Μύθοι και αλήθειες για τη φυματίωση

Η φυματίωση είναι μία νόσος στο άκουσμα της οποίας και μόνο, οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας «σταυροκοπιόντουσαν». Οι νεότερες γενιές στο λεγόμενο δυτικό κόσμο όπως και στη χώρα μας πλέον λίγα γνωρίζουν για το θέμα, αφού χάρη στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών και τα σύγχρονα αντιβιοτικά, η νόσος έχει περιοριστεί δραματικά. Με το πέρασμα των χρόνων, ωστόσο, δημιουργήθηκαν μια σειρά «αστικοί μύθοι» γύρω από το θέμα, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος προσβολής που παραμένει υπαρκτός, πότε να παραγνωρίζεται και πότε να υπερτονίζεται.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης, που είναι η 24^η Μαρτίου, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, απαντά σε μια σειρά λανθασμένες απόψεις που έχουν επικρατήσει για την πρόληψη και θεραπεία, καθώς τους τρόπους μετάδοσης της νόσου.

Μύθος: Η φυματίωση είναι νόσος που έχει εξαφανιστεί.

Αλήθεια: Η φυματίωση δεν είχε εκλείψει ποτέ ως νόσημα. Σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες λόγω συγκεκριμένων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών διατηρούσε  υψηλά ποσοστά, σε αντίθεση με τις χώρες με υψηλό επίπεδο διαβίωσης και παροχής υπηρεσιών υγείας.

Mύθος: Η φυματίωση συμβαίνει μόνον στους καπνιστές και προσβάλλει μόνο τους πνεύμονες

Αλήθεια: Η φυματίωση οφείλεται σε ένα μικρόβιο και μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους και εκτός από τους πνεύμονες μπορεί να προσβάλλει τα οστά, τα έντερα, τα μάτια, τη καρδιά, τα οστά τον εγκέφαλο. 

Μύθος: Δεν χρησιμοποιώ δημόσιες τουαλέτες, πλένω συνέχεια τα χέρια μου, ντύνομαι καλά, συνεπώς δεν θα αρρωστήσω ποτέ από φυματίωση.

Αλήθεια: Η φυματίωση μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο με τον αέρα όταν άνθρωποι με πνευμονική φυματίωση μιλούν, βήχουν, γελούν φτερνίζονται ή τραγουδούν.

Μύθος: Έχω λανθάνουσα μορφή φυματίωσης και ανησυχώ ότι θα τη μεταδώσω στα αγαπημένα μου πρόσωπα.

Αλήθεια: Στη συγκεκριμένη μορφή, το άτομο δεν νοσεί από μεταδοτική μορφή της φυματίωσης, αλλά έχει έρθει σε επαφή με το μυκοβακτηρίδιο, μικρόβιο που ευθύνεται για το νόσημα. Δεν αποτελεί απειλή για το περιβάλλον του.

Μύθος: Έχω εμβολιαστεί με το BCG άρα δεν κινδυνεύω.

Αλήθεια: Το εμβόλιο BCG δεν προφυλάσσει πλήρως από τη νόσο, άρα σε περίπτωση υποψίας της φυματίωσης θα πρέπει να πραγματοποιηθούν όλες οι απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις.

Μύθος: Το αποτέλεσμα της Mantoux (μαντού) είναι θετικό άρα, έχω φυματίωση.

Αλήθεια: Η δερμοαντίδραση μπορεί να θετικοποιηθεί μετά από επαφή με το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης αλλά δεν αποτελεί διαγνωστικό κριτήριο της νόσου. Η διάγνωση της φυματίωσης θα τεθεί με επιπλέον εξετάσεις.

Μύθος: Για τη φυματίωση γιατί δεν υπάρχει θεραπεία και όλοι πεθαίνουν.

Αλήθεια: Η φυματίωση σήμερα είναι ένα νόσημα που θεραπεύεται πλήρως. Η θεραπεία είναι συγκεκριμένη, κρατά συνήθως έξι μηνες  και θα πρέπει να γίνεται μόνον από ειδικούς γιατρούς για το νόσημα.

Μύθος: Η φυματίωση θεραπεύεται με τα κοινά αντιβιοτικά.

Αλήθεια: Η θεραπεία της φυματίωσης είναι πολύ συγκεκριμένη και δεν θεραπεύεται με τα κοινά αντιβιοτικά, αντιθέτως απαιτεί συγκεκριμένη θεραπεία και παρακολούθηση από ειδικούς γιατρούς.

Μύθος: Αν κάποιος είναι άρρωστος από φυματίωση, μπορεί να διακόψει τα φάρμακά του όταν αρχίσει να αισθάνεται καλύτερα.

Αλήθεια: Μόνο ο ειδικός γιατρός μπορεί να αποφασίσει για τη διακοπή της αγωγής. Η πρόωρη διακοπή της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή της φυματίωσης ή να κάνει τη νόσο περισσότερο ανθεκτική στα φάρμακα με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε μια δύσκολη και μακροχρόνια θεραπευόμενη ασθένεια.