Με τις θερμοκρασίες να αγγίζουν επικίνδυνα επίπεδα και τα περιστατικά θερμοπληξίας να αυξάνονται κάθε χρόνο, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία εξέδωσε αναλυτικές οδηγίες για την προστασία του πληθυσμού από τον καύσωνα. Η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες.

Ο καύσωνας δεν είναι απλώς μια ζεστή μέρα. Πρόκειται για παρατεταμένη περίοδο με θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο, συχνά σε συνδυασμό με αυξημένη υγρασία. Αυτός ο συνδυασμός δυσκολεύει τη φυσιολογική θερμορύθμιση του σώματος, οδηγώντας σε υπερθέρμανση, αφυδάτωση και σοβαρές επιπλοκές στην υγεία.

Η θερμοκρασία του σώματος πρέπει να διατηρείται γύρω στους 36,6°C. Όταν ξεπεράσει τους 40°C, μπορεί να προκληθούν βλάβες στον εγκέφαλο, την καρδιά, τους πνεύμονες και τα νεφρά — μερικές φορές μη αναστρέψιμες.

Ηλίαση και θερμοπληξία: Πώς να τις αναγνωρίσετε: 
Η ηλίαση (ή θερμική εξάντληση) είναι το πρώτο στάδιο της θερμικής καταπόνησης. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
– Έντονη κόπωση, αδυναμία και αδιαθεσία
– Ζάλη, πονοκέφαλο, ναυτία
– Μυϊκές κράμπες, ταχυκαρδία
– Υπόταση και λιποθυμικές τάσεις
– Έντονη εφίδρωση με κρύο δέρμα
Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να εξελιχθεί σε θερμοπληξία, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση με:
– Απότομη αύξηση της θερμοκρασίας σώματος (≥40–41°C)
– Σύγχυση, αποπροσανατολισμό ή απώλεια συνείδησης
– Ξηρό, καυτό δέρμα (χωρίς ιδρώτα)
– Επιληπτικές κρίσεις ή κώμα
Η θερμοπληξία είναι επείγον περιστατικό και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν:
– Ηλικιωμένους άνω των 65 ετών
– Βρέφη και μικρά παιδιά
– Άτομα με χρόνια νοσήματα (καρδιολογικά, αναπνευστικά, σακχαρώδη διαβήτη)
– Άτομα με παχυσαρκία ή μειωμένη κινητικότητα
– Εργαζόμενους σε εξωτερικούς χώρους (οικοδόμοι, αγρότες, διανομείς)
– Αθλητές ή άτομα που ασκούνται σε υψηλές θερμοκρασίες
– Όσους καταναλώνουν αλκοόλ ή λαμβάνουν φάρμακα που προκαλούν απώλεια υγρών (π.χ. διουρητικά)

Πρακτικοί τρόποι προστασίας

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία συνιστά:
– Παραμονή σε δροσερούς, σκιερούς ή κλιματιζόμενους χώρους
– Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο μεταξύ 12:00–17:00
– Φοράτε ελαφριά, ανοιχτόχρωμα ρούχα, καπέλο και γυαλιά ηλίου
– Κατανάλωση πολλών υγρών (νερό, φυσικοί χυμοί) — όχι αλκοόλ ή καφεΐνη
– Ελαφριά διατροφή με φρούτα, λαχανικά και μικρά γεύματα
– Αποφυγή βαριάς σωματικής δραστηριότητας
– Χλιαρό ντους ή υγρά επιθέματα σε μέτωπο, αυχένα και καρπούς
– Συχνή επίβλεψη ηλικιωμένων και παιδιών
– Ενημέρωση και φροντίδα μοναχικών ηλικιωμένων γειτόνων

Αναπνευστικά νοσήματα και καύσωνας
Οι ασθενείς με άσθμα ή ΧΑΠ είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Πρέπει:
– Να λαμβάνουν την αγωγή τους κανονικά
– Να αποφεύγουν την έκθεση σε θερμό περιβάλλον
– Να έχουν σχέδιο δράσης σε περίπτωση δύσπνοιας ή κρίσης
– Να επικοινωνούν με τον ιατρό τους για εξατομικευμένες οδηγίες