Το «πράσινο φως» έλαβε η μόνη γονιδιακή θεραπεία για τη Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SMA) της AveXis από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η έγκριση υπό όρους αφορά το πρόγραμμα «Από την Πρώτη Ημέρα» για άμεση πρόσβαση στην onasemnogene abeparvovec-xioi.

 Η AveXis βρίσκεται σε συζητήσεις με τις κυβερνήσεις της ΕΕ και τους οργανισμούς αποζημίωσης για να συμφωνήσουν σχετικά με τους όρους του καινοτόμου προγράμματος πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» για την ταχεία πρόσβαση σε όλες τις χώρες της ΕΕ, δεδομένης της επείγουσας ανάγκης αντιμετώπισης της SMA.

 

Η ασθένεια

 

Υπενθυμίζεται ότι η Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SΜΑ) συνδέεται με το χρωμόσωμα 5q, με δι-αλληλική μετάλλαξη στο γονίδιο SMN1 και κλινική διάγνωση Τύπου 1 της νόσου, και για τους ασθενείς με SΜΑ που συνδέεται με το χρωμόσωμα 5q με δι-αλληλική μετάλλαξη στο γονίδιο SMN1 με έως και τρία αντίγραφα του γονιδίου SMN2. Η έγκριση καλύπτει βρέφη και μικρά παιδιά με SMA και με βάρος έως 21 κιλά σύμφωνα με την εγκεκριμένη δοσολογία.

 

Ετησίως γεννιούνται στην Ευρώπη περίπου 550-600 βρέφη με SMA, μια σπάνια, γενετική νευρομυϊκή ασθένεια που προκαλείται από την έλλειψη του λειτουργικού γονιδίου SMN1, και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία και μη αναστρέψιμη απώλεια των κινητικών νευρώνων που επηρεάζουν τις μυϊκές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της αναπνοής, της κατάποσης και της βασικής κίνησης.

 

Οnasemnogene abeparvovec-xioi

 

Πρόκειται εφάπαξ γονιδιακή θεραπεία που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τη γενετική αιτία της νόσου, αντικαθιστώντας τη λειτουργία του γονιδίου SMN1 που λείπει ή δεν λειτουργεί.

Ειδικότερα, με μια εφάπαξ ενδοφλέβια (IV) έγχυσης, παρέχεται ένα νέο, λειτουργικό αντίγραφο του γονιδίου SMN1 στα κύτταρα του ασθενούς, αναστέλλοντας την πρόοδο της νόσου.

Σύμφωνα με τη μελέτη φυσικού ιστορικού της SMA, στο πλαίσιο του δικτύου Παιδιατρικής Νευρομυϊκής Κλινικής Έρευνας (Pediatric Neuromuscular Clinical Research – PNCR), σχεδόν όλοι οι ασθενείς ηλικίας κάτω των πέντε ετών θα είναι κάτω των 21 κιλών, με ορισμένους ασθενείς ηλικίας 6, 7 ή 8 ετών να έχουν βάρος έως 21 κιλά.

Η AveXis σχεδιάζει την παρουσίαση ενός προϊόντος που επιτρέπει τη θεραπεία ασθενών βάρους έως 21 κιλών και συνεργάζεται με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για την οριστικοποίηση των χρονοδιαγραμμάτων παροχής.

 

Για έγκριση-ορόσημο για την κοινότητα SMA ,που φέρνει νέα ελπίδα έκανε λόγο ο πρόεδρος της AveXis, Dave Lennon, υπογραμμίζοντας στις δηλώσεις του ότι «ακόμη και υπό τις τρέχουσες πανδημικές καταστάσεις, η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της SMA είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία καναλιών πρόσβασης στη Γαλλία και τη Γερμανία για την οnasemnogene abeparvovec-xioi, ένα δυνητικά σωτήριο φάρμακο που χορηγείται σε μία δόση. Επιπλέον, έχουμε συναντηθεί με περισσότερους από 100 άμεσα ενδιαφερόμενους οργανισμούς σε όλη την Ευρώπη για να συζητήσουμε το πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα», προκειμένου να γίνει δυνατή η ταχεία πρόσβαση στη θεραπεία, με προσαρμόσιμες επιλογές που έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν εντός των τοπικών πλαισίων τιμολόγησης και επιστροφής χρημάτων».

 

Πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα»

 

Αξιοσημείωτο είναι ότι η SMA αποτελεί σημαντική επιβάρυνση για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη με το σωρευτικό εκτιμώμενο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης ανά παιδί να κυμαίνεται μεταξύ 2,5 και 4 εκατομμυρίων ευρώ μόνο τα πρώτα 10 χρόνια.

Η εν λόγω εφάπαξ θεραπεία έχει σταθερή τιμή παγκοσμίως, σε ένα πλαίσιο που έχει ως βάση την αξία, αλλά οι τελικές αποφάσεις τιμολόγησης και αποζημίωσης καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο.  Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» προσφέρει στα υπουργεία υγείας και στους οργανισμούς αποζημίωσης ένα εύρος ευέλικτων επιλογών που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα για να υποστηρίξουν την ταχεία πρόσβαση και την ευρεία αποζημίωση.

 

Στο πλαίσιο του προγράμματος πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» προβλέπονται:

• Αναδρομικές εκπτώσεις, που διασφαλίζουν ότι το κόστος πρόωρης πρόσβασης ευθυγραμμίζεται με τις διαπραγματευόμενες τιμές που διαμορφώθηκαν έπειτα από τοπικές κλινικές και οικονομικές διαδικασίες αξιολόγησης.
• Αναβαλλόμενες πληρωμές και επιλογές δόσεων, που επιτρέπουν στους φορείς αποζημίωσης να διαχειρίζονται την επίδραση στον προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια της φάσης πρώιμης πρόσβασης.
• Εκπτώσεις βάσει αποτελεσμάτων, οι οποίες προκύπτουν μετά από κλινικές και οικονομικές αξιολογήσεις, μπορούν να εφαρμοστούν σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία κατά την περίοδο πρώιμης πρόσβασης.
• Επαρκής κατάρτιση των θεραπευτικών ιδρυμάτων, σχετικά με τη χορήγηση και την μετέπειτα ιατρική παρακολούθηση.
• Πρόσβαση στο RESTORE, ένα παγκόσμιο μητρώο ασθενών που έχουν διαγνωστεί με SΜΑ, το οποίο βασίζεται σε υφιστάμενα μητρώα χωρών.

 

Η άμεση πρόσβαση στην onasemnogene abeparvovec-xioi, ευθυγραμμισμένη με την ένδειξη, είναι διαθέσιμη στη Γαλλία μέσω του πλαισίου ATU και αναμένεται σύντομα στη Γερμανία.

 

Αναφερόμενος στην έγκριση ο καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας, Καθολικό Πανεπιστήμιο, Ρώμη, Ιταλία Δρ. Eugenio Mercuri επεσήμανε ότι «τα αποτελέσματα που έχουμε δει για την onasemnogene abeparvovec-xioi μέχρι σήμερα από την κλινική δοκιμή STR1VE δείχνουν ένα εντυπωσιακό ποσοστό επιβίωσης στο τέλος της μελέτης, με την πλειονότητα των ασθενών να επιτυγχάνουν λειτουργικά ορόσημα, όπως να κάθονται χωρίς υποστήριξη, που δεν θα είχαν επιτευχθεί σε βρέφη που δεν έλαβαν θεραπεία».

 

Την αισιοδοξία της SMA Europe εξέφρασε ο Πρόεδρος της Mencía de Lemus, αναμένοντας «τους εμπλεκόμενους φορείς να διασφαλίσουν ότι οι θεράποντες γιατροί, μαζί με τους γονείς, μπορούν να επιλέξουν την καλύτερη θεραπευτική επιλογή με βάση το όφελος που μπορεί η κάθε μία να προσφέρει σε κάθε άτομο».

 

Κλινικές δοκιμές:

 

Η έγκριση βασίστηκε στα αποτελέσματα των ολοκληρωμένων κλινικών δοκιμών Φάσης 3 STR1VE-US και Φάσης 1 START. Ειδικότερα αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας έγχυσης σε συμπτωματικούς ασθενείς με SΜΑ Τύπου 1 ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών, οι οποίοι είχαν ένα ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2 ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2, αντίστοιχα. Η STR1VE-EU, μια συγκριτική μελέτη Φάσης 3 βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πορίσματα:

• Παρατεταμένη επιβίωση χωρίς συμβάντα,
• ταχεία βελτίωση της κινητικής λειτουργίας, συχνά εντός ενός μηνός από τη χορήγηση της δόσης,
• επίτευξη οροσήμων σε βάθος χρόνου: ικανότητα των ασθενών να κάθονται χωρίς στήριξη, να μπουσουλούν και να περπατούν ανεξάρτητα – επίπεδα ανάπτυξης που δεν επιτεύχθηκαν ποτέ σε ασθενείς της νόσου Τύπου 1 που δεν είχαν λάβει θεραπεία.

 

Από τη δε συνεχιζόμενη δοκιμή SPR1NT, μια ανοιχτή μελέτη φάσης 3 μονού σκέλους αποδεικνύεται ταχεία επίτευξη οροσήμων ανάλογα με την εκάστοτε ηλικία, ενισχύοντας την κρίσιμη σημασία της πρώιμης παρέμβασης σε ασθενείς με SMA.

 

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες

 

Μετά τη θεραπεία παρατηρήθηκαν πιο συχνά αυξημένα ηπατικά ένζυμα και  έμετος. Πιθανή είναι η οξεία, σοβαρή ηπατική βλάβη και η αύξηση στις αμινοτρανσφεράσες. Ασθενείς με προϋπάρχουσα ηπατική ανεπάρκεια μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο, γι’ αυτό και πρέπει να αξιολογείται η ηπατική λειτουργία όλων των ασθενών με κλινική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις.  Επίσης, πρέπει να χορηγείται συστημικό κορτικοστεροειδές σε όλους τους ασθενείς πριν και μετά τη θεραπεία, και κατόπιν να  είναι υπό παρακολούθηση η λειτουργία του ήπατος για τουλάχιστον 3 μήνες μετά την έγχυση.

Σημειώνεται ότι υπάρχει περιορισμένη εμπειρία για ασθενείς ηλικίας 2 ετών και άνω ή με σωματικό βάρος άνω των 13,5 κιλών. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της onasemnogene abeparvovec-xioi σε αυτούς τους ασθενείς δεν έχει τεκμηριωθεί.