Μετ’ εμποδίων οι εργασίες στη «Διακήρυξη της Βαλέτας»

«Σε τοίχο» έχουν πέσει μέχρι στιγμής οι προσπάθειες αξιολόγησης και κοινής διαπραγμάτευσης φαρμάκων υψηλού κόστους στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας της Βαλέτας».

Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες αποδεικνύεται η υλοποίηση κοινών διακρατικών διαπραγματεύσεων με τις φαρμακευτικές εταιρείες στο πλαίσιο της Συμμαχίας της Βαλέτας. Οι αντιπροσωπείες των κρατών της Συμμαχίας πραγματοποίησαν πρόσφατα την 7^η συνάντηση της Τεχνικής Επιτροπής στο Ζάγκρεμπ. Μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν ήταν και η επιλογή νέων φαρμάκων για να τεθούν σε κοινή επεξεργασία. Σημαντικό μέρος της κουβέντας αποτέλεσε και η αξιολόγηση και ένταξη στα εθνικά συστήματα υγείας των ογκολογικών θεραπειών CAR-T, που χαρακτηρίζονται από το ιδιαιτέρως υψηλό κόστος τους.

«Η πρωτοβουλία της Βαλέτας σε συνδυασμό με την εθνική διαπραγμάτευση είναι πυρηνικό στοιχείο της φαρμακευτικής πολιτικής που θέλουμε να ασκηθεί αυτή την περίοδο και ιδιαίτερα στη νέα φάση που εισερχόμαστε», ανέφερε στο πλαίσιο της διακομματικής επιτροπής για το φάρμακο, ο Υπουργός Υγείας.

Βέβαια, ο Ανδρέας Ξανθός παραδέχθηκε πως οι προσπάθειες έχουν συναντήσει σημαντικά εμπόδια, που έχουν αποτρέψει τη «Συμμαχία» να ολοκληρώσει επιτυχώς κοινή διαπραγμάτευση. «Δεν έχουμε ένα συγκεκριμένο θετικό αντίκτυπο, δεν έχουμε καταφέρει να διαπραγματευτούμε συγκεκριμένο φάρμακο», ανέφερε ο κ. Ξανθός. Πρόσθεσε, όμως, πως «αυτά τα βήματα δεν γίνονται απλά και γρήγορα», διευκρινίζοντας πως απαιτούνται πολλαπλές συμφωνίες, που θα πρέπει να επικυρωθούν από κάθε χώρα, αλλά και ενσωμάτωση των νέων δεδομένων στα συστήματα υγείας.

Ακόμη και η ελληνική πρόταση για τη νομική θωράκιση του εγχειρήματος φαίνεται πως συνάντησε κάποιες αντιστάσεις. Υπήρξαν παρατηρήσεις και συζήτηση επί του θέματος, σύμφωνα με τον Υπουργό. «Δεν υπάρχει ο ίδιος βαθμός ωριμότητας σε όλες τις χώρες, που θα επιτρέψει να ανταποκριθούν τα συστήματα τους σε αυτή τη νέα πρόκληση», υποστήριξε. «Θα επιμείνουμε, όμως», συμπλήρωσε.

Το βασικό ανάχωμα, όμως, φαίνεται πως προέρχεται από τη φαρμακοβιομηχανία. Τουλάχιστον αυτό ανέφερε και ο αντιπρόεδρος του ΕΟΦ και επικεφαλής της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, Η. Γιαννόγλου.  «Οι αξιολογήσεις στο πλαίσιο της Βαλέτας έχουν αποτύχει μέχρι τώρα γιατί αποσύρθηκε η βιομηχανία», ανέφερε. Όπως υποστηρίζει ο κ. Γιαννόγλου, στη διαδικασία της Πρωτοβουλίας οι εταιρείες δείχνουν μια απροθυμία διαπραγμάτευσης για την κοινή είσοδο τους σε 10 χώρες, παρά τα πολλά οφέλη, που θα τη συνοδεύουν. Κατά το Υπουργείο Υγείας η διαπραγμάτευση στο πλαίσιο της Συμμαχίας είναι προς όφελος και της φαρμακοβιομηχανίας, η οποία διασφαλίζει γρήγορη είσοδο και αποζημίωση σε μια αγορά 160 εκατομμυρίων πολιτών, διασφαλίζοντας και την αμεσότερη πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες.  «Ο λόγος [της απροθυμίας] είναι γιατί οι εταιρίες μπορούν να επιβάλλουν διαφορετικές τιμές σε κάθε χώρα, ανάλογα με το μέγεθος και δυνατότητες της», εκτίμησε ο κ. Γιαννόγλου.

Για θετικό κίνητρο μίλησε και ο Υπουργός Υγείας, συμπληρώνοντας όμως πως «προφανώς, σε αυτή τη φάση οι εταιρείες, σταθμίζοντας τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα, κρίνουν δεν θέλουν να συμμετέχουν».

Διαφάνεια

Ένα από τα βασικά σημείο που εστιάζουν οι αντιπροσωπείες των χωρών, είναι πως θα καταστεί πιο διαφανής η σχέση καινοτόμων φαρμάκων – τιμών. «Μια πολυεθνική ξέρει τι διείσδυση έχει σε κάθε χώρα και τι πληρώνει αλλά το ένας κράτος με το άλλο δεν μπορεί να γνωρίζει», ανέφερε ο κ. Γιαννόγλου.

Μάλιστα, η Ιταλία έχει αναλάβει πρωτοβουλία με στόχο μια όσο το δυνατόν διαφανέστερη είσοδο νέων φαρμάκων στην αγορά, την οποία έχει καταθέσει στον ΠΟΥ. Η ιταλική αντιπροσωπεία παρουσίασε ένα προσχέδιο της ανάλυσης στην τελευταία συνάντηση της Συμμαχίας.

Όπως εξήγησε, πάντως, ο Σύμβουλος του Υπουργείου, Ιωάννης Ποδηματάς, τα νεότερα φαρμακευτικά προϊόντα συνιστούν μεγάλη πρόκληση για τις δυτικές κοινωνίες, η οποία θα ενταθεί. «Είμαστε σε μια τεχνολογική καμπή που θα φέρει νέα φάρμακα. Μικρός αριθμός εξ αυτών θα είναι αποτελεσματικότερα, αρκετά θα είναι ισοδύναμα με τα τωρινά, αλλά με υψηλότερες τιμές, ενώ ένας ικανός αριθμός θα είναι υποδεέστερα με υψηλότερες τιμές», σημείωσε. Όπως εξήγησε, για την τελευταία κατηγορία εκτιμάται πως είτε δεν θα πρέπει να εντάσσονται στα συστήματα αποζημίωσης ή να εισάγονται με πολύ χαμηλότερες τιμές, ώστε να δημιουργείται χώρος για τα πραγματικά καινοτόμα φάρμακα.

Ζάγκρεμπ

Στην τελευταία συνάντηση των χωρών της Διακήρυξης της Βαλέτας, εκτός από την επιλογή νέων φαρμάκων και τη συζήτηση γύρω από τα  CAR-T, η κουβέντα πήγε και στην ενίσχυση της ανταλλαγής συγκρίσιμων πληροφοριών γύρω από την τιμολόγηση. Επιπλέον, συζητήθηκε και η πρόταση γύρω από το θεσμικό πλαίσιο για τη βιώσιμη και αποτελεσματική συνεργασία. Οι εξελίξεις στις εφαρμοζόμενες πολιτικές επίσης αναφέρθηκαν στη συνάντηση της Κροατίας.