συνολικά έχουν πιστοποιηθεί περίπου 20 μονάδες και κέντρα. Όλοι οι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι (Ιατρικό Αθηνών, Υγεία κλπ) έχουν επιχειρήσει να προσελκύσουν ξένους ασθενείς από το εξωτερικό, όπως Ρωσία, Βαλκάνια, Αφρική. Αλλά είναι απελπιστικά μόνοι τους, καθώς δεν υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο για το θέμα, ούτε συντονισμός ή κίνητρα για επενδύσεις, εθνικό μάρκετιγκ στο εξωτερικό κ.α.

Αντιθέτως, με όσα γίνονται κατά καιρούς από το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ με την επιβολή αυθαίρετων μέτρων, όπως π.χ. κλειστών προϋπολογισμών κ.ο.κ. είναι φανερό ότι απειλείται η βιωσιμότητα πολλών ιδιωτικών μονάδων υγείας. Άρα το Κράτος πρακτικά πριονίζει τα πόδια του ιδιωτικού τομέα υγείας, ο οποίος υποτίθεται θα προσελκύσει τους τουρίστες υγείας…

Υ.Γ. Ενώ ο Τούρκος υπουργός Υγείας πρωτοστατεί στο σχεδιασμό για τον τουρισμό υγείας, οι δικοί μας Ξανθός και Πολάκης δεν έχουν κάνει ούτε μία σύσκεψη για το θέμα… Βέβαια, θα μου πείτε καλύτερα. Φαντάζεστε να βάζαμε τον Πολάκη να προσελκύσει τουρίστες υγείας στην Ελλάδα;