Νέα θεραπεία για καρκίνο ουροδόχου κύστης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το φάρμακο Keytruda της αμερικανικής εταιρείας MSD για τη θεραπεία ορισμένων ασθενών με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό καρκίνο του ουροθηλίου – μία μορφή καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Ειδικότερα, το Keytruda (pembrolizumab) θα μπορεί να χορηγηθεί ως μονοθεραπεία για την αντιμετώπιση τοπικά προχωρημένου ή μεταστατικού καρκίνο του ουροθηλίου σε ενήλικες, οι οποίοι έχουν ήδη λάβει χημειοθεραπεία που περιλαμβάνει πλατίνα, καθώς και σε ενήλικες, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να λάβουν χημειοθεραπεία με σισπλατίνη.

Η έγκριση σε ασθενείς, που έχουν ήδη λάβει χημειοθεραπεία με πλατίνα, βασίστηκε στα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης KEYNOTE-045. Σε αυτήν, αποδείχθηκε η υπεροχή της συνολικής επιβίωσης των ασθενών, που είχαν λάβει το Keytruda, σε σύγκριση με γνωστά χημειοθεραπευτικά σχήματα, όπως πακλιταξέλη, δοσιταξέλη και βινφλουνίνη.

Η έγκριση σε ασθενείς, που δεν μπορούν λάβουν χημειοθεραπεία με σισπλατίνη βασίστηκε στα αποτελέσματα της μελέτης KEYNOTE-052, η οποία έδειξε συνολικό ποσοστό ανταπόκρισης 29%. Με βάση την έγκριση, οι ασθενείς μπορούν να λάβουν μία δόση των 200 mg κάθε 3 εβδομάδες μέχρι να εξελιχθεί η νόσος ή μέχρι να υπάρξει μη ανεκτή τοξικότητα.

«Παρά την πρόοδο, παραμένουν περιορισμένες, θεραπευτικές επιλογές διαθέσιμες στους ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν σισπλατίνη – που σήμερα είναι το στάνταρντ στη θεραπεία – ή για τους ασθενείς, στους οποίους έχουμε υποτροπή του καρκίνου μετά από χημειοθεραπεία με πλατίνα», υπογραμμίζει ο Ronald de Wit, από το Erasmus MC Cancer Institute.

Η νόσος

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου του ουροποιητικού συστήματος και από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου και στα δύο φύλα, με αναλογία ανδρών/γυναικών: 4 προς 1.

Στους άνδρες αποτελεί τον 4ο συχνότερο κακοήθη όγκο, μετά από αυτόν του προστάτη, του πνεύμονα και του παχέος εντέρου. Οι γυναίκες ωστόσο, έχουν υψηλότερη πιθανότητα από τους άνδρες να διαγνωσθούν εξαρχής με διηθητική νόσο (85% έναντι 51%) και επιπλέον σε αυτές καθυστερεί περισσότερο η διάγνωση του νεοπλάσματος.

Το κλασσικό σύμπτωμα με το οποίο παρουσιάζεται η νόσος στο 90% των περιπτώσεων είναι η μακροσκοπική αιματουρία. Σχετικώς συχνή (20‐30%) είναι η εμφάνιση του όγκου με την μορφή ερεθιστικών συμπτωμάτων, όπως δυσουρία, συχνουρία, επιτακτικότητα ή και επιτακτική ακράτεια. Η διάγνωση μπορεί να βοηθηθεί από απεικονιστικές μεθόδους όπως το υπερηχογράφημα, κυρίως όμως βασίζεται στην κυτταρολογική εξέταση των ούρων και κατεξοχήν στην κυστεοσκόπηση.

Το φάρμακο

Το pembrolizumab αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των νέων ανοσο-ογκολογικών θεραπειών. Είναι ένα εξανθρωποποιημένο μονοκλωνικό αντίσωμα κατά του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου-1 (PD-1), ο οποίος αδρανοποιεί ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, που ονομάζονται Τ κύτταρα.

Οι ανοσο-ογκολογικές θεραπείες είναι φάρμακα που «χρησιμοποιούν» το ανοσολογικό σύστημα του σώματος για να καταπολεμήσουν τον καρκίνο. Η διαφορά τους με άλλες αντικαρκινικές θεραπείες είναι ότι στοχεύουν τα ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος και όχι τα καρκινικά κύτταρα, επιτρέποντάς του να αναγνωρίζει και να επιτίθεται επιλεκτικά στα καρκινικά κύτταρα, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει μακροχρόνια μνήμη στο ανοσοποιητικό, έτσι ώστε να προσαρμόζεται συνεχώς και σε βάθος χρόνου στον καρκίνο, προσφέροντας ανθεκτική και μακροχρόνια θεραπεία στον ασθενή.

Από την πρώτη κλινική μελέτη του pembrolizumab μέχρι σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη περισσότερες από 400 μελέτες για 30 διαφορετικές μορφές καρκίνου. Στην Ε.Ε. το φάρμακο έχει λάβει ενδείξεις για προχωρημένο μελάνωμα, μεταστατικό μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα και υποτροπιάζον ή ανθεκτικό κλασικό λέμφωμα Hodgkin (cHL).