ΚΥΣΚΟΙΠ για τις Εξαρτήσεις με… απουσίες και παράπονα

Απουσία των Κέντρων Πρόληψης πραγματοποιήθηκε το πρόσφατο ΚΥΣΚΟΙΠ για τις Εξαρτήσεις, απ’ όπου εξαγγέλθηκαν θεσμικές αλλαγές στον τομέα αυτό, ενόψει και της Παγκόσμιας Ημέρας Κατά των Ναρκωτικών (26 Ιουνίου).

Τα 75 ΚΠ έχουν συσταθεί και λειτουργούν ως 67 αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρίες, στη βάση συνεργασιών των ΟΤΑ και τοπικών φορέων, με τη συμβατική επιστημονική εποπτεία του ΟΚΑΝΑ. Αποτελούν ωστόσο διακριτές και αυτοδιοίκητες δομές, οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας στην κοινότητα, απευθυνόμενες κυρίως σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς, παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

Ενδεικτικά στοιχεία (ΕΚΤΕΠΝ) από τον απολογισμό δράσης των ΚΠ το διάστημα 2010-2014, δείχνουν μάλιστα συνεχώς αυξητικές τάσεις ως προς τα αιτήματα των παρεμβάσεων, αλλά και ως προς τον αριθμό των αποδεκτών αυτών των υπηρεσιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι παρεμβάσεις εν γένει διπλασιάστηκαν στην 5ετία, ενώ σε ό,τι αφορά τους μαθητές της Α/βάθμιας εκπαίδευσης τριπλασιάστηκαν, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη έμφασης στον τομέα της πρόληψης – όπως άλλωστε επισημαίνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας –, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης του έργου των ΚΠ, που λειτουργούν σε θεσμικό κενό και με ελλείψεις τόσο σε προσωπικό όσο και σε χρηματοδότηση.

Δεν προσκλήθηκαν τα Κέντρα Πρόληψης

Η παράληψη κλήσης εκπροσώπου των ΚΠ στην πρόσφατη συνεδρίαση του ΚΥΣΚΟΙΠ, προκαλεί συνεπώς εντύπωση, από τη στιγμή μάλιστα που έγιναν συγκεκριμένες εξαγγελίες που αφορούν στον τομέα της πρόληψης (εδώ). Μία ενδεχόμενη αιτιολογία για την προαναφερόμενη διάκριση, θα μπορούσε να είναι η απουσία ενός ενιαίου εκπροσώπου στο παρόν θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΚΠ. Γεγονός το οποίο υπογραμμίζει από μόνο του την επιτακτικότητα του αιτήματος των ΚΠ για πέρασμα από το αλαλούμ των 67 συντεχνιών σε έναν κανονικό οργανισμό πρόληψης.

Ο Πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στα ΚΠ κατά των Εξαρτησιογόνων Ουσιών, Νίκος Λάιος, εξηγεί: «Παρά τις κατά καιρούς επίσημες παραδοχές περί ύπαρξης θεσμικού προβλήματος και τις ποικίλες απόπειρες επεξεργασίας προτάσεων επίλυσής του, μέσω σχετικών ομάδων εργασίας που συστάθηκαν στο παρελθόν -όπου μάλιστα κατατέθηκαν αρκετές αξιόλογες προτάσεις- αλλά και Πρότασης Νόμου στη Βουλή (Δεκέμβριος 2010), το πλαίσιο λειτουργίας των ΚΠ παραμένει επί της ουσίας αμετάβλητο».

Πρόσφατα, το υπουργείο Υγείας αναγνωρίζοντας το αδιέξοδο, με πρωτοβουλία του κάλεσε όλους τους φορείς που συμμετέχουν στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Λειτουργίας των Κέντρων Πρόληψης (Υπ. Υγείας, Υπ. Εσωτερικών, ΚΕΔΕ, ΟΚΑΝΑ, ΕΕΤΑΑ και Σωμ. Εργαζομένων στα ΚΠ), να ορίσουν εκπροσώπους σε Ομάδα Εργασίας σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο των ΚΠ. Έκτοτε, ωστόσο, δεν έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ η φημολογία για την «απορρόφηση» των ΚΠ από τον ΟΚΑΝΑ δίνει και παίρνει (εδώ), προκαλώντας εύλογα ανησυχία για τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς στον τομέα της Πρόληψης των Εξαρτήσεων.

«Η πρωτοβουλία για τη σύσταση Ομάδας Εργασίας σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο των ΚΠ είναι καταρχήν θετική, καθώς δίνει τη δυνατότητα για την ανάπτυξη ενός σοβαρού διαλόγου επί συγκεκριμένων προτάσεων και όχι εύκολων και αόριστων απόψεων» σχολιάζει ο Ν. Λάιος, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι τα ΚΠ διαφωνούν κάθετα στην προοπτική της συγχώνευσης από τον ΟΚΑΝΑ. Αντ’ αυτού, οι εργαζόμενοι στα ΚΠ ζητούν άμεση πολιτική παρέμβαση στην κατεύθυνση ενιαιοποίησης των δομών σε έναν αυτόνομο φορέα δημόσιου χαρακτήρα, ευέλικτου και δημοκρατικού.

Σύμφωνα με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των εργαζόμενων στα ΚΠ, ο Φορέας αυτός θα ελέγχεται και θα λογοδοτεί, διευκολύνοντας μια ουσιαστική συμμετοχή των μελών των τοπικών κοινωνιών στις παρεμβάσεις πρόληψης και μια υγιή συμμετοχή των αιρετών εκπροσώπων τους στη λειτουργία του, για την πληρέστερη δυνατή κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας.

«Πρόκειται για τη μόνη, θεωρούμε, πρακτική και βιώσιμη λύση, που μπορεί να βελτιώσει τις υπηρεσίες των ΚΠ προς τους πολίτες, να καταστήσει τις δομές επίκεντρα δικτυώσεων και συνεργασιών στην κοινότητα, μάλιστα όχι μόνο χωρίς επιπλέον κόστος για τους φορολογούμενους, αλλά και με πολλαπλές εξοικονομήσεις πόρων σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση» σημειώνει ο Πρόεδρος του Σωμ. Εργαζομένων στα ΚΠ.

Επιλεκτική «γενναιοδωρία» υπέρ ορισμένων φορέων

Την έντονη δυσαρέσκεια του εκπροσώπου του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) προκάλεσαν, στο μεταξύ, οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την ενίσχυση ορισμένων μόνο φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της καταπολέμησης των εξαρτήσεων.

Έχοντας παρουσιάσει μόλις μία ημέρα πριν το ΚΥΣΚΟΙΠ τον απολογισμό του έργου του, υπογραμμίζοντας τον άμεσο κίνδυνο «λουκέτου» που αντιμετωπίζουν δύο νέες κι εξαιρετικά επιτυχημένες παρεμβάσεις (εδώ), το ΚΕΘΕΑ έχει κάθε δίκιο να αισθάνεται αδικημένο, αφού δεν προβλέπεται ενίσχυσή του με βάση τα όσα ανακοινώθηκαν στη συνεδρίαση.

«Για άλλη μια φορά, η πολιτική για τα ναρκωτικά στη χώρα μας αναπτύσσεται μονόπλευρα και αποσπασματικά:  Επιλεκτική γενναιοδωρία που προορίζεται για να καλύψει «μαύρες τρύπες», έγκριση ελάχιστων προσλήψεων σε σχέση με τις τεράστιες συνολικές ανάγκες σε προσωπικό, μπαλώματα μέσω ΕΣΠΑ, πριμοδότηση, εν τέλει, μιας διαφορετικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση του προβλήματος από αυτήν που η ίδια η κυβέρνηση ευαγγελίζεται στην ανακοίνωσή της» σχολιάζει σε ανακοίνωσή του ο Φορέας.

Παρά τα μεγάλα εμπόδια που αντιμετωπίζει στη λειτουργία του, διατρανώνει ωστόσο την αποφασιστικότητά του να συνεχίσει την προσπάθειά του να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας, με συμμάχους τους εργαζόμενους, τα μέλη του, τις οικογένειές τους και την κοινωνία.