Μελέτη ΕΚΠΑ: Παραγωγή αντισωμάτων στους εμβολιασθέντες

Η παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2  τέθηκε στο «μικρισκόπιο» Ελλήνων ερευνητών σε μια μελέτη με χρονικό ορίζοντα 18 μηνών.

Συγκεκριμένα, η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο ερευνητικό εγχείρημά της (https://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04743388) αξιολογεί την κινητική των αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 σε εθελοντές που έχουν εμβολιαστεί.

Παράλληλα, εξετάζεται και η ανάπτυξη αντισωμάτων έναντι της περιοχής RBD της πρωτεϊνης ακίδας μέσω της οποίας ο ιός εισχωρείστα κύτταρα.

Πληθυσμός

Στην προσπάθεια συμμετέχουν εθελοντές υγειονομικοί και άτομα άνω των 80 ετών, οι οποίοι έχουν λάβει και τις δυο δόσεις του εμβολίου, καθώς και άτομα 70-79 ετών και ασθενείς με αιματολογικές κακοήθεις και συμπαγείς όγκους σε διάφορα στάδια της θεραπείας τους, που τώρα άρχισαν να λαμβάνουν την πρώτη δόση του εμβολίου.

Στόχος είναι  καταγραφούν οι κυτταρικοί υποπληθυσμοί λεμφοκυττάρωνα καθώς να  μελετηθεί η διατήρηση των κυττάρων μνήμης (κυτταρική ανοσία) εναντίον του ιού σε βάθος χρόνου, καθώς και κυτταροκίνες φλεγμονής.

Ήδη η μελέτη άρχισε από τους υγειονομικούς (25-67 ετών) και τα μέλη της κοινότητας άνω των 80 ετών οι οποίοι εμβολιάζονται στο ΓΝΑ «Αλεξάνδρα».  Επικεφαλής της μελέτης είναι ο  Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης του ΕΚΠΑ) και ο Ευάγγελος Τέρπος (Καθηγητής Αιματολογίας του ΕΚΠΑ), οι οποίοιι συνοψίζουν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ανά ηλικιακή ομάδα.

Πρώτα δεδομένα

Μέχρι στιγμής λαμβάνουν μέρος 367 υγιείς δότες (με ηλικιακή διαστρωμάτωση) ως εξής:

• 255 υγειονομικοί ηλικίας 25-67 ετών και
• 112 άτομα άνω των 80 ετών, που δεν έχουν ενεργό κακοήθη νόσο

Περίπου 9% ήταν  θετικοί σε εξουδετερωτικά αντισώματα, δηλαδή είχαν προηγούμενα εκτεθεί στον ιό, κατά την ημέρα του πρώτου εμβολιασμού.

Από τους υγειονομικούς οι οποίοι ήταν αρνητικοί σε αντισώματα με την ένταξη τους στη μελέτη, περισσότεροι από 90% ανέπτυξαν εξουδετερωτικά αντισώματα την 22^η ημέρα, δηλαδή πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου.

Στη συνέχεια 15 ημέρες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου όλοι οι εθελοντές υγειονομικοί βρέθηκαν να είναι θετικοί με πολύ υψηλούς τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων που υπερβαίνουν κατά πολύ (πλην ενός) το όριο του ποσοστού 50%. Σύμφωνα με τις δημοσιευμένες μελέτες του εμβολίου BNT162b2, δεικνύει υψηλή προστασία έναντι του ιού SARS-CoV-2.

Συγκεκριμένα, η συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασθέντων αυτής της ηλικιακής ομάδας είχαν τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων άνω του 90%. Παρόμοια ευρήματα δείχνουν και οι συνδυαστικές μελέτες για την ανίχνευση αντισωμάτων έναντι της RBD περιοχής της πρωτεϊνης ακίδας του ιού.

Οι τίτλοι των αντισωμάτων αρχίζουν σταδιακά να υποχωρούν (αν και παραμένουν σε υψηλά επίπεδα) ένα μήνα μετά τη δεύτερη δόση.

Ηλικιακή ομάδα άνω των 80 ετών

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που ακόμη εξετάζονται, σχεδόν το 50% των εμβολιασθέντων παράγουν εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του ιού SARS-CoV-2 πριν τη δεύτερη δόση του εμβολίου (δηλαδή την ημέρα 22). Ένα μήνα μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου το σύνολο των γυναικών και περισσότεροι από το 80% των ανδρών έχει αναπτύξει υψηλούς τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων.

Παράλληλα όμως υποδεικνύουν ότι:

• Τα άτομα όλων των ηλικιών, αλλά κυρίως οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να συνεχίσει τα μέτρα προστασίας Δηλαδή, ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών δεν προστατεύονται ικανοποιητικά μόνο με την πρώτη δόση του εμβολίου.
• Η δεύτερη δόση του εμβολίου είναι απαραίτητη για όλες τις ηλικιακές ομάδες, αλλά κυρίως για τους πιο ηλικιωμένους.
• Το επίπεδο παραγωγής αντισωμάτων έναντι του ιού φαίνεται να είναι, ανεξαρτήτως ηλικιακής ομάδας, πιο υψηλό στις γυναίκες και μειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία.