Καθημερινό ντους: Μια συνήθεια που δεν είναι απαραίτητα ωφέλιμη

Αν το να βάλετε το παιδί σας για μπάνιο μοιάζει με μικρή μάχη, θα χαρείτε να μάθετε ότι ίσως δεν είναι υποχρεωτικό σε καθημερινή βάση.

Το πόσο συχνά χρειάζεται κάποιος μπάνιο εξαρτάται από τον τύπο του δέρματός του (λιπαρό, ξηρό), την ηλικία, την εποχή και τις δραστηριότητές του. Αυτό ισχύει για όλους, μικρούς και μεγάλους.

«Αν και παγκοσμίως οι περισσότεροι ενήλικες συνηθίζουν να κάνουν μπάνιο καθημερινά και μερικές φορές (ιδίως το καλοκαίρι) δύο ή περισσότερες φορές την ημέρα, αυτό δεν είναι απαραίτητο μιλώντας από επιστημονικής απόψεως», λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Δεν υπάρχει κάποιο επιστημονικά τεκμηριωμένο όριο στο πόσο συχνά πρέπει να κάνουμε μπάνιο. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο διεθνείς οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (AAD), έχουν εκδώσει συστάσεις μόνο για τα παιδιά ηλικίας 6-11 ετών και τους εφήβους».

Σύμφωνα με αυτές τις συστάσεις, αν ένα παιδί ηλικίας 6-11 ετών θέλει να κάνει καθημερινά μπάνιο, οι γονείς δεν έχουν κανένα λόγο να μην το αφήσουν. Ωστόσο δεν χρειάζεται να κάνει τόσο συχνά μπάνιο.

Στην πραγματικότητα, τα παιδιά ηλικίας 6-11 ετών χρειάζονται μπάνιο:

* Μία ή δύο φορές την εβδομάδα.

* Όταν λερώνονται (όπως όταν παίζουν στην λάσπη).

* Μετά το κολύμπι (σε πισίνα, λίμνη, θάλασσα, ποτάμι).

* Όταν ιδρώσουν ή μυρίζουν.

* Όσο συχνά καθορίζει ο δερματολόγος ιατρός, εάν υποβάλλονται σε θεραπεία για κάποια δερματοπάθεια.

«Οι συστάσεις αυτές σχετίζονται με τις ανάγκες του δέρματος, αλλά και με το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών χρειάζεται κάποια έκθεση σε μικροοργανισμούς όπως τα βακτήρια για να αναπτυχθεί σωστά», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης.

Στην εφηβεία, τα περισσότερα αγόρια και κορίτσια αρχίζουν να κάνουν καθημερινά μπάνιο. Αυτό είναι και η σύσταση της AAD:

* Να κάνουν ένα ντους καθημερινά.

* Να πλένουν το δέρμα στο πρόσωπό τους δύο φορές την ημέρα για να απομακρύνουν το σμήγμα και τις βρωμιές.

* Να κάνουν ντους μετά το κολύμπι, τα σπορ ή όταν ιδρώνουν πολύ.

«Οι συστάσεις αυτές έχουν λογική, διότι η ορμονική καταιγίδα της εφηβείας σε συνδυασμό με τα βακτήρια του δέρματος συνοδεύεται και από μυρωδιά του σώματος, ενώ αν αφεθούν οι έφηβοι με στρώματα σμήγματος ή/και βρωμιάς πάνω τους μπορεί να επιδεινωθεί η ακμή», λέει ο κ. Μιχελάκης. «Όταν εξάλλου απομένουν με τον ιδρώτα και τα ιδρωμένα ρούχα στο δέρμα τους, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη μυκητιάσεων» διευκρινίζει.

Ξηροδερμία και μυκητιάσεις

Πάντως, τo καθημερινό ντους δεν ωφελεί το δέρμα όταν δεν είναι απαραίτητο.

«Τα σαπούνια είναι σχεδιασμένα ώστε να αφαιρούν από το δέρμα όχι μόνο τις ακαθαρσίες, αλλά και το σμήγμα. Το ίδιο κάνουν και τα σαμπουάν, τα οποία αφαιρούν από τα μαλλιά βασικά έλαια που διαθέτουν. Το επακόλουθο είναι να ευνοείται η ξηρότητα τόσο στο δέρμα, όσο και στα μαλλιά. Μάλιστα όσο πιο ζεστό είναι το νερό που χρησιμοποιεί κανείς και όσο πιο δυνατά τρίβει το δέρμα του, τόσο πιθανότερο είναι να εκδηλώσει ξηροδερμία», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης

Επειδή εξάλλου το σμήγμα προστατεύει τα δερματικά κύτταρα, η συνεχής απομάκρυνσή του μπορεί να βοηθήσει τη διείσδυση των βακτηριδίων και των ιών, λόγω της ξηρότητας και επομένως της εύκολης δημιουργίας μικρορωγμών στο δέρμα. Έτσι όμως ανοίγει ο δρόμος στον κνησμό, στο ξεφλούδισμα ή ακόμα και στην επιδείνωση δερματοπαθειών, όπως το έκζεμα.

Την συνέπεια αυτή εντείνει το γεγονός ότι η υπερβολική καθαριότητα απομακρύνει από το δέρμα ωφέλιμα βακτήρια, που το προστατεύουν από την υπερανάπτυξη μυκήτων και  άλλων δερματοπαθειών.

Για να προστατευθεί κάποιος από αυτά τα προβλήματα, ιδανικά πρέπει να κάνει ντους χωρίς σφουγγάρι (να σαπουνίζεται με τα χέρια) με χλιαρό νερό και με ήπιο καθαριστικό σώματος. Καλό είναι, επίσης, να κάνει ντους μέρα παρά μέρα.

Το ντους πρέπει να είναι σύντομο (λίγα λεπτά) και όχι παρατεταμένο. Επιπλέον, πρέπει να προσέχουμε το αφρόλουτρο (να μην έχει π.χ. ιδιαίτερα έντονο άρωμα), διότι ευνοεί την ευαισθησία περισσότερο σε δέρματα που έχουν προδιάθεση να ερεθίζονται εύκολα.

Όσον αφορά το λούσιμο, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ιδανικά πρέπει να γίνεται κάθε 2-3 μέρες και όχι καθημερινά.

Μετά τη θάλασσα

Οι παραπάνω συστάσεις, όμως, παύουν να ισχύουν όταν κάποιος κολυμπάει, ιδρώνει πολύ ή μυρίζει και βέβαια πάντα ανάλογα τον τύπο δέρματος και την ποιότητα των τριχών που έχει.

Ειδικά όσον αφορά το κολύμπι, το ντους και το λούσιμο είναι απαραίτητα μετά την έξοδο από θαλασσινό ή γλυκό νερό (χλωριωμένο ή μη).

«Είναι μύθος ότι η θάλασσα ψήνει το δέρμα και το κάνει ανθεκτικό ή ότι το αλάτι και το ιώδιο του θαλασσινού νερού κάνουν καλό στο δέρμα και γι’ αυτό δεν πρέπει να ξεβγαζόμαστε. Αυτές είναι δοξασίες που επικρατούσαν κάποτε, αλλά πλέον έχουν καταρριφθεί επιστημονικά», λέει ο κ. Μιχελάκης.

Η άποψη ότι η θάλασσα «ψήνει» το δέρμα πιθανώς δημιουργήθηκε επειδή πολλές δερματοπάθειες (όπως η ακμή, η ψωρίαση, το έκζεμα) φαίνεται να βελτιώνονται το καλοκαίρι.

Η ακμή, όμως, βελτιώνεται φαινομενικά, επειδή μαυρίζει το δέρμα και οι ουλές δεν είναι τόσο εμφανείς. Αντίστοιχα, η ψωρίαση και το έκζεμα βελτιώνονται περισσότερο χάρη στον ήλιο, παρά χάρη στο θαλασσινό νερό.

Όταν, εξάλλου, μένει το αλάτι στο δέρμα για ένα 24ωρο, υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί δερματικός ερεθισμός επειδή η επιφάνειά του θα είναι τραχιά. Και εάν το ιώδιο μπορούσε να εισδύσει στο δέρμα, «οι πάσχοντες από προβλήματα του θυρεοειδούς δεν θα έπρεπε καν να πλησιάζουν το θαλασσινό νερό», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μιχελάκης.