Κατά πόσο είμαστε κοντά στη φαρμακευτική λύση για τη νόσο του Αλτζχάιμερ

Την συγκρατημένη αισιοδοξία του εξέφρασε ο καθηγητής Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αχιλλέας Γραβάνης για τα δυο νέα μονοκλωνικά αντισώματα κατά του β-αμυλοειδούς και τη νόσο του Αλτζχάιμερ. Σε μια προσπάθεια διαφώτισης ο καθηγητής σχολιάζει τα υπάρχοντα δεδομένα.

Όπως εξηγεί ο καθηγητής σε ανάρτησή του στα social media έχουν ήδη αναπτυχθεί ανεπιτυχώς οκτώ αντισώματα. Το «πράσινο φως» έδωσε και ο FDA  με την πρόσφατη επιτάχυνση της μερικής αδειοδότησης τους για ασθενείς στα πρώτα στάδια της νόσου Αλζχάιμερ, με ήπια συμπτώματα.  Ο καθηγητής δηλώνει σκεπτικός για την αποτελεσματική και ασφαλή χρήση τους με βάση τα δεδομένα πως  τα εν λόγω αντισώματα «έχουν ως θεραπευτικό στόχο το β-αμυλοειδές (η συσσώρευση του στον εγκέφαλο είναι νευροτοξική), όμως έχουν συσσωρευθεί και πολλά στοιχεία τα τελευταία 30 χρόνια ότι τελικά το β-αμυλοειδές δεν είναι το παθοφυσιολογικό αίτιο αλλά ένα επιφαινόμενο της νόσου, χρήσιμο κυρίως ως βιοδείκτης. Ακόμη, στον προβληματισμό του ο καθηγητής προσθέτει το γεγονός πως «η κλινική αξιολόγηση των αντισωμάτων του β-αμυλοειδούς έγινε σε μικρό αριθμό ασθενών με αρχικά και πολύ ήπια ακόμη συμπτώματα, δύσκολα λόγω της ηπιότητας τους στην αξιολόγηση και σύγκριση τους με του υγιείς μάρτυρες, σε μια μάλιστα χρόνια νόσο. Οι πρώτες κλινικές μελέτες ισχυρίζονται καθυστέρηση κατά 27% στη πρόοδο της νόσου (κατά 5 μήνες στους 18 μήνες της παρατήρησης)». Στην ένστασή  του καθηγητή συμβάλλουν και τα στοιχεία για «τη τοξικότητα των αντισωμάτων κατά του β-αμυλοειδούς δεν είναι αμελητέα: εγκεφαλικό οίδημα, εγκεφαλικές μικρο-αιμορραγίες (ιδιαίτερα σε άτομα σε αντιπηκτική αγωγή ή αυτούς με μεταλλάξεις στο γονίδιο της λιποπρωτεΐνες ΑΡΟΕ) και ίσως επιτάχυνση της απώλειας εγκεφαλικής ουσίας, όπως έδειξαν οι απεικονιστικές εξετάσεις με β-amyloid-PET και με MRI σε ασθενείς που πήραν την θεραπεία».

Συνεπώς ο καθηγητής καταλήγει ότι τα δυο «φάρμακα» κατά του β-αμυλοειδούς  θα πρέπει να μελετηθούν περισσότερο και να υποβληθούν σε μακροχρόνια κλινική παρατήρηση. «Τα μέχρι στιγμής κλινικά δεδομένα της χρήσης τους είναι περιορισμένα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων όσον αφορά και την αποτελεσματικότητα τους, πέραν της ασφαλείας τους» σχολιάζει ο καθηγητής.