Κλείστε το βιβλίο μαγειρικής και αρχίστε να μαγειρεύετε!

Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της γενικής διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Martin Seychell, προεδρεύει της συντονιστικής ομάδας για την προαγωγής της υγείας, την πρόληψη των ασθενειών και τη διαχείριση των μη μεταδιδόμενων ασθενειών. Παρουσιάζει μια εισαγωγή στην ομάδα που έχει συσταθεί για να συμβάλει στην κάλυψη του κενού εφαρμογής και να βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν στο μέλλον τους στόχους για την υγεία μετατρέποντας τις πολιτικές σε πράξη. Στους στόχους συγκαταλέγονται εννέα προαιρετικοί στόχοι που έθεσε η ΠΟΥ προς επίτευξη μέχρι το 2025 καθώς και ο στόχος βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ, για μείωση του αριθμού των θανάτων από μη μεταδιδόμενες ασθένειες κατά το ένα τρίτο μέχρι το 2030.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η χρηματοδότηση από τα προγράμματα της ΕΕ για την υγεία βοήθησε τους φορείς της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δημόσιας υγείας να συγκεντρώσουν ένα εντυπωσιακό απόθεμα από πολιτικές, προσεγγίσεις, κατευθυντήριες γραμμές και εργαλεία που αναπτύχθηκαν και υλοποιήθηκαν με επιτυχία σε κάθε σημείο της ΕΕ. Πολλά από αυτά τα στοιχεία μετουσιώθηκαν σε πολιτικές για την υγεία στα κράτη μέλη, αλλά η μεγάλη πλειονότητά τους δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Το γεγονός αυτό ονομάζεται «κενό εφαρμογής». Είναι σαν κάποιος να διαθέτει μια τεράστια συλλογή από υπέροχες συνταγές μαγειρικής και να θέλει να τις μαγειρέψει στην κουζίνα του ώστε να μπορέσουν όλοι να τις απολαύσουν.

Κάθε χρόνο, περίπου 500.000 άτομα του ενεργού πληθυσμού πεθαίνουν πρόωρα στην ΕΕ εξ αιτίας μη μεταδιδόμενων ασθενειών, όπως η καρδιακή συγκοπή, το εγκεφαλικό, ο διαβήτης και ο καρκίνος. Η τραγική αυτή απώλεια ζωών, που σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσε να αποφευχθεί, όχι μόνο καταστρέφει οικογένειες αλλά επιβαρύνει πάρα πολύ την οικονομία. Ένα άλλο σημείο είναι ότι πρέπει να διαφυλάξουμε το πολύτιμο κεφάλαιο που λέγεται υγεία, διατηρώντας τα άτομα όσο πιο υγιή γίνεται, για όσο μεγαλύτερο διάστημα.

Η συντονιστική ομάδα θα μπορέσει να βοηθήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ στην επιλογή παρεμβάσεων πολιτικής που ανταποκρίνονται στις εθνικές προτεραιότητες και πολιτικές. Η εφαρμογή των πρακτικών θα παρακολουθείται επίσης σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ. Με τον τρόπο αυτό, αφενός, θα επιτύχουμε την εκπόνηση και την υλοποίηση προγραμμάτων και, αφετέρου, θα έχουμε ένα μέσο αξιολόγησης του έργου των κρατών μελών. Επιπλέον, η Επιτροπή δημιουργεί μια πλατφόρμα ΤΠ στην οποία θα υποβάλλονται οι βέλτιστες πρακτικές προς επικύρωση.

Η αυξημένη αυτή εστίαση στην εφαρμογή συνεπάγεται ένα νέο τρόπο εργασίας. Παράλληλα με τη χρηματοδότηση της διαδικασίας μετατροπής των βέλτιστων πρακτικών σε πράξη μέσω του προγράμματος για την υγεία, η Επιτροπή αναζητά και άλλους τρόπους παροχής βοήθειας, όπως μέσω του προγράμματος στήριξης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων (ΠΣΔΜ). Στο μέλλον θα εξαρτώμεθα λιγότερο από τις εργασίες ομάδων εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι πολύ συχνά εργάζονται αποκομμένοι από την πραγματικότητα. Οι μελλοντικές εργασίες σχετικά με τη δημόσια υγεία θα βασίζονται σε σαφώς καθορισμένες προτεραιότητες και θα έχουν ως στόχο την επίτευξη αποτελεσμάτων. Η καλή επικοινωνία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις διεθνείς οργανώσεις έχει επίσης μεγάλη σημασία. Τα ενδιαφερόμενα μέρη, π.χ., μπορούν να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα για την πολιτική υγείας για να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν απόψεις. Η συντονιστική ομάδα θα συνδυάζει επίσης τις δραστηριότητές της με το υλοποιούμενο έργο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Πολιτικών και Συστημάτων Υγείας και του ΟΟΣΑ.
Έχουμε επίσης ένα νέο εργαλείο για τον εντοπισμό των προτεραιοτήτων στον τομέα της υγείας, τουτέστιν τα δεδομένα που συλλέγονται και δημοσιεύονται μέσω του κύκλου για την κατάσταση της υγείας στην ΕΕ, τα οποία περιλαμβάνουν την έκθεση του 2016 «Η υγεία με μια ματιά: Ευρώπη» και τα Προφίλ Υγείας ανά χώρα, που δημοσιεύτηκαν στις 23 Νοεμβρίου 2017 μαζί με τη συνοδευτική έκθεση της Επιτροπής, η οποία περιέχει στοιχεία για τα ισχυρά και αδύνατα σημεία κάθε χώρας.

Μια πρώτη δέσμη παρεμβάσεων πολιτικής έχει ήδη επιλεγεί για εφαρμογή. Για παράδειγμα, ο «Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου» θα αποτελέσει μέρος της νέας Κοινής Δράσης κατά του Καρκίνου, ενώ ορισμένα κράτη μέλη ζήτησαν χρηματοδοτική βοήθεια μέσω του ΠΣΔΜ προκειμένου να υλοποιήσουν τις «Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της ποιότητας στον προσυμπτωματικό έλεγχο και τη διάγνωση του ορθοκολικού καρκίνου». Μέσω του προγράμματος του 2018 για την υγεία θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν και άλλες βέλτιστες πρακτικές, ενώ η συντονιστική ομάδα επιλέγει τη στιγμή αυτή τους επόμενους τομείς προτεραιότητας για τη μεταφορά βέλτιστων πρακτικών το 2019.