Μελέτες για την πιθανή σύνδεση θρομβώσεων με εμβόλιο κατά της COVID-19

Ιατρικό μυστήριο θεωρείται η σπάνια διαταραχή της πήξης του αίματος σε ορισμένους εμβολιασθέντες  με το εμβόλιο της Οξφόρδης της AstraZeneca έναντι της COVID-19. Ερευνητές μελετούν εντατικά το εάν και πώς ο εμβολιασμός μπορεί πράγματι να προκαλέσει μια τέτοια ασυνήθιστη αντίδραση.

Υπενθυμίζεται πως σε ανακοίνωση της 7^ης Απριλίου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) σημείωσε τη πιθανή σύνδεση μεταξύ της εμφάνισης θρομβώσεων και του εμβολίου. Αυτή η διαταραχή της πήξης περιγράφεται αναλυτικά σε δύο αναφορές στο ιατρικό περιοδικό The New England Journal of Medicine. Ωστόσο, τα οφέλη του εμβολίου υπερτερούν των κινδύνων σύμφωνα με τους ειδικούς. Διαβάστε περισσότερα εδώ

Οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ)(https://mdimop.gr/covid19/) συνοψίζουν τα δεδομένα.

Για ιατρικό μυστήριο γίνεται λογος αφού παραμένει άγνωστο τι προκαλεί μια τόσο ασυνήθιστη επιπλοκή. Υποθέσεις υφίστανται για σύνδεση με τον ιϊκό φορέα, «ίσως σε ένα πρόσθετο που υπάρχει στο εμβόλιο, ίσως είναι κάτι στη διαδικασία παραγωγής».

Σημειώνεται πως και η λοίμωξη COVID-19 έχει ανάλογες επιπλοκές, αφού οι θρομβώσεις αποτελούν συχνό εύρημα σε ασθενείς με μέτριας βαρύτητας ή σοβαρή νόσο. Η χορήγηση προφυλακτικής αγωγής για την αποφυγή θρομβώσεων είναι βασικό κομμάτι της θεραπείας της νόσου.

Το σύνδρομο

Συγκεκριμένα, παρατηρείται μια διαταραχή πήξης, με έναν παράξενο συνδυασμό σχηματισμού θρόμβων αίματος,  ο οποίος μπορεί να καταστεί και θανατηφόρος,  ταυτόχρονα με μια διαταραχή του αριθμού των αιμοπεταλίων. Οι θρόμβοι επίσης εμφανίστηκαν σε ασυνήθιστες περιοχές όπως στον εγκέφαλο και σε αγγεία στην κοιλιά, και όχι στις φλέβες των κάτω άκρων, όπου είναι και η συνηθέστερη θέση τέτοιων θρομβώσεων.

Αυτό το φαινόμενο εμφανίζει κοινά χαρακτηριστικά με μια άλλη σπάνια διαταραχή που εμφανίζεται σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με ηπαρίνη (αντιπηκτικό για την αντιμετώπιση σοβαρών θρομβώσεων, στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου  αλλά και προληπτικά για την ελάττωση κίνδυνου θρομβώσεων μετά χειρουργείο κ.ά.). Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ένα σύνδρομο που ονομάζεται θρομβοπενία που προκαλείται από ηπαρίνη (heparin induced thrombocytopenia – HIT), το οποίο εμφανίζεται με την ανάπτυξη πολλαπλών θρομβώσεων αλλά και ταυτόχρονα με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων.

Έως τις 22 Μαρτίου, ο EMA είχε συγκεντρώσει 86 αναφορές για άτομα που είχαν εμφανίσει  θρομβώσεις στον εγκέφαλο ή την κοιλιά εντός δύο εβδομάδων από τη λήψη μιας δόσης του εμβολίου Oxford-AstraZeneca. Ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις έχουν επιβεβαιωθεί ότι φέρουν τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου θρομβοπενίας που προκαλείται από ηπαρίνη (HIT), παρόλο που αυτά τα άτομα δεν είχαν λάβει ηπαρίνη.

Με αίτημά του ο EMA κάλεσε την AstraZeneca να  ερευνήσει με εργαστηριακές μελετών  τον προσδιορισμό της επίδρασης του εμβολίου στην πήξη του αίματος και να αξιολογήσει δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές.

Συνηθέστερο το σύνδρομο  είναι στις γυναίκες, ιδίως σε άτομα κάτω των 60 ετών, αλλά  ο EMA δεν έχει καταλήξει ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, αφού εμβολιάστηκαν περισσότερο υγειονομικοί και η πλειοψηφία τους είναι οι γυναίκες.

Νέες μελέτες

Ο EMA υποστηρίζει μελέτες που ερευνούν τις επιπτώσεις και σχεδιάζονται εργαστηριακές μελέτες για να διαπιστώσει εαν ο ήδη μικρός κίνδυνος θα μπορούσε να μειωθεί ακόμη περισσότερο και εάν εντοπίζεται σε συγκεκριμένους πληθυσμούς. Αποτελέσματα αναμένονται μέσα στους επόμενους δύο μήνες.

Οι ερευνητές θα προσπαθήσουν επίσης να αξιολογήσουν περαιτέρω εάν η «πιθανή» σχέση μεταξύ του εμβολίου και του θρομβωτικού συνδρόμου είναι πραγματική. Δυσκολία υπάρχει στο  εγχείρημα λόγω της πληθώρας των εμβολιασμών, ενώ εν γένει παρατηρείται ότι  ένας εμβολιαζόμενος θα μπορούσε να υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή μια εβδομάδα αργότερα επειδή ούτως ή άλλως ήταν να υποστεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή, λένε πολλοί ερευνητές. Για αυτό χρειάζεται επαγρύπνηση και καταγραφή, αλλά ο απόλυτος αριθμός συμβάντων και το ποσοστό των εκδηλώσεων είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Αναγκαία θεωρούνται περισσότερα δεδομένα σχετικά με την επίπτωση αυτών των θρομβώσεων και διαταραχών της πήξης σε μη εμβολιασμένους πληθυσμούς, καθώς  η αυξημένη ευαισθητοποίηση σχετικά με την πιθανή σύνδεση μεταξύ του εμβολιασμού και του συνδρόμου θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά αναφοράς.