Μελέτη του ΕΚΠΑ:  Πως επιδρά ο εμβολιασμός στους αναρρώσαντες από COVID-19

Σε μελέτη των κυτταροκινών της φλεγμονής, μετά τον εμβολιασμό αναρρώσαντων από COVID-19 προχώρησε το ΕΚΠΑ. Η έρευνα διεξήχθη σε συνεργασία με το Τμήμα Ρετροϊών του National Institutes of Health.

Μάλιστα τη μελέτη  δημοσίευσε το διεθνές περιοδικό Cell Reports. Σημαντικές διαφορές διαπιστώνονται  στην απάντηση στον εμβολιασμό με το εμβόλιοiο BNT162b2 mRNA (Pfizer/BioNτech) μεταξύ υγειών ατόμων που δεν είχαν προηγούμενη επαφή με τον SARS-CoV-2 και ατόμων που νόσησαν με COVID-19.  Η ομάδα των καθηγητών του ΕΚΠΑ Ευάγγελου Τέρπου και Θάνου Δημόπουλου (Πρύτανης ΕΚΠΑ) σε συνεργασία με την ομάδα των Καθηγητών Γεωργίου Παυλάκη και Barbara Felber από το NIH μελέτησαν την παραγωγή 70 κυτταροκινών φλεγμονής σε απάντηση του οργανισμού μετά την πρώτη και δεύτερη δόση του εμβολίου και συσχέτισαν τα επίπεδα αυτών με την παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2.

Ειδικότερα, βρέθηκε μια ομάδα κυτταροκινών φλεγμονής περιλαμβανομένων των ιντερλευκίνη (IL)-15, ιντερφερόνη (ΙFΝ)-γ και CXCL10 που αυξήθηκαν μετά την πρώτη δόση του εμβολίου. Σε αυτή  προστέθηκαν οι κυτταροκίνες ΤΝF-α και IL-6, οι οποίες αυξήθηκαν μετά την δεύτερη δόση του εμβολίου. Η άνοδος των ουσιών αυτών της φλεγμονής συνδέθηκε με την παραγωγή αντισωμάτων έναντι του κορωνοϊού.

Στους αναρρώσαντες, μία μόνο δόση του εμβολίου προκάλεσε  ισχυρή επαγωγή της φλεγμονής και αντίστοιχη αύξηση της παραγωγής εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Μάλιστα, εκτιμάται πως ήταν παρόμοια με αυτή που παρατηρήθηκε μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου σε αυτούς που δεν είχαν έρθει νωρίτερα σε επαφή με τον ιό.

Στο γράφημα αποδίδονται τα αποτελέσματα της έρευνας: Μετά τον εμβολιασμό έχουμε την ανάπτυξη φλεγμονής (μέσω των κυτταροκινών της φλεγμονής) που οδηγεί σε παραγωγή αντισωμάτων εναντίον της πρωτεΐνης ακίδας (spike) του ιού (πάνω τμήμα της εικόνας). Στα άτομα που δεν είχαν εκτεθεί στον ιό (naïve, μεσαίο τμήμα της εικόνας), η φλεγμονή είναι ήπια την επόμενη μέρα της πρώτης δόσης του εμβολίου. Όμως, αυξάνεται δραματικά την επόμενη μέρα της δεύτερης δόσης του εμβολίου (μωβ μπάρα)  με συνοδό μεγάλη αύξηση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του ιού (πράσινη γραμμή). Τα αντισώματα αυτά φτάνουν το μέγιστο σημείο τους δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου.

Στους αναρρώσαντες, η πρώτη δόση του εμβολίου οδήγησε σε σημαντική φλεγμονή την επόμενη μέρα μετά την πρώτη δόση του εμβολίου (μωβ μπάρα) και συνοδεύτηκε από παραγωγή υψηλού τίτλου εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του ιού ήδη από την πρώτη εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό με την πρώτη δόση. Η δεύτερη δόση του εμβολίου στους ανθρώπους αυτούς, δεν είχε περαιτέρω αύξηση της φλεγμονής, παρά μόνο διατήρησή της σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που είχαν μετά την πρώτη δόση του εμβολίου.