Μάστιγα οι αγγειακές παθήσεις

Την άμεση αντιμετώπιση των αγγειακών παθήσεων, που αποτελούν μείζον θέμα για την δημόσια υγεία, υπογραμμίζουν τα μέλη της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, με αφορμή το 14^ο Πανελλήνιο Συνέδριο (5&7 Μαρτίου).

Όπως τονίζουν, παρά τις μεγάλες προόδους της ιατρικής στη θεραπεία και πρόληψη πολλών παθήσεων, υπάρχουν ακόμη κάποιες ασθένειες που, αδικαιολόγητα, δεν έχουν τύχει της απαιτούμενης προσοχής από την ιατρική κοινότητα και την πολιτεία.

Περισσότεροι από 1300 ασθενείς σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας έχουν εξεταστεί από αγγειοχειρουργούς – μέλη της εταιρείας και  έχουν ενημερωθεί για τις αγγειακές παθήσεις κατά τη διάρκεια του 2014. Πάνω  από 600 ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων και κυρίως γενικής ιατρικής και αγροτικοί έχουν συμμετέχει σε επιστημονικές ενημερωτικές εκδηλώσεις της Εταιρείας για τις ίδιες παθήσεις.

Μάλιστα στο πλαίσιο του συνεδρίου αύριο 8 Μαρτίου, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν εξετάσεις για τις αγγειακές παθήσεις.

Χρόνια Φλεβική Nόσος (ΧΦΝ)

 Η Χρόνια Φλεβική Νόσος ή Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια, τόνισε ο κος Ανέστης Παπανάγνου Αγγειοχειρουργός, Δ/ντής Αγγειοχειρουργικού Τμήματος Νοσοκομείου «Ιατρικό Αθηνών-Κλινική Ψυχικού» και Ταμίας της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας,  αποτελεί μάστιγα της σύγχρονης εποχής, αφού 1-1,5 εκατομμύρια Έλληνες πάσχουν από αυτή, με το μεγαλύτερο ποσοστό (60%-70%) να είναι γυναίκες. Ειδικότερα, περίπου 40% των γυναικών παρουσιάζουν Χρόνια Φλεβική Ανεπάρκεια ενώ ο επιπολασμός στους άνδρες  φτάνει το 17%. 

Πόδια πρησμένα, κουρασμένα, με αίσθημα βάρους και πόνο είναι τα κύρια και ενοχλητικά συμπτώματα της Χρόνιας Φλεβικής Ανεπάρκειας, η οποία χαρακτηρίζεται από συνεχή επιδείνωση στη φυσική της εξέλιξη ιδιαίτερα αν δεν αντιμετωπισθεί

Η αντιμετώπιση του προβλήματος στα πρώτα στάδια πρέπει να είναι ολιστική, να αρχίζει έγκαιρα, να επεκτείνεται όλο το χρόνο και όχι μόνο τότε που τα συμπτώματα είναι πιο έντονα. Περιλαμβάνει γενικές συστάσεις, εφαρμογή κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης, κινησιοθεραπεία και λήψη φλεβοτονικών σκευασμάτων .

Συμπερασματικά, η ΧΦΝ  αποτελεί μια ιδιαίτερα συχνή πάθηση που μπορεί να επιβαρύνει σοβαρά την ποιότητα ζωής των πασχόντων και να δημιουργήσει σοβαρές και ενίοτε δυσίατες επιπλοκές. Η ταχεία και σε αρχικά στάδια διάγνωση και η σταθερή αντιμετώπιση σε χρόνια βάση, αποτελεί το κλειδί για την θετική έκβαση των θεραπευτικών μας προσπαθειών. Ο έλεγχος των παραγόντων κινδύνου, η ελαστική κάλτσα, η τροποποίηση της καθημερινής ζωής των ασθενών και η χορήγηση δραστικών φλεβοτονικών σκευασμάτων, αποτελούν τους  πυλώνες της μη επεμβατικής αντιμετώπισής της. Σε περιπτώσεις που η συντηρητική αυτή θεραπεία δεν επιφέρει τα ποθητά αποτελέσματα, τότε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η ΧΦΝ με  περισσότερο επεμβατικές μορφές θεραπείας (σκληροθεραπεία, επεμβατική ενδαγγειακή θεραπεία με ραδιοκύματα ή laser και χειρουργική παρέμβαση).

Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος  (ΦΘΝ)

Με τον όρο  Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος (ΦΘΝ)  ανέφερε ο κος Γιώργος Σφυροέρας, Αγγειοχειρουργός, Επιμ. Β’ της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Π.Γ.Ν «Αττικόν» και Γεν. Γραμματέας της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας εννοούμε  την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και την πνευμονική εμβολή, των οποίων η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι κοινή. 

H ΦΘΝ αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας στη Ευρώπη, αφού 650.000 ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430.000 ασθενείς από πνευμονική εμβολή ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 543.454 Ευρωπαίοι και 50.000 Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού (86.831), ο καρκίνος του προστάτη (63.636), τα τροχαία ατυχήματα (53.599) και το AIDS (5.860).

Τα πιο σημαντικά συμπτώματα της νόσου είναι  οίδημα και πόνος ή ευαισθησία του ποδιού, αίσθημα θερμότητας, ερυθρότητα ή αλλαγή  του χρώματος του δέρματος, ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή -δύσπνοια , θωρακικός πόνος ή αίσθημα παλμών, εφίδρωση και αγωνία, αιμοπτύσεις και εύκολη κόπωση ή λιποθυμία.

Η νόσος σε κάποιες περιπτώσεις δεν δίνει συμπτώματα ή τα συμπτώματα μπορεί να μην είναι τυπικά και η διάγνωση να γίνεται καθυστερημένα. Γι αυτό χρειάζεται διαρκής ενημέρωση των πολιτών και ιδιαίτερα εκείνων  που βρίσκονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Πρόσφατες μελέτες, έδειξαν ότι πολλοί ασθενείς που κινδυνεύουν από  Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο δεν λαμβάνουν την κατάλληλη θρομβοπροφύλαξη (η οποία γίνεται με χορήγηση των κατάλληλων αντιθρομβωτικών φαρμάκων, με εφαρμογή ελαστικών καλτσών και με υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις η διάγνωση της φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου δεν γίνεται έγκαιρα.

Συμπερασματικά, η Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος (ΦΘΝ)  αποτελεί συχνή αιτία θανάτου στους νοσηλευόμενους κυρίως ασθενείς, η οποία όμως μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο ποσοστό.  Η εφαρμογή κατάλληλης θρομβοπροφύλαξης μπορεί να σώσει ζωές και να προλάβει τις επώδυνες επιπλοκές της νόσου.

Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (Α.Ε.Ε.)

Τα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΑΕΕ) αποτελούν διεθνώς την τρίτη κατά σειρά αιτία θανάτου (μετά από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο) και ταυτόχρονα την πιο συχνή αιτία μόνιμης αναπηρίας. Κάθε χρόνο πεθαίνουν παγκοσμίως 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι λόγω εγκεφαλικών επεισοδίων.

 Η πιο συνηθισμένη μορφή του είναι το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Προκαλείται, όταν η ροή του αίματος  σ΄ ένα τμήμα του εγκεφάλου διακοπεί, εξαιτίας της απόφραξης ενός αγγείου από θρόμβο αίματος.  Στη χώρα μας  συμβαίνουν κάθε χρόνο περίπου 30.000 νέα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Τα σημαντικότερα συμπτώματα ενός Α.Ε.Ε μπορεί να είναι: μούδιασμα, αδυναμία στο χέρι και το πόδι, ημιπληγία, δυσκολία στην ομιλία και στο περπάτημα (αστάθεια βάδισης), ίλιγγος και ζάλη, διαταραχές οράσεως, πονοκέφαλος και εμετός .

Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση ενός Α.Ε.Ε περιλαμβάνουν την αρτηριακή υπέρταση,  σακχαρώδη διαβήτη, υψηλή χοληστερόλη, κάπνισμα, απουσία φυσικής άσκησης και παχυσαρκία. Επίσης πολύ συχνά ευθύνονται καρδιακές αρρυθμίες όπως είναι η κολπική μαρμαρυγή, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται με ανεπαρκή αντιπηκτική αγωγή. Τέλος Α.Ε.Ε. μπορεί να προκληθεί από την μεγάλη στένωση ή απόφραξη των αρτηριών που αιματώνουν τον εγκέφαλο δηλαδή των καρωτίδων και σπανιότερα των σπονδυλικών αρτηριών.  

Συμπερασματικά,  κατέληξε ο κος Σφυρόερας το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο αποτελεί συχνή αιτία θανάτων και αναπηριών. Ποσοστό άνω του 30% των ασθενών με ΑΕΕ καταλήγουν σε θάνατο κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους μετά την εκδήλωση ενός ΑΕΕ. Από τους επιζώντες, το ένα τρίτο περίπου είναι ανάπηροι που χρειάζονται συνεχή βοήθεια, υποστήριξη και επίβλεψη. Η έγκαιρη τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου και η τακτική ιατρική παρακολούθηση  των υψηλού κινδύνου ασθενών αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την μείωση της συχνότητας των ΑΕΕ.

Περιφερική Αρτηριακή Νόσος (ΠΑΝ)

Η Περιφερική Αρτηριακή Νόσος (ΠΑΝ), όπως τόνισε ο κος Θεοφάνης Παπάς, Αγγειοχειρουργός, Επιμ. Α’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Α «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας αποτελεί εκδήλωση της συστηματικής αθηροσκλήρυνσης (αθηρωμάτωσης) των αρτηριών του οργανισμού, που τροφοδοτούν με αίμα τα άκρα. Προσβάλλει το
10-15% των ατόμων του γενικού πληθυσμού ενώ περίπου το 50% των ασθενών με ΠΑΝ είναι ασυμπτωματικοί. Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η νόσος είναι περισσότερο συχνή στους άνδρες και ο επιπολασμός της  αυξάνεται σημαντικά μετά το 50^ο έτος.

Αρχικά, η Περιφερική Αρτηριακή Νόσος (ΠΑΝ) είναι ασυμπτωματική, μπορεί δε να παραμείνει έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το συχνότερο σύμπτωμα της ΠΑΝ είναι ο πόνος στα κάτω άκρα κατά τη βάδιση, ο οποίος σταματά με την ανάπαυση και εμφανίζεται πάλι με την έναρξη της βάδισης (διαλείπουσα χωλότητα). Σε προχωρημένα στάδια της νόσου, ο ασθενής πονά και στην ανάπαυση (άλγος αναπαύσεως) ενώ μπορεί να εμφανίσει πληγές που δεν κλείνουν ή/και νέκρωση ιστών (γάγγραινα).

Στους προδιαθεσικούς παράγοντες για την ανάπτυξη Περιφερικής Αρτηριακής Νόσου συμπεριλαμβάνονται: Το φύλο η ηλικία, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία (ύπαρξη υψηλής χοληστερόλης) και το κάπνισμα.

Η ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων επιβαρυντικών παραγόντων σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης του συμπτώματος και μάλιστα με αθροιστική βαρύτητα. Η ύπαρξη δύο παραγόντων κινδύνου οδηγεί σε αύξηση της επικινδυνότητας κατά 2,5 φορές ενώ η ταυτόχρονη παρουσία τριών παραγόντων κατά 4 φορές.

Αξίζει να σημειωθεί,  συμπλήρωσε ο κος Παπάς, ότι στην Περιφερική Αρτηριακή Νόσος υπάγεται και η  αθηρωματική  νόσος των αγγείων του τραχήλου (νόσος της καρωτίδας),  η οποία   ευθύνεται συνολικά για το ¼ των Αγγειακών Ισχαιμικών Εγκεφαλικών Επεισοδίων, με ή χωρίς συμπτώματα.

Η αντιμετώπιση της Περιφερικής Αρτηριακής Νόσου (ΠΑΝ) μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική.

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει διακοπή καπνίσματος, φυσική άσκηση, ισορροπημένη δίαιτα και χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής που περιλαμβάνει αντιαιμοπεταλιακά, αντιλιπιδαιμικά φάρμακα (στατίνες) καθώς και μια σειρά άλλων φαρμακευτικών παραγόντων όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (Α-ΜΕΑ) και οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου.

Η χειρουργική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη όταν τα συμπτώματα παρά την άσκηση, την βελτίωση των παραγόντων κινδύνου και τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής μετά από μία περίοδο 4-6 μηνών δεν βελτιώνονται. Ενδείκνυται επίσης σε ασθενείς με άλγος ανάπαυσης, απώλεια ιστού ή/και γάγγραινα.