Κάλεσμα Στουρνάρα για ενίσχυση του κλάδου του Φαρμάκου (upd)

Στις αναπτυξιακές δυνατότητες της αγοράς του Φαρμάκου αναφέρθηκε, κατά την ομιλία του σε εκδήλωση του ΣΦΕΕ, στο πλαίσιο της ΓΣ του κλάδου, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γενική Συνέλευση του ΣΦΕΕ, που διεξήχθη σήμερα κεκλεισμένων των θυρών έγινε σε κλίμα συναίνεσης, με τα μέλη του Συνδέσμου να συμφωνούν πως χρειάζεται η αντίθεση στα νέα μέτρα στο Φάρμακο θα είναι κάθετη και συντεταγμένη.  Άλλωστε, ασκήσεις των φαρμακευτικών εταιριών επί των σχεδιαζόμενων αλλαγών του ΕΟΠΥΥ, με την εισαγωγή του ενοποιημένου rebate, δεν θα επιφέρει αυξήσεις στις υποχρεωτικές εκπτώσεις μόνο στο 30%, που φέρεται να υπολογίζει ο Οργανισμός. Αντιθέτως, σε εταιρίες με μεγάλο όγκο και καινοτόμα φάρμακα το ποσοστό θα αγγίξει και το 50%.

Περιγράφοντας την πορεία των δαπανών στην Υγεία και στο Φάρμακο ειδικότερα ο Γιάννης Στουρνάρας, υπενθύμισε πως η συνολική δαπάνη υγείας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, παραμένει κάτω από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. «Το 2015, η συνολική ιδιωτική και δημόσια δαπάνη για την υγεία ήταν περίπου 14,4 δισεκ. ευρώ (8,2% του ΑΕΠ). Σε σύγκριση με το 2009, αυτό αντιπροσωπεύει μία πτώση πάνω από 35%, τη μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ», ανέφερε.

Όπως παραδέχθηκε και ο Διοικητής της ΤτΕ, η φαρμακευτική δαπάνη, μαζί με τα άλλα ιατρικά προϊόντα, υπέστησαν τη μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τις υπόλοιπες δαπάνες υγείας την περίοδο 2009-2014, αποτέλεσμα κυρίως θεσμικών παρεμβάσεων, όπως αλλαγές στην τιμολόγηση, αύξηση rebates κ.λπ..

Αφού υπογράμμισε πως «η αγορά φαρμάκου, αν και υποσύνολο των συνολικών δαπανών υγείας, αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του τομέα υγείας», ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε στις αυξανόμενες δυσκολίες που προκύπτουν, λόγω των σημαντικών δημογραφικών αλλαγών και της γήρανσης του πληθυσμού.

Βέβαια, στη χώρα μας η ύφεση έριξε και τη φαρμακευτική δαπάνη σε μια βουτιά διαρκείας. Μετά το 2011, όταν και έφθασε στο πιο υψηλό ποσοστό, στο 34,8% της συνολικής δαπάνης για την υγεία, καταγράφεται σταθερή πτώση, για να αγγίξει το 28,4% της συνολικής δαπάνης για την υγεία το 2014. «Από το 2012 και έπειτα, η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης είναι τέτοια που δεν επιτρέπει την κάλυψη των αναγκών των ασθενών από το κράτος, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη μετατόπιση κάλυψης των αναγκών στον ιδιωτικό τομέα», υπογράμμισε και ο κ. Στουρνάρας και αναφέρθηκε στην αυξημένη συμμετοχή των ασθενών στη δαπάνη του φαρμάκου.

Η δυναμική του κλάδου ήταν εμφανής τη δεκαετία του 2000, καθώς αποτέλεσε έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της εγχώριας μεταποίησης, σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική βιομηχανία συνολικά ακολουθούσε φθίνουσα πορεία. Όπως τόνισε ο κ. Στουρνάρας, «αν και η οικονομική κρίση ανέκοψε τη δυναμική πορεία του κλάδου, οι απώλειες ήταν περιορισμένες σε σχέση με το σύνολο της μεταποίησης. Σύμφωνα με την Eurostat, η παραγωγή φαρμάκου στην Ελλάδα σε όρους αξίας ανήλθε στα 1,37 δισεκ. ευρώ το 2015, αυξημένη σε σχέση με το 2014 (1,29 δισεκ. ευρώ) κατά 6,2%. Η προστιθέμενη αξία του κλάδου σταθεροποιείται κοντά στο 4% της μεταποίησης, μετά από μία κάμψη το 2012».

Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κλάδους της βιομηχανίας ο κλάδος, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, κατατάσσεται στην 10η θέση, μεταξύ των 24 κλάδων της μεταποίησης για το 2014.

«Ο δείκτης της μεταποίησης, που αφορά στην Παραγωγή Φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα, κατέγραψε πτώση το 2014, η οποία όμως αναπληρώθηκε το 2015 και το 2016, παρουσιάζοντας έτσι έναν υψηλό μέσο ετήσιο ρυθμό ανόδου για την περίοδο 2010-2016 (9,9%)», ανέφερε ο Διοικητής της ΤτΕ, προσθέτοντας πως το πρώτο εννεάμηνο του 2016 περίπου 17,1 χιλ. εργαζόμενοι απασχολήθηκαν στους κλάδους παραγωγής βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Θετικό πρόσημο για τον κλάδο είναι και ο ρόλος του, στη διαμόρφωση του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές φαρμάκων βρίσκονται σταθερά μέσα στην πρώτη πεντάδα των κλάδων με τις υψηλότερες εξαγωγές. Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές φαρμάκων το 2016 ανήλθαν σε 3,42 δισεκ. ευρώ και 1,85 δισεκ. ευρώ αντιστοίχως. Σε σχέση με το 2015, οι εισαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων παρουσίασαν αύξηση κατά 6,3%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,2%.

Η Ευρώπη αποτελεί ταυτοχρόνως την πηγή και την προέλευση φαρμάκων προς και από την Ελλάδα.  Στις εισαγωγές το 2016, το 86,2% προήλθε από τις χώρες της ΕΕ και το 74% από τις χώρες της ευρωζώνης, ενώ το 85% των ελληνικών εξαγωγών φαρμάκων κατευθύνθηκες στην ΕΕ και το 60,8% στη ζώνη του ευρώ.

Κατ’ επέκταση, οι 10 πρώτοι προορισμοί των ελληνικών εξαγωγών φαρμάκων αφορούν αποκλειστικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο κυριότερος προορισμός είναι η Γερμανία, σε μεγάλη απόσταση από το Ηνωμένο Βασίλειο που ακολουθεί στη δεύτερη θέση. Βάσει των παραπάνω, η ενίσχυση του κλάδου, κατά τον κ. Στουρνάρα, είναι απαραίτητη, σε συνδυασμό με την υψηλή κατάρτιση των στελεχών της φαρμακοβιομηχανίας, που συνιστά και κλάδο υψηλής τεχνολογίας.

«Την τελευταία δεκαετία, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε τεχνολογικό εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας και σε συστήματα ελέγχου της ποιότητας της παραγωγικής διαδικασίας, με αποτέλεσμα την ανταγωνιστική παρουσία τους, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις αγορές του εξωτερικού», ανέφερε ο κ. Στουρνάρας.  Αν συνυπολογίσουμε και τις υψηλές δαπάνες σε έρευνα και ανάπτυξη (100-120 εκατ. ευρώ το 2014) και το μερίδιο σε πατέντες φαρμάκου στην Ελλάδα (7%, σε σχέση με 4% της Ευρώπης) σε μία χώρα, που «παρουσιάζει γενικώς υστερήσεις σε θέματα έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, ο τομέας του φαρμάκου αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης», υπογράμμισε.

Σύμφωνα με τον Διοικητή της ΤτΕ «η ανάπτυξη πολιτικών διασύνδεσης ερευνητικών φορέων, πανεπιστημίων και ιδιωτικού τομέα, πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο». Αντίστοιχα σημαντική είναι και η συνεργασία της φαρμακευτικής βιομηχανίας με το κράτος, για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου στήριξης της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση νέων επενδύσεων στον κλάδο.

«Στόχος είναι η Ελλάδα να αναδειχθεί σε κέντρο διεξαγωγής κλινικών μελετών και σε βασικό προορισμό ιατρικών συνεδρίων και ιατρικού τουρισμού», σημείωσε ο κ. Στουρνάρας, σημειώνοντας πως ο εγχώριος φαρμακευτικός κλάδος μπορεί να συμμετάσχει τόσο άμεσα όσο και έμμεσα (υποστηρικτικά) στις νέες αναπτυξιακές προσπάθειες. «Ιδιαιτέρως μάλιστα εάν οριστεί ένα επαρκές και λειτουργικό πλαίσιο διασύνδεσης και συνεργασίας των παραγωγικών φορέων, με στόχο την εκατέρωθεν βελτιστοποίηση των προϊόντων και υπηρεσιών που μπορούν να παρέχουν ως εξαγώγιμο προϊόν», ανέφερε και κατέληξε πως «σε κάθε περίπτωση, και στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον, η ανάγκη να ενισχυθούν οι κλάδοι της παραγωγικής οικονομίας, που συμβάλλουν διαχρονικά και καθοριστικά στην ανάπτυξη, είναι όχι μόνο αυτονόητη αλλά και πρωτεύουσα».

Σε κάθε περίπτωση, και στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον, η ανάγκη να ενισχυθούν οι κλάδοι της παραγωγικής οικονομίας, που συμβάλλουν διαχρονικά και καθοριστικά στην ανάπτυξη, είναι όχι μόνο αυτονόητη αλλά και πρωτεύουσα. Επομένως, η ανάπτυξη πολιτικών διασύνδεσης ερευνητικών φορέων, πανεπιστημίων και ιδιωτικού τομέα στο πλαίσιο του άρθρου 22 του αναπτυξιακού νόμου 4146/2013 αναφορικά με την ενίσχυση συνεργασιών δικτύωσης, πρέπει να αποτελεί στρατηγικό στόχο.

Βασική προϋπόθεση είναι η συνεργασία της φαρμακευτικής βιομηχανίας με το κράτος, για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου στήριξης της επιχειρηματικότητας και την προσέλκυση νέων επενδύσεων στον κλάδο. Η θεσμοθέτηση ενός απλούστερου και λειτουργικότερου πλαισίου διασύνδεσης της ελληνικής φαρμακευτικής βιομηχανίας με ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως και η δημιουργία των προϋποθέσεων για την από κοινού με την πανεπιστημιακή και ερευνητική κοινότητα διεκδίκηση ερευνητικών πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να απελευθερώσει περαιτέρω τις αναπτυξιακές προοπτικές του κλάδου.

Από τα παραπάνω, είναι προφανές ότι η φαρμακευτική βιομηχανία διαθέτει χαρακτηριστικά δυναμικού κλάδου για την ελληνική οικονομία και θα μπορούσε να συνεισφέρει ακόμα περισσότερο στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας.

Π. Αποστολίδης: Το φάρμακο είναι η λύση και όχι το πρόβλημα

Στις προτάσεις του Συνδέσμου αναφερθηκε ο Προέδρος του ΣΦΕΕ, Π. Αποστολίδης, τονίζοντας πως “το φαρμακο είναι η λύση και όχι το πρόβλημα”.

“Θεραπεύει ασθένειες, παθογένειες, εξοικονομεί πόρους στην οικονομία, στηρίζει την κοινωνία, την ανάπτυξη, την εξωστρέφεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας”, συμπληρωσε. “Η εφαρμογή των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο χώρο της Υγείας, κρίνεται αναγκαία, καθότι θα επιτρέψουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα και θα προασπίσουν τη Δημόσια Υγεία και τα δικαιώματα των Ελλήνων ασθενών. Η δομική αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών, όπως οι υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές και εκπτώσεις -μέσω των οποίων ο κλάδος δίνει 1 στα 4 φάρμακα δωρεάν- και οι οποίες αποτελούν σημαντική τροχοπέδη για την ανάπτυξη, είναι στη σωστή μεταρρυθμιστική κατεύθυνση. Για να υπάρξει ένα βιώσιμο Σύστημα Υγείας, θα πρέπει η Πολιτεία να επενδύσει στην καινοτομία και την έρευνα”, ανέφερε ο κ. Αποστολίδης. Τόνισε, τέλος,  ότι η Κυβέρνηση πρέπει να λειτουργήσει συνεργατικά και ορθολογικά για το καλό των Ελλήνων ασθενών και της οικονομίας, αλλά και για να μη συντηρεί το κλίμα αβεβαιότητας και ρίσκου. Να αποτιμήσει έγκαιρα και ρεαλιστικά τις πραγματικές συνέπειες των επιλογών της. Για να μην χαθεί τώρα ότι δεν χάθηκε τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης”.

Στέργιος Πιτσιόρλας: Στοιχείο αναπτυξιακής πολιτικής το Φάρμακο

Στη σημασία του κλάδου του φαρμάκου στην εθνική οικονομία αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στ. Πιτσιόρλας και τόνισε ότι η ανάπτυξη της καινοτόμου φαρμακοβιομηχανίας κατέχει κεντρική θέση στη νέα αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας.

“Η κυβέρνηση θεωρεί το κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας ένα από τα κεντρικά στοιχεία της αναπτυξιακής πολιτικής”, σημείωσε και προσέθεσε ότι η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε διεθνή προορισμό επιλογής για την κλινική έρευνα και τον προκλινικό έλεγχο.

Ταυτόχρονα, υπογράμμισε πως η χώρα μπορεί να αποτελέσει κέντρο παραγωγής καινοτόμων φαρμάκων και να πρωταγωνιστήσει στις νέες τάσεις παραγωγής νέας γενιάς και νέου τύπου φαρμάκων. “Πρέπει να γίνουν πολλά και πρώτα απ’ όλα να αντιμετωπιστούν με τον πιο ορθολογικό και δίκαιο τρόπο τα προβλήματα του κλειστού προϋπολογισμού του συστήματος Υγείας, λόγω κρίσης, και τα προβλήματα της αξιολόγησης των νέων φαρμάκων με σύγχρονες και τεχνολογικά εξελιγμένες μεθόδους. Η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους φορείς του κλάδου είναι ήδη στο δρόμο αυτό”, κατέληξε.