Νέα δεδομένα, που αφορούν μία πρωτοποριακή θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση ανατρέπουν όσα πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες. Νέες έρευνες που παρουσιάστηκαν στο πανευρωπαϊκό νευρολογικό συνέδριο έδειξαν ότι ακόμη και αν ελεγχθούν οι υποτροπές, είναι δυνατόν η νόσος να εξελίσσεται σιωπηλά, επηρεάζοντας την κινητικότητα και λειτουργικότητα των ασθενών!

Μέχρι πρότινος, στόχος των γιατρών και όλων των διαθέσιμων θεραπειών για την πιο συχνή μορφή της πολλαπλής σκλήρυνσης (υποτροπιάζουσα) από την οποία πάσχει το 85% των ασθενών ήταν σχετικά απλή: ο έλεγχος των υποτροπών. Με αυτόν τον τρόπο, οι γιατροί πίστευαν ότι μειώνεται ο κίνδυνος των επιπλοκών της νόσου.

Όμως, τώρα όλα αυτά ανατρέπονται από νέα δεδομένα, που ανακοινώθηκαν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Επιτροπής για τη θεραπεία και έρευνα της πολλαπλής σκλήρυνσης (ECTRIMS-ACTRIMS), οι εργασίες του οποίου ολοκληρώθηκαν το Σάββατο στο Παρίσι (https://www.ectrims-congress.eu/2017.html). Τα δεδομένα προέρχονται από μεγάλες μελέτες, που αφορούν μία νέα θεραπεία με την ονομασία Ocrevus (ocrelizumab), που έχει αναπτύξει η ελβετική φαρμακοβιομηχανία Roche.

«Αυτές οι νέες αναλύσεις βοηθούν να κατανοήσουμε πως στην υποτροπιάζουσα σκλήρυνση, η νόσος μπορεί να εξελιχθεί ανεξάρτητα από τις υποτροπές. Ακόμη και χωρίς υποτροπές, οι ασθενείς μπορεί να έχουν ενεργή νόσο, η οποία μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμες βλάβες στην κινητικότητα και λειτουργικότητα των ασθενών», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής νευρολογίας και υπεύθυνος της Μονάδας Πολλαπλής Σκλήρυνσης στο Αιγινήτειο κ. Δήμος Μητσικώστας.

Το πρώτο φάρμακο

Το αξιοσημείωτο με την νέα θεραπεία επίσης είναι ότι αποτελεί το πρώτο φάρμακο, που αποδεικνύεται αποτελεσματικό στην πιο βαριά μορφή της νόσου (πρωτοπαθή προϊούσα μορφή), στην οποία η νόσος δεν έχει υποτροπές, αλλά επιδεινώνεται αργά και σταθερά. Ο ρυθμός και η βαρύτητα αυτής της μορφής μπορεί να διαφέρει από ασθενή σε ασθενή και η μορφή αυτή αφορά περίπου το 10% των ασθενών.

Στις κλινικές δοκιμές σε αυτή τη μορφή της νόσου, οι ασθενείς που έλαβαν τη νέα θεραπεία είχαν 24% μικρότερο κίνδυνο πρόκλησης αναπηρίας σε σύγκριση με ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο! Ποσοστό που μπορεί να φαντάζει μικρό, αλλά μέχρι σήμερα για τους ασθενείς αυτούς δεν υπήρχε καμία ουσιαστική φαρμακευτική θεραπεία.

Παράλληλα, το Ocrevus (ocrelizumab) προσφέρει μεγάλη αποτελεσματικότητα απέναντι στη συνήθη, υποτροπιάζουσα μορφή της νόσου. Στις κλινικές δοκιμές που έχουν γίνει οι ασθενείς που έλαβαν “Ocrevus” παρουσίασαν 47% μείωση στον ρυθμό υποτροπής τους σε σύγκριση με τους ασθενείς που λάμβαναν την κλασική θεραπεία με Rebif (ιντερφερόνη βήτα-1α).

Το νέο φάρμακο είναι το πρώτο μονοκλωνικό αντίσωμα που στοχεύει εκλεκτικά τα Β-λεμφοκύτταρα, για τα οποία πρόσφατα αποκαλύφθηκε ο ρόλος τους στην πολλαπλή σκλήρυνση. Η νέα θεραπεία έχει ήδη εγκριθεί σε ΗΠΑ, Καναδά, Αυστραλία, Ελβετία και Βραζιλία, ενώ αναμένεται να λάβει έγκριση στην Ε.Ε. Στην Ελλάδα, αναμένεται να γίνει διαθέσιμη σε περίπου ένα χρόνο.

Η νόσος

Εκτιμάται ότι 2,5 εκατ. άτομα παγκοσμίως πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση, ενώ στην Ελλάδα ο αριθμός των ασθενών υπερβαίνει τις 12.000. Η νόσος γενικά προσβάλλει νεαρούς ενήλικες ηλικίας 20 έως 40 ετών και έχει περίπου διπλάσια συχνότητα στις γυναίκες από ότι στους άντρες.

Ορισμένα άτομα ζουν με τη νόσο και χωρίς συμπτώματα για κάποιο χρονικό διάστημα πριν τη διάγνωση. Άλλα άτομα μπορεί να μην εκδηλώσουν καμία υποτροπή επί σειρά ετών μετά τη διάγνωση, ενώ άλλα μπορεί να παρουσιάσουν πιο οξέα συμπτώματα ή ταχεία εξέλιξη της νόσου. Γενικά, υπάρχουν 4 μορφές της νόσου:

• Υποτροπιάζουσα – διαλείπουσα. Η πιο συχνή μορφή της νόσου αφορά το 85% των ασθενών. Εδώ υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπείες. Ένα ποσοστό ασθενών με υποτροπιάζουσα μορφή παρουσιάζει αραιές υποτροπές, οι οποίες αφορούν κυρίως αισθητικά συμπτώματα και μετά από ακόμη και 10 χρόνια από́ τη διάγνωση δεν παρουσιάζουν μόνιμη αναπηρία. Οι ασθενείς αυτοί λέγεται ότι πάσχουν από καλοήθη ΣκΠ και υπολογίζεται ότι αποτελούν γύρο στο 10% του συνόλου.
• Δευτεροπαθώς προϊούσα. Οι περισσότεροι ασθενείς της πρώτης κατηγορίας μεταπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία. Δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία.
• Πρωτοπαθώς προϊούσα. Αφορά το 10% των ασθενών. Μέχρι πρότινος, δεν υπήρχε καμία θεραπεία. Το Ocrevus είναι το πρώτο φάρμακο που λαμβάνει έγκριση.
• Προϊούσα – υποτροπιάζουσα. Αφορά μόλις 5% των ασθενών. Δεν υπάρχει θεραπεία.