Καρδιακές επιπλοκές σε ασθενείς που έχουν επιβιώσει

Οι επιστήμονες ανησυχούν για τα ευρήματα εμμένουσας μυοκαρδιακής βλάβης και φλεγμονής σε ασθενείς που ανέρρωσαν από πρόσφατη λοίμωξη COVID-19, ανεξάρτητα από συνυπάρχουσες παθήσεις, τη σοβαρότητα και τη συνολική πορεία της οξείας λοίμωξης. Πλέον κρίνεται ότι χρήζει περαιτέρω έρευνας η ύπαρξη και η κλινική σημασία των μακροχρόνιων καρδιαγγειακών επιπλοκών της λοίμωξης COVID-19.

H προσβολή του καρδιαγγειακού συστήματος διερευνάται σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό JAMA Cardiology (Puntmann V et al. 2020, doi:10.1001/jamacardio.2020.3557).

Οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κίμων Σταματελόπουλος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), συνοψίζουν τα ευρήματα αυτής της μελέτης.

Τα δεδομένα για 100 ασθενείς που ανάρρωσαν από τη λοίμωξη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Φρανκφούρτης μελέτησαν οι επιστήμονες,  αποκλείοντας τους ασθενείς με καρδιολογικά συμπτώματα.

Στην εν λόγω μελέτη κρίθηκαν καρδιακοί βιοδείκτες και δείκτες από μαγνητική τομογραφία καρδιάς (ΜΤΚ) που διενεργήθηκε σε όλους τους ασθενείς.

Τα στοιχεία για τους ασθενείς τέθηκαν σε σύγκριση με αυτά ομάδας ελέγχου 50 ατόμων με ανάλογη ηλικία και φύλο και με δεύτερη ομάδα ελέγχου 57 ασθενών με παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.

Σημειώνεται ότι το διάμεσο διάστημα μεταξύ της διάγνωσης της COVID-19 λοίμωξης και της απεικόνισης με Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς ήταν 79 ημέρες.  Η επιστημονική ομάδα διαπίστωσε ότι εβδομήντα ένας ασθενείς (71%) είχαν ανιχνεύσιμη (≥3pg/mL) υψηλής ευαισθησίας τροπονίνη (hsTnT), ενώ 5% είχαν σημαντικά αυξημένη hsTnT (≥13.9pg/mL).

Από την απεικόνιση με ΜΤΚ, προκύπτει ότι  συγκριτικά με τις δυο ομάδες ελέγχου, οι αναρρώσαντες ασθενείς από COVID-19 είχαν:

• χαμηλότερο κλάσμα εξώθησης της ΑΡ κοιλίας,
• υψηλότερους όγκους κοιλιών,
• υψηλότερη μάζα ΑΡ κοιλίας,
• περικαρδική συλλογή και αυξημένη μυοκαρδιακή φλεγμονή,
• οίδημα και ίνωση όπως εκτιμήθηκαν από τις native T1 και T2 ακολουθίες και
• την καθυστερημένη ενίσχυση με γαδολίνιο (late gadolinium enhancement).

Συνολικά το 78% των COVID-19 ασθενών είχαν παθολογικά ευρήματα στη ΜΤΚ. Η υψηλή ευαισθησίας τροπονίνη hsTnT συσχετίστηκε με το βαθμό φλεγμονής και οιδήματος του μυοκαρδίου.

Στην περίπτωση ασθενών με ευρήματα σοβαρής μυοκαρδιακής προσβολής διενεργήθηκε ενδομυοκαρδιακή βιοψία η οποία έδειξε ενεργό λεμφοκυτταρική διήθηση, ενδεικτική ιογενούς μυοκαρδίτιδας.