Ήλιος και στρες: Οι «εχθροί» του δέρματος μας

Το καλοκαίρι είναι εδώ και οι ειδικοί προειδοποιούν για τις επιπτώσεις της παρατεταμένης και ανεξέλεγκτης έκθεσης στον ήλιο. Αλλά ο ήλιος δεν είναι ο μόνος που «φουντώνει» το μελάνωμα. Όπως υπενθυμίζουν οι επιστήμονες, το χρόνιο στρες βρίσκεται πίσω και από αυτή τη νόσο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η συχνότητα εμφάνισης δερματικών καρκίνων συνεχίζει να αυξάνεται. Καταγράφονται περισσότερες από 2 εκατομμύρια περιπτώσεις δερματικών καρκίνων κάθε χρόνο, διεθνώς, από τις οποίες οι 130.000 αφορούν στο μελάνωμα. Το ένα τρίτο του συνόλου των διαγνωσμένων καρκίνων στον κόσμο αφορά σε δερματικούς καρκίνους. Ο αριθμός των θανάτων που οφείλονται σε καρκίνο του δέρματος φτάνει τις 66.000, ετησίως.

Όπως αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η Ελληνική Εταιρία Μελέτης Μελανώματος, οι αρνητικές επιπτώσεις του χρόνιου στρες έχουν αξιολογηθεί επιδημιολογικά και έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση της νόσου. 

«Έχει αποδειχθεί, όμως, επιστημονικά, ότι αυτή η περιοδική, απότομη και αλόγιστη έκθεση του ατόμου στην ηλιακή ακτινοβολία, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική και την εφηβική ηλικία, αυξάνει την πιθανότητα μελλοντικών προβλημάτων υγείας, μεταξύ των οποίων την εμφάνιση μελανώματος ή άλλων μορφών δερματικού καρκίνου. Επιπλέον, ερευνητικές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν συσχετίσει το χρόνιο και παρατεταμένο στρες, που οφείλεται σε περιβαλλοντικούς και σε ψυχολογικούς παράγοντες, με τη γένεση του μελανώματος ή και άλλων καρκίνων, αλλά και με την προαγωγή της επέκτασης του κακοήθους όγκου στο ανθρώπινο σώμα, με τη μορφή μεταστάσεων. Τόσο η ηλιακή ακτινοβολία, όσο και το στρες, πυροδοτούν με τρόπο αθροιστικό μέσα στα χρόνια τον υπερβολικό πολλαπλασιασμό των μελανοκυττάρων του δέρματος, που μπορεί, τελικά, να οδηγήσει στην ανάπτυξη μελανώματος», ανέφερε η Δρ. Κωνσταντίνα Φραγκιά-Τσίβου MD, παθολογοανατόμος με εξειδίκευση στον τομέα της δερματοπαθολογοανατομίας, της ογκολογίας και των μελαγχρωστικών αλλοιώσεων.

Η προστασία του δέρματος μας από μελάνωμα έχει συνταγή, όπως εξήγησε ο Δρ. Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός MD, καθηγητής δερματολογίας – αφροδισιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, υπεύθυνος Μονάδας Σπίλων και Μελανώματος στην Α’ Πανεπιστημιακή Κλινική Αφροδίσιων και Δερματικών Νόσων, Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».

«Η αντηλιακή προστασία είναι βασική αλλά πρέπει να συνοδεύεται από περιορισμό της άμεσης έκθεσης στον ήλιο και από κατάλληλο ρουχισμό», ανέφερε ο Δρ. Στρατηγός.

Για την προστασία μικρών και μεγάλων απαιτείται, ουσιαστικά, αλλαγή προτύπου και όχι πλήρη απαγόρευση, ειδικά για τα παιδιά, όπου η σωστή έκθεση στον ήλιο μπορεί να έχει και θετικές επιδράσεις.

«Είναι βέβαιο ότι η υιοθέτηση από την ελληνική οικογένεια ενός σωστού τρόπου έκθεσης στον ήλιο, ενάντια στις ισχύουσες σήμερα λανθασμένες συνήθειες του μέσου Έλληνα, είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά και άκρως απαραίτητη. Οι γονείς, ιδιαίτερα μικρών παιδιών και εφήβων, οφείλουν να δώσουν το σωστό παράδειγμα. Να φροντίσουν για την προστασία του νεανικού δέρματος και την εμφύσηση χαρούμενης και αισιόδοξης προσέγγισης της καθημερινότητας, προάγοντας την υγεία τους, που αποτελεί το πιο πολύτιμο αγαθό τους, συγκρινόμενο με την οικονομική και επαγγελματική τους αποκατάσταση» κατέληξε η Δρ. Φραγκιά.

Στην αντιμετώπιση της νόσου το κλειδί είναι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση.

«Η αυτο-εξέταση του δέρματος και η τακτική εξέταση των σπίλων από δερματολόγο μπορούν να προλάβουν το μελάνωμα στα αρχικά του στάδια, αποτρέποντας την εξέλιξή του, σε μία δυνητικά επικίνδυνη για τη ζωή κατάσταση», τόνισε ο Δρ. Στρατηγός.

Η αποφυγή της ηλιακής έκθεσης από τις 11.00 το πρωί μέχρι τις 16.00 το απόγευμα και η σωστή αντιηλιακή προστασία θα πρέπει να εφαρμόζονται από όλους, ανεξάρτητα από τύπο δέρματος, ηλικία ή φύλο. Στις προληπτικές παρεμβάσεις περιλαμβάνεται και η αποφυγή έκθεσης στις συσκευές τεχνητού μαυρίσματος, που εκπέμπουν την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία.

Στη σωστή αντιμετώπιση προστίθεται και η άμεση χειρουργική αφαίρεση του μελανώματος.

«Η αφαίρεση και ιστολογική εξέταση ενός ύποπτου μελαγχρωματικού σπίλου που διαθέτει ορισμένα χαρακτηριστικά, όπως η αύξηση του μεγέθους, η αλλαγή χρώματος, το ανώμαλο σχήμα και η εξέλκωση, αποτελεί το πρώτο σωστό βήμα για πιστοποίηση του μελανώματος. Η αφαίρεση του ύποπτου σπίλου διενεργείται με τοπική αναισθησία και ακολουθεί άμεση συρραφή του τραύματος. Ακολούθως, το παρασκεύασμα αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση. Εάν η ιστολογική εξέταση δείξει ότι πρόκειται για μελάνωμα, ακολουθεί με γενική αναισθησία η συμπληρωματική εκτομή του μελανώματος και στη συνέχεια πλαστική αποκατάσταση με δερματικό μόσχευμα ή δερματικό κρημνό. Ακολουθεί η διερεύνηση του λεμφαδένα», ανέφερε ο Γεώργιος Κόκκαλης MD, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης Μελανώματος, πλαστικός χειρουργός – ογκολογική πλαστική χειρουργική και αποκατάσταση.

Την ίδια ώρα, σημαντικές εξελίξεις έχουν καταγραφεί τα τελευταία 5 χρόνια και στο επίπεδο της φαρμακευτικής θεραπείας του μεταστατικού μελανώματος.

Επτά νέες εγκρίσεις φαρμάκων ή συνδυασμών έχουν γίνει στις ΗΠΑ (FDA) και στην Ευρώπη (EMA), σύμφωνα με το Δρ. Δημήτριο Μπαφαλούκο MD, ογκολόγο – παθολόγο, διευθυντή Α’ Ογκολογικής Κλινικής Νοσοκομείου «Metropolitan», καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας.

«Η πρόοδος οφείλεται στην εισαγωγή στη θεραπεία του μελανώματος νέων φαρμάκων, που έχουν σχέση αφ’ ενός με την ανοσοθεραπεία, αφ’ ετέρου με τις στοχευμένες θεραπείες κατά συγκεκριμένων μεταλλάξεων. Με αυτές τις θεραπείες έχουμε πετύχει μακρές επιβιώσεις που διαρκούν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 34% των ασθενών με μεταστατικό μελάνωμα, αν και προθεραπευμένο, επιβιώνει περισσότερο από 5 χρόνια με την ανοσοθεραπεία και τα νέα φάρμακα. Όλα αυτά είναι εντυπωσιακά, αν αναλογιστεί κανείς ότι πριν από πέντε, μόλις, χρόνια η επιβίωση ήταν μόλις 6 μήνες. Η έρευνα συνεχίζεται πυρετωδώς και δοκιμάζονται συνδυασμοί ανοσοθεραπείας και στοχευμένων θεραπειών, ώστε στο άμεσο μέλλον να θεωρούμε ότι ένα ποσοστό ασθενών με μεταστατικό μελάνωμα μπορεί να ιαθεί» κατέληξε ο κ. Μπαφαλούκος.

Η συνέντευξη τύπου έγινε με αφορμή το Διήμερο Ενημέρωσης για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση του Μελανώματος, που διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μελανώματος για το κοινό, την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Ιουνίου, στο Πολεμικό Μουσείο (Ριζάρη 2, Αθήνα, μετρό Ευαγγελισμού).

Διακεκριμένοι επιστήμονες θα εξηγήσουν πώς γίνεται η διάγνωση του μελανώματος, τι κινδύνους κρύβει για την υγεία, ποια είναι τα νεότερα στη θεραπευτική αντιμετώπιση, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, ενώ θα απαντήσουν σε ερωτήσεις των παρευρισκομένων. Επιπλέον, δερματολόγοι της Εταιρείας θα «εκπαιδεύουν» τους ενδιαφερόμενους για το σωστό τρόπο αυτοεξέτασης, εξηγώντας, παράλληλα, ποιες αλλαγές στις ελιές (μορφή, χρώμα, κνησμός κ.λπ.) χρήζουν προσοχής.

Επίσης, το Σάββατο διοργανώνεται για τα παιδιά, ηλικίας από 5 ετών και άνω, κουκλοθέατρο και παιχνίδια με θέμα «Κανόνες Ηλιοπροστασίας», το πρωί 11.00-14.00 και το απόγευμα 18.00-20.00 (Για πληροφορίες απευθυνθείτε στα τηλέφωνα: 210 7218366 & 210 7216876).