Η άρση των περιοριστικών μέτρων στις διεθνείς μετακινήσεις σε συνδυασμό με μέτρα δημόσιας υγείας, το καλοκαίρι 2020, δεν οδήγησε σε αύξηση μεταδόσεων από εισαγόμενα στελέχη στην Αττική, σύμφωνα με τη πρώτη μοριακή επιδημιολογική μελέτη των στελεχών SARS-CoV-2 στην Ελλάδα.

Από την μελέτη που προδημοσιεύθηκε με τίτλο «Molecular epidemiology of SARS–CoV-2 in Greece reveals low rates of onward virus transmission after lifting of travel restrictions based on risk assessment during summer 2020» ( https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.01.31.21250868v1.article-info) είναι δυνατόν να εκτιμηθεί ο τρόπος διασποράς του SARS-CoV-2 μέσω ανάλυσης των γενετικών χαρακτηριστικών του ιού.

Επιδίωξη ήταν η διερεύνηση του βαθμού διασποράς του SARS-CoV-2 και η εκτίμηση της επίδρασης της άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών το καλοκαίρι 2020 στις μεταδόσεις του ιού στην Ελλάδα.

Η μελέτη βασίστηκε σε μεθόδους αιχμής στα πεδία της γονιδιωματικής, βιοπληροφορικής και μοριακής επιδημιολογίας και αξιολόγησε τα ποσοστά εισαγόμενων λοιμώξεων στη χώρα μας σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους του 2020:

1. Μάρτιος (απουσία περιοριστικών μέτρων στις διεθνείς ταξιδιωτικές μετακινήσεις),
2. Απρίλιος – Ιούνιος (αυστηροί ταξιδιωτικοί περιορισμοί), και

• Ιούλιος- Σεπτέμβριος (άρση ταξιδιωτικών περιορισμών σε συνδυασμό με στοχευμένα μέτρα στις πύλες εισόδου).

Συγκεκριμένα αναλύθηκαν 389 πλήρους μήκους γονιδιώματα νουκλεοτιδικών αλληλουχιών στελεχών SARS-CoV-2  για τις 280 εκ των οποίων  η αλληλούχιση πραγματοποιήθηκε από την Μονάδα Εξατομικευμένης Γονιδιωματικής του ΚεΝεΒΙΑ/pMedGR στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ.

Η φυλογενετική και φυλογεωγραφική ανάλυση για τη εκτίμηση του τρόπου διασποράς και της γεωγραφικής προέλευσης των λοιμώξεων πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ σε συνεργασία με την Μονάδα Βιοπληροφορικής Ανάλυσης του ΚεΝεΒΙΑ/pMedGR.

Σε σύγκριση τέθηκαν περισσότερα των 15.000 αλληλουχιών με παγκόσμια δειγματοληψία (πέντε τυχαίες δειγματοληψίες των 3,000 αλληλουχιών μαζί με τις αλληλουχίες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη γενετική ομολογία μέσω αναζήτησης BLAST) ως αλληλουχίες αναφοράς .

Το ποσοστό των εισαγόμενων λοιμώξεων στην Ελλάδα ήταν :

• 41,0%,
• 11,5% και
• 8,8%

αντίστοιχα κατά τη διάρκεια των τριών περιόδων δειγματοληψίας. Το ποσοστό των εισαγόμενων μεταδόσεων παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα στην τρίτη περίοδο, δηλαδή και μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων στις διεθνείς μετακινήσεις σε συνδυασμό με τα μέτρα δημόσιας υγείας που εφαρμόστηκαν τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020.

Τα στοιχεία που προέκυψαν συμφωνούσαν με τα αντίστοιχα ποσοστά εισαγόμενων λοιμώξεων από τα στοιχεία της επιδημιολογικής επιτήρησης.

Σημειώνεται ότι την πρώτη περίοδο τα  κρούσματα εισήλθαν από την Ευρώπη και κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στα θετικά της ανάλυσης περιλαμβάνεται η δυνατότητα διαπίστωσης εάν ένα στέλεχος αφορά σε εισαγόμενη λοίμωξη SARS–CoV-2 ή όχι, ανεξάρτητα από τα δεδομένα της επιτήρησης.

Επίσης, είναι δυνατόν να διαλευκανθεί εάν έχει προκύψει μια συρροή κρουσμάτων, η επέκταση της τοπικής διασποράς, των στελεχών δηλαδή τις μεταδόσεις, τα «μονοπάτια διασποράς» του ιού μεταξύ διαφορετικών περιοχών και τη δυναμική των μεταδόσεων.

Σε συνεργασία με την τεχνολογία αιχμής είναι δυνατές η γενωμική ανάλυση και  η αλληλούχιση του DNA διευκολύνοντας διερεύνηση των χαρακτηριστικών μιας επιδημίας και, συνεπώς, στη δημόσια υγεία.