Νέα σύσταση του ΠΟΥ για τον αναστολέα Βaricitinib στην COVID-19

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες έδωσε ο ΠΟΥ για το  JAK αναστολέα Baricitinib σε συνδυασμό με κορτικοστεροειδή, για ασθενείς με σοβαρή ή κρίσιμη Covid-19. Συγκεκριμένα, συνιστάται ως ευρύτερη  θεραπευτική λύση.

Η Ομάδα Ανάπτυξης Κατευθυντήριων Οδηγιών (Guideline Development Group -GDG) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ), ανακοίνωσε την απόφασή της  στην 8η επικαιροποίηση των Κατευθυντήριων οδηγιών του Π.Ο.Υ (Living Guideline) την 13η Ιανουαρίου 2022, η οποία δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό British Medical Journal (BMJ).

Η  σύσταση  δόθηκε με βάση τη θετική σχέση οφέλους/κινδύνου για τους ασθενείς με σοβαρή ή κρίσιμη Covid- 19,  όπως προέκυψε από τις ενδείξεις ελάττωσης της θνησιμότητας και της διάρκειας της νοσηλείας, σε συνδυασμό με την απουσία παρατήρησης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών. Τα στοιχεία παρουσιάζουν συνοπτικά οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Baricitinib

Ειδικότερα, πρόκειται για ένα μικρομοριακό ανοσοκατασταλτικό παράγοντα, αναστολέα των κινασών JAK1 και JAK2. Μέχρι τώρα ο αναστολέας Baricitinib  είχε εγκριθεί για τη θεραπεία της ενεργού Ρευματοειδούς Αρθρίτιδας και για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής Ατοπικής Δερματίτιδας σε ενήλικες.

Σχετικά με την covid-19, τροποποιεί την πορεία την πορεία του σε περίπτωση μόλυνσης, εμποδίζοντας την είσοδο του ιού στα κύτταρα του οργανισμού και αναστέλλοντας τον καταρράκτη κυτταροκινών που προκαλεί την υπερ-φλεγμονώδη αντίδραση στις σοβαρές μορφές του συνδρόμου. Οι επιστήμονες προβλέπεουν συγκεκριμένη δοσολογία του Βaricitinib.

Η Ομάδα Ανάπτυξης Κατευθυντήριων Οδηγιών για τη νέα σύσταση  έλαβε υπόψιν τα συνολικά αποτελέσματα τριών τυχαιοποιημένων μελετών. Σε πληθυσμό 2659 νοσηλευόμενων ασθενών , η χορήγηση του Βaricitinib συνδέθηκε με ελάττωση της πιθανότητας θανάτου κατά 38%, που αντιστοιχεί σε 45 λιγότερους θανάτους ανά 1000 ασθενείς με σοβαρή/κρίσιμη νόσο.

Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι η χορήγησή του ελάττωσε τη διάρκεια παραμονής  της νοσηλείας κατά 1,4 ημέρες  καθώς και την παραμονή σε μηχανικό αερισμό κατά 3,2 ημέρες. Ένα ακόμη πλεονέκτημα της συγκεκριμένης θεραπευτικής επιλογής είναι πως   δεν καταγράφηκε αύξηση των ανεπιθύμητων ενεργειών, και ιδιαίτερα με την πιθανότητα διακοπής της εξαιτίας αυτών.

Σύμφωνα με τη GDG η θεραπεία  μπορεί να εφαρμοστεί  στο μεγαλύτερο μέρος του γενικού πληθυσμού. Ωστόσο, συνιστάται την εξατομικευμένη προσέγγιση για ομάδες που δε συμπεριλήφθηκαν στις μελέτες, όπως είναι τα παιδιά. H χορήγηση του Baricitinib γίνεται από του στόματος ή μέσω του ρινογαστρικού σωλήνα.

Κατά την επικαιροποιημένη οδηγία, το Βaricitinib πρέπει να χορηγείται εναλλακτικά με τους αναστολείς της Ιντερλευκίνης 6 (IL6). Οι δύο φαρμακευτικοί παράγοντες έχουν παρόμοια αποτελέσματα.

Όπως  επισημαίνει η GDG, όταν και οι δύο είναι διαθέσιμοι η απόφαση πρέπει να βασίζεται σε παραμέτρους όπως το κόστος, η διαθεσιμότητα και η κλινική εμπειρία. Η ταυτόχρονη χορήγηση και των δύο ΔΕΝ συνιστάται.