Υψηλή παραμένει η μετάδοση του HIV στη χώρα μας – Η μελέτη TRIP εξηγεί το γιατί

Σωτήρια είναι η έγκαιρη ανίχνευση του ιού HIV που προκαλεί το AIDS, καθώς έχει μεγάλη σημασία για την έναρξη θεραπείας και τη μείωση της μολυσματικότητας. Οι καθυστερημένες διαγνώσεις του HIV στην Ελλάδα δεν έχουν δυσμενείς συνέπειες μόνο για τους οροθετικούς ασθενείς, αλλά εξηγούν και γιατί η μετάδοση του ιού στην Ελλάδα παραμένει συχνή. Άτομα που δεν γνωρίζουν ότι είναι οροθετικά συχνά δεν λαμβάνουν μέτρα προφύλαξης με αποτέλεσμα να διασπείρουν τον ιό.

Σήμερα, από τα δεδομένα της μελέτης TRIP (Transmission Reduction Intervention Project) αποδεικνύεται για πρώτη φορά παγκοσμίως ότι η μελέτη των κοινωνικών δικτύων αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την επιτυχία της πρόληψης της HIV λοίμωξης (Θεραπεία ως Πρόληψη).

Σκοπός της μελέτης TRIP, που παρουσιάζεται στην 3η Πανελλήνια Συνάντηση για το AIDS και τις Ηπατίτιδες, που ξεκίνησε σήμερα τις εργασίες της στην Αθήνα, είναι η αξιολόγηση της σημασίας μελέτης των κοινωνικών δικτύων των οροθετικών HIV και ιδιαίτερα εκείνων που έχουν πρόσφατη λοίμωξη με HIV. Η μελέτη αυτή υποστηρίζεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH) και διεξάγεται από τους Γ. Νικολόπουλο, Α. Χατζάκη και συνεργάτες. Μελετήθηκαν 358 κοινωνικά δίκτυα από 23 οροθετικούς με πρόσφατη λοίμωξη και από 19 οροθετικούς με παλαιότερη λοίμωξη. Οι πρόσφατες λοιμώξεις HIV στα κοινωνικά δίκτυα όσων είχαν πρόσφατη HIV λοίμωξη ήταν περίπου 26%, ενώ η πρόσφατη λοίμωξη σε δίκτυα με παλαιότερη HIV λοίμωξη ήταν 8%.

Η 3η Πανελλήνια Συνάντηση «AIDS & Ηπατίτιδες» διοργανώνεται από το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, την Β’ Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών του ΓΝΑ «Ιπποκράτειο», την Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών ΓΝΑ «Λαϊκό», την Γαστρεντερολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών ΓΝΑ «Λαϊκό», τη Δ’ Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών ΠΓΝ «Αττικόν», το Τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Παθολογική Κλινική-Τμήμα Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου Πατρών ΓΝ Πάτρας στις 17-19 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, στην Αίγλη Ζαππείου.

Συλλοίμωξη HIV με  ηπατίτιδα C (HCV) και HIV με ηπατίτιδα Β

Η συλλοίμωξη HIV με  ηπατίτιδα C (HCV) και HIV με ηπατίτιδα Β (HBV) είναι αρκετά συνηθισμένη. Από τα δεδομένα της πολυκεντρικής μελέτης AMACS (Βουρλή Γ. και συνεργάτες), σε 5.664 HIV θετικούς, το 13% είχε συλλοίμωξη HIV με HCV και το 3% είχε συλλοίμωξη HIV με HBV. Ιδιαίτερα, στους Χρήστες Ενδοφλέβιων Ναρκωτικών (ΧΕΝ) που ήταν θετικοί για HIV, η συχνότητα λοίμωξης από HCV ήταν 95%. Η συχνότητα λήψης θεραπείας για την ηπατίτιδα C στους ΧΕΝ ήταν κατά 75% μικρότερη σε σχέση με ομοφυλόφιλους άντρες και κατά 42% μικρότερη σε σχέση με ετερόφυλα οροθετικά άτομα. Συμπερασματικά, σε περιπτώσεις συλλοίμωξης HIV και HCV, τα ποσοστά θεραπείας των ΧΕΝ για HCV είναι ιδιαίτερα χαμηλά αν και η αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι η ίδια στους ΧΕΝ με άλλες ομάδες πληθυσμού.

Σε άλλη μελέτη από την AMACS (Πανταζής Ν. και συνεργάτες) φαίνεται ότι τα ποσοστά διάγνωσης της HIV λοίμωξης σε σχετικά προχωρημένα στάδια παραμένουν υψηλά. Πιο συγκεκριμένα, πρωτοδιάγνωση με CD4<350 αποτελούσαν το 46% και CD4<200 το 26% των συνολικών διαγνώσεων. Οι καθυστερημένες διαγνώσεις ήταν συχνότερες στους ΧΕΝ.

HCV λοίμωξη ως αιτία κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου στην Ελλάδα

Η ηπατίτιδα Β σύμφωνα με παλαιότερα δεδομένα, αποτελούσε τη συχνότερη αιτία κίρρωσης και ηπατοκυτταρικού καρκίνου στην Ελλάδα. Σύγχρονα δεδομένα που ανακοινώνονται στο συνέδριο (Μπούμπη Λ., Ελευσινιώτης Ι. και συνεργάτες) σε 191 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν από το 2010 έως το 2015, φαίνεται ότι η ηπατίτιδα C είναι η αιτία της κίρρωσης στο 39%, η ηπατίτιδα B στο 26% και άλλες αιτίες στο 35%. Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν ότι η ηπατίτιδα C, παρότι είναι λιγότερο συχνή από τη Β στο γενικό πληθυσμό, εμφανίζεται πλέον συχνότερα ως αιτία προχωρημένης ηπατικής νόσου επειδή η παλαιότητα της λοίμωξης σε θετικούς για HCV είναι μεγάλη. Είναι γνωστό ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων οροθετικών για HCV έχει μολυνθεί μεταξύ 1950 και 2000.

Σημειώνεται ότι οι ηπατίτιδες Β και C είναι χρόνια νοσήματα που οδηγούν συχνά σε κίρρωση του ήπατος και ηπατοκυτταρικό καρκίνο, με συνέπεια τη μεταμόσχευση ήπατος ή το θάνατο. Επειδή υπάρχουν πολύ αποτελεσματικές θεραπείες, είναι αναγκαίο να ενεργοποιηθούν προγράμματα ενημέρωσης και εργαστηριακού ελέγχου για τη διάγνωση και θεραπεία αυτών που δε γνωρίζουν ότι είναι φορείς.

Επιδημιολογικά Στοιχεία HIV/AIDS

Μέχρι 31/12/2014

Σύνολο:14.434, εκ των οποίων 11.896 άνδρες και 2.494 γυναίκες.

Το 2014 μόνο

Σύνολο: 710, εκ των οποίων 612 άνδρες και 98 γυναίκες.

-Υπάρχει διαχρονική  μείωση της ομάδας των ΧΕΝ μετά την επιδημική έκρηξη το 2011

Επιδημιολογικά στοιχεία ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ Β ΚΑΙ C

– Επιπολασμός χρόνιας ηπατίτιδας Β στον ελληνικό πληθυσμό: 2,58%

-Επιπολασμός ηπατίτιδας C στον ελληνικό πληθυσμό: 1,87%

-Σύνολο φορέων χρόνιας ηπατίτιδας Β: 231.000. Το 50% από αυτούς δεν  γνωρίζει ότι είναι φορείς της ηπατίτιδας Β.

-Σύνολο λοιμώξεων ηπατίτιδας C στον ελληνικό πληθυσμό: 167.000. Το 80% από αυτούς δεν γνωρίζει ότι είναι μολυσμένοι από ηπατίτιδα C.

-Το σύνολο φορέων ηπατίτιδας Β και C στην Ελλάδα είναι περίπου 400.000. Από αυτούς οι 250.000 δε γνωρίζουν ότι είναι φορείς.