Καλπάζουν οι θάνατοι από κάπνισμα και κακή διατροφή

Ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με παράγοντες κινδύνου που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, όπως η υπέρταση και το κάπνισμα, συνεχίζει να αυξάνεται και έφτασε τα 30 εκατομμύρια σε όλον τον κόσμο το 2013, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στη βρετανική επιστημονική επιθεώρηση The Lancet.
«Ας το πούμε ξεκάθαρα, συμπεριφερόμαστε άσχημα» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άλι Μόκνταντ, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης που δείχνει ότι οι θάνατοι που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί αυξήθηκαν κατά 23% μεταξύ 1990-2013. Οι ερευνητές κατέληξαν στο ποσοστό αυτό λαμβάνοντας υπόψη τους τόσο την αύξηση όσο και τη γήρανση του πληθυσμού παγκοσμίως.
«Δεν θα μας περνούσε απ’ το μυαλό να μην αλλάξουμε λάδια στο αυτοκίνητο, όμως όταν το ζήτημα αφορά το ίδιο μας το σώμα, δεν προσέχουμε τόσο πολύ», πρόσθεσε ο Μόκνταντ.
Οι επιστήμονες εξέτασαν 79 παράγοντες κινδύνου -συμπεριφοράς, περιβαλλοντικούς και επαγγελματικούς- σε 188 χώρες. Όπως και το 1990, έτσι και το 2013 η αρτηριακή υπέρταση ήταν και πάλι ο κορυφαίος κίνδυνος που θα μπορούσε να αποφευχθεί, καθώς στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 10 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Η υπέρταση, που οδηγεί σε καρδιαγγειακές νόσους, είναι ένας παράγοντας που μπορεί εύκολα να ελεγχθεί με φαρμακευτική ή άλλη αγωγή.
Το κάπνισμα έρχεται στη δεύτερη θέση των κυριότερων παραγόντων κινδύνου, μπροστά από την παχυσαρκία και το υψηλό ποσοστό σακχάρου στο αίμα.
Πέραν αυτών των ήδη γνωστών κινδύνων, οι ερευνητές εξέτασαν για πρώτη φορά και έναν συνδυασμό 14 διατροφικών παραγόντων που, όπως υποστηρίζουν, ευθύνονται για το 21% όλων των θανάτων που καταγράφηκαν το 2013, κυρίως γιατί οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις. Μεταξύ αυτών των παραγόντων είναι η διατροφή που είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά και πλούσια σε κρέας, αλάτι και αναψυκτικά.
Οι κίνδυνοι ποικίλλουν επίσης ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και την κάθε χώρα. Το κάπνισμα, για παράδειγμα, είναι ο δεύτερος παράγοντας κινδύνου για τους άνδρες (4,4 εκατ. θάνατοι το 2013), αλλά μόλις ο έκτος για τις γυναίκες (1,4 εκατ. θάνατοι). Στα παιδιά κάτω των 5 ετών ο κορυφαίος παράγοντας είναι ο υποσιτισμός, με 1,3 εκατ. θανάτους κυρίως στην Αφρική. Η παχυσαρκία είναι στην πρώτη θέση του καταλόγου των κινδύνων στη Μέση Ανατολή και τη Λατινική Αμερική ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση παίζει σημαντικό ρόλο στη Νότια και τη Νοτιοανατολική Ασία.
Στην υποσαχάρια Αφρική, από την άλλη, εκτός από τον υποσιτισμό διαπιστώνεται και ένας συνδυασμός άλλων παραγόντων, όπως το μολυσμένο νερό, ο αλκοολισμός και η σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη.