Νέα θεραπεία για εκφυλιστική πάθηση του κερατοειδούς

Νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση μιας σειράς εκφυλιστικών παθήσεων του κερατοειδούς δημιουργεί η χρήση αυτόλογων ενήλικων βλαστοκυττάρων. Αυτά τα βλαστοκύτταρα φαίνεται ότι μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική πηγή κυττάρων για την αναγέννηση του στρώματος του κερατοειδούς και να δώσουν λύση για τη θεραπεία των στρωματικών νόσων του κερατοειδούς, όπως ο κερατόκωνος.

Τα πρώτα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στο Παγκόσμιο Συνέδριο Οφθαλμολογίας (Βαρκελώνη, 16-19 Ιουνίου) από την κλινική χρήση αυτόλογων βλαστοκυττάρων σε 5 ασθενείς με προχωρημένο κερατόκωνο, είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά.

Η νέα τεχνική συνίσταται στην εμφύτευση αυτόλογων βλαστοκυττάρων, προερχόμενων από λιπώδη ιστό (ADSCs), στο στρώμα του κερατοειδούς και συνδυάζεται με ένα νέο τύπο χειρουργικής προσέγγισης με τη χρήση του femtosecond laser, όπως αυτό χρησιμοποιείται για την διόρθωση της μυωπίας.

«Πράγματι η νέα συναρπαστική θεραπευτική προσέγγιση με τη χρήση των βλαστοκυττάρων, που παρουσιάστηκε από τον Dr. Jorge L. Alio, δημιουργεί νέα δεδομένα στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου κι άλλων παθήσεων του κερατοειδούς» αναφέρει ο χειρουργός, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και επιστημονικός υπεύθυνος του Οφθαλμολογικού Κέντρου Γλαυκώματος & Laser Αθηνών, Βασίλειος Κοζομπόλης.

Στην κλινική εφαρμογή της νέας θεραπείας στους πέντε ασθενείς  με προχωρημένο κερατόκωνο, τα βλαστοκύτταρα ελήφθησαν από τον λιπώδη ιστό τους μέσω λιποαναρρόφησης. Ακολούθως  έγινε καλλιέργεια των κυττάρων τα οποία σε αριθμό ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στο στρώμα του κερατοειδούς με ειδικό σωληνίσκο, μετά τη δημιουργία κερατοειδικού κρημνού με διάμετρο 9,5 mm με την χρήση του femtosecond laser, ακριβώς όπως πραγματοποιείται η επέμβαση για την διόρθωση της μυωπίας.

Μετά από ένα χρόνο παρακολούθησης αυτών των ασθενών, η διαφάνεια του κερατοειδούς αξιολογήθηκε ως πολύ καλή, ενώ ορισμένες ουλές του κερατοειδούς συνεχίζουν σταθερά να βελτιώνονται. Η οπτική λειτουργία του ματιού που δέχθηκε τα βλαστοκύτταρα βελτιώθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις, με σταθερά κερατομετρικά δεδομένα και πάχος κερατοειδούς.

Μια πολύ εξειδικευμένη εξέταση για το στρώμα του κερατοειδούς, η συνεστιακή μικροσκοπία, έδειξε σημαντική αύξηση των κυττάρων του στρώματος του κερατοειδούς ενώ δεν παρατηρήθηκαν επιπλοκές σύμφωνα με τον Δρ. Alio.

Για την επιβεβαίωση αυτών των πρώτων αποτελεσμάτων, ξεκίνησε να διεξάγεται μια πολυκεντρική κλινική μελέτη από την οποία θα προκύψουν σημαντικά συμπεράσματα.

Κερατόκωνος

Ο κερατόκωνος είναι μια αμφοτερόπλευρη εκφυλιστική κατάσταση του κερατοειδούς, όπου εμφανίζεται περίπου σε ένα 1 ανά 2.000 άτομα, ίσως ακόμη πιο συχνά. Χαρακτηρίζεται από σταδιακή λέπτυνση του κερατοειδούς, με συνέπεια αυτός να παραμορφώνεται προς τα εμπρός και να παίρνει το σχήμα κώνου. Ως αποτέλεσμα αυτής της παραμόρφωσης αναπτύσσεται κυρίως αστιγματισμός, μυωπία και η όραση ελαττώνεται κατά πολύ.

Η κατάσταση αυτή αρχίζει τυπικά κατά την εφηβεία ή λίγο αργότερα και έχει μια εξελικτική πορεία που διαφέρει ανάμεσα στους δύο οφθαλμούς, αλλά και από ασθενή σε ασθενή.

Η αρχική αντιμετώπιση, παλαιότερα, περιοριζόταν μόνο στα γυαλιά που διορθώνουν τον αστιγματισμό και τη μυωπία και αργότερα, που η νόσος προχωρούσε, στους σκληρούς φακούς επαφής.

Η επιδείνωση και εξέλιξη της βλάβης γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή, κυρίως από την ανάγκη συχνής αλλαγής των γυαλιών ή των φακών επαφής, λόγω αύξησης της προκαλούμενης από τον κερατόκωνο διαθλαστικής ανωμαλίας, αλλά κυρίως με ειδικές εξετάσεις, όπως η τοπογραφία και η παχυμετρία του κερατοειδούς.

«Μέχρι σήμερα  η θεραπεία σταθεροποίησης του κερατόκωνου γίνεται με υπεριώδη ακτινοβολία (UVA) και  με ταυτόχρονη χρήση ριβοφλαβίνης. Η διεθνής ονομασία της μεθόδου είναι UV-collagen cross linking, που σημαίνει αναδιάταξη των κολλαγόνων ινών με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας, αλλά πρέπει να πραγματοποιηθεί εγκαίρως πριν ο κερατόκωνος εξελιχθεί πέραν ενός σταδίου» καταλήγει ο κ. Κοζομπόλης.