ΚΛΙΜΑΚΑ: Προτεραιότητα η εθνική στρατηγική για την πρόληψη της αυτοκτονίας

Δεδομένου ότι το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσε να έχει προληφθεί, το Κέντρο για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας-ΚΛΙΜΑΚΑ μετά την 12ετή παραγωγή έργου ζητά την ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος μας για την κατάρτιση εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη της αυτοκτονίας.

Με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, που είναι αφιερωμένη στην πρόληψη της αυτοκτονίας με το σύνθημα «Working Together to Prevent Suicide» ενδιαφέροντα στοιχεία δίνονται στη δημοσιότητα.

Περισσότεροι από 500 άνθρωποι αυτοκτονούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα και εκτιμάται ότι αφήνουν πίσω τουλάχιστον 5000 πενθούντες ετησίως, αφού σύμφωνα με διεθνείς έρευνες και μελέτες, για κάθε μία αυτοκτονία μένουν πίσω τουλάχιστον πέντε έως 10 άτομα που πενθούν, βιώνοντας όχι μόνο το συναισθηματικό φορτίο του πένθους αλλά και τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του στίγματος της αυτοκτονίας.

Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν έχουμε καταγραφή των μη θανατηφόρων αποπειρών αυτοκτονίας, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι σχεδόν 25φορές περισσότερες των καταγεγραμμένων αυτοκτονιών.

Πρόσφατα Στοιχεία

Κατά τα τελευταία στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (τα οποία επισημαίνεται ότι δεν αποτελούν επίσημη καταγραφή) τη χρονική περίοδο 2018 έως 2019 (μέχρι 30 Σεπτεμβρίου) περισσότεροι από 400 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους από αυτοκτονία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των αυτοχείρων ήταν άνδρες και οι περισσότερες αυτοκτονίες σημειώθηκαν από άτομα τρίτης ηλικίας (65+) και παραγωγικών ηλικιών (50 -54 ετών).

Από τα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το 2016, τα οποία αναλύθηκαν από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, οι άντρες αυτοκτονούν πέντε φορές περισσότερο από ότι οι γυναίκες.

Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται σε συνάρτηση με τα παγκόσμια δεδομένα τόσο για τους υψηλούς δείκτες των αντρών όσο και εκείνων που ανήκουν στις συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.

Μεγάλο ποσοστό, άνω του 80%, των αυτοκτονιών που σημειώθηκαν κατά το 2018 έως και το 2019 στην χώρα μας συνδέθηκαν με την ύπαρξη κάποιας ψυχικής ασθένειας. Στην περίπτωση των ανδρών το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται και από τα δεδομένα της παγκόσμιας βιβλιογραφίας.

Η αυτοκτονία συνδέεται κατά 90% με την ύπαρξη κάποιας ψυχικής διαταραχής και σε ένα ποσοστό 60% με 80% με την ύπαρξη κάποιας συναισθηματικής διαταραχής συχνότερη εκ των οποίων αποτελεί η κατάθλιψη.

Άξιο λόγου είναι ότι η κατάθλιψη διαγιγνώσκεται σε ένα μεγάλο βαθμό στις γυναίκες, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο και με τους άντρες.

Ως εκ τούτου, η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και ως τέτοιο αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

Διεθνή Στοιχεία

Παγκοσμίως περισσότερες από 800.000 αυτοκτονίες σημειώνονται σχεδόν κάθε χρόνο, αντιπροσωπεύοντας έναν ετήσιο παγκόσμιο δείκτη αυτοκτονίας 11,4 ανά 100.000 κατοίκους (15,0 για τους άνδρες και 8,0 για τις γυναίκες).

Σύμφωνα με τις σχετικές εκτιμήσεις του ΠΟΥ, το 2020 θα αυτοκτονήσουν 1,53 εκ. Άνθρωποι ενώ θα γίνεται μία αυτοκτονία κάθε 20’’και μία απόπειρα κάθε 1’’ -2’’.

Ιδιαίτερης μνείας χρήζει το γεγονός ότι ο αριθμός των ζωών που χάνονται από αυτοκτονία υπερβαίνει τους θανάτους που οφείλονται σε ανθρωποκτονίες και πολέμους συνολικά.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η αυτοκτονία είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως στην ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών.

Στις δε πλουσιότερες χώρες του κόσμου, οι αυτοκτονίες ανδρών είναι τρεις φορές περισσότερες από τις γυναίκες.

Αντίθετα με την παραπάνω εικόνα, στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος η σχέση ανδρών προς τις γυναίκες είναι πολύ χαμηλότερη με 1,5 άνδρες να αυτοκτονούν για κάθε 1 γυναίκα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αυτοκτονίες αντιπροσωπεύουν το 50% όλων των βίαιων θανάτων στους άντρες και το 71% στις γυναίκες.

Σχετικά με την ηλικία, τα ποσοστά αυτοκτονίας είναι τα υψηλότερα σε άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω τόσο για άνδρες όσο και για γυναίκες σχεδόν παγκοσμίως.