Κενά και παραδοξότητες στο σχεδιασμό για τις εξαρτήσεις

Με πρόχειρο και αποσπασματικό τρόπο επιχειρεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των ναρκωτικών και λοιπών εξαρτήσεων το υπουργείο Υγείας, που ανακοίνωσε το στρατηγικό του σχεδιασμό στον τομέα άνευ Εθνικού Σχεδίου Δράσης και διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς. 

Ενδεικτικό είναι ότι οι νέες υπηρεσίες και τα προγράμματα που περιλαμβάνει ο σχεδιασμός της Αριστοτέλους, στηρίζονται κυρίως σε ΕΣΠΑ και συμβασιούχους. Έχουν, δηλαδή, ξεκάθαρα ληξιπρόθεσμο χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι στα μισά της απεξάρτησης ο θεραπευτής κινδυνεύει να απολυθεί, οδηγώντας πιθανώς σε υποτροπή το θεραπευόμενο που του έχει εμπιστευτεί την ιστορία της ζωής του.

Την ίδια ώρα, η έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα αφιερώνει ελάχιστο χώρο στην πρόληψη των εξαρτήσεων και, μάλιστα, στο τέλος του κειμένου. Δίνει, αντίθετα, έμφαση στη λεγόμενη “μείωση της βλάβης”, δηλαδή στα προγράμματα υποκατάστασης. Διεθνώς, όμως, η επιστημονική ανάγνωση του φαινομένου κατατάσσει την πρόληψη ως την νούμερο ένα πολιτική για την αντιμετώπισή του.

Στο μεταξύ, η “τύχη” του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων εξακολουθεί να αγνοείται, αφού το κείμενο που δημοσιεύτηκε αποτελεί ένα μέρος και όχι το σύνολο των κυβερνητικών δράσεων στον τομέα. Όπως ανακοινώθηκε στις αρχές του φθινοπώρου, υπάρχει μόνο ένα προπαρασκευαστικό κείμενο, στην επεξεργασία του οποίου μάλιστα δεν κλήθηκαν να συμμετέχουν όλοι οι εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων.

Αρμόδια για την επεξεργασία αυτή είναι η «Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών» που λειτουργεί παρά τω πρωθυπουργώ. Η Επιτροπή αυτή 4 χρόνια τώρα παραμένει ουσιαστικά αδρανής, ενώ το τελευταίο 5μηνο είναι και ακέφαλη.

“Η έκδοση ξεχωριστών «Στρατηγικών Σχεδιασμών» από κάθε εμπλεκόμενο Υπουργείο, δίχως «ομπρέλα» Εθνικού Σχεδίου, είναι ασυγχώρητες προχειρότητες με το βλέμμα στις εκλογές και όχι στο φαινόμενο των εξαρτήσεων, στην κοινωνία και στον άνθρωπο” εκτιμά ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης, Νίκος Λάιος.

Αναφορικά δε με το σχεδιασμό που δημοσιοποίησε η Αριστοτέλους, ο κος Λάιος αναρωτιέται πώς μπορεί να αποκαλείται στρατηγικός, όταν βασίζεται σε πόρους με ημερομηνία λήξης (ΕΣΠΑ) και σε διαλυμένα Κέντρα Πρόληψης.

“Προσλήψεις στα ΚΠ δεν έγιναν ούτε το 2017 ούτε άλλωστε το 2018, ενώ συνεχίζονται οι παραιτήσεις λόγω εργασιακών συνθηκών” αναφέρει, με αποτέλεσμα – όπως εξηγεί – δομές οι οποίες εγκαινιάστηκαν να μην λειτουργούν και άλλες να κινδυνεύουν να κλείσουν. Όπως επισημαίνει δε, φέτος – και παρά την 20ετή εμπειρία των στελεχών της πρόληψης – δεν δόθηκε έγκριση παρεμβάσεων στα σχολεία.

“Παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ και τις μετεκλογικές δεσμεύσεις του υπουργού Υγείας, το θεσμικό πρόβλημα των κέντρων πρόληψης παραμένει άλυτο” τονίζει ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων κι αναρωτιέται τι απέγινε η διυπουργική επιτροπή που συστήθηκε στις αρχές του 2018 για το θέμα.

Καταλήγοντας ο κος Λάιος, αναφέρει: “Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης οφείλει να είναι ένα και ενιαίο, εφ’ όσον βέβαια θέλουμε σοβαρές πολιτικές αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, δηλαδή πολιτικές ολοκληρωμένες. Και, οπωσδήποτε, κατόπιν ουσιαστικής διαβούλευσης με φορείς, συλλογικότητες εργαζομένων και ενδιαφερόμενων πολιτών”.