Νέες αμφιβολίες για τη χρήση στατινών

Αναθερμαίνεται ξανά η διαμάχη για τη χρήση στατινών στην πρωτογενή πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς μία νέα ανάλυση έδειξε πως η χορήγηση στατινών σε ασθενείς με χαμηλό κίνδυνο μπορεί να έχει μικρό όφελος και πιθανότητα να προκαλέσει βλάβη!

Η ανάλυση δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal και οι ερευνητές σημειώνουν ότι η χρήση στατινών σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί απώλεια πόρων για την υγειονομική περίθαλψη! Ακόμη, ότι υπάρχει αβεβαιότητα για το αν η εκτεταμένη χρήση στατίνης μπορεί να δικαιολογηθεί από κοινωνική άποψη…

Για την ανάλυσή τους, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιδράσεις των αλλαγών στις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων από το 1987 έως το 2016, χρησιμοποιώντας δεδομένα από μια ομάδα ηλικιωμένων στην Ιρλανδία.

«Τρία τέταρτα των γυναικών που λαμβάνουν στατίνες τις παίρνουν για πρωτοβάθμια πρόληψη σε σύγκριση με λίγο περισσότερο από τους μισούς άνδρες. Καθώς τόσοι πολλοί άνθρωποι παίρνουν στατίνες για πρωτογενή πρόληψη, πρέπει να είμαστε απολύτως σαφείς για τα οφέλη τους σε αυτόν τον πληθυσμό», αναφέρει η επικεφαλής Δρ. Paula Byrne από το πανεπιστήμιο Galway της Ιρλανδίας.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του 1987, μόνο το 8% του πληθυσμού τους θα ήταν επιλέξιμο για στατίνες, αλλά μέχρι το 2016 οι κατευθυντήριες γραμμές συνιστούσαν πολύ μεγαλύτερη χρήση των στατινών και πως το 61% του πληθυσμού της ανάλυσης έγινε επιλέξιμο για στατίνες. «Αυτή είναι μια τεράστια αύξηση», σχολίασε η Byrne.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές αναζήτησαν ποια στοιχεία υπήρχαν για να υποστηρίξουν τη χρήση στατίνων σε ασθενείς για πρωτογενή πρόληψη. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι, με βάση τις συστάσεις κατευθυντήριων γραμμών του 1994, ο αριθμός των ασθενών που πρέπει να βρίσκονται σε θεραπεία για να προληφθεί ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο στον πληθυσμό ήταν 40. Αριθμός αρκετά λογικός.

Όμως, κατά την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών του 2016, οι ερευνητές βρήκαν ότι ο αντίστοιχος αριθμός αυξήθηκε σε 400! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι από κοινωνικο-οικονομική άποψη η θεραπεία με στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη έχει πολύ χαμηλή αξία!

Οι ερευνητές δίνουν παραδείγματα δύο ασθενών με πρωτογενή πρόληψη, που θα είχαν πολύ διαφορετικά οφέλη από τη λήψη στατινών. Ο ένας είναι ένας 65χρονος άνδρας που καπνίζει, δεν έχει καρδιακή νόσο, αλλά έχει υψηλά επίπεδα ολικής χοληστερόλης, αυξημένη αρτηριακή πίεση και εκτιμάται πως υπάρχει 38% απόλυτος κίνδυνος να έχει ένα σοβαρό στεφανιαίο επεισόδιο τα επόμενα 10 χρόνια.

Η λήψη μία στατίνης για πρόληψη θα μπορούσε να προσφέρει μείωση του κινδύνου περίπου 9%. Επίσης, ο αριθμός των ασθενών σαν το παράδειγμά μας που πρέπει να λάβουν θεραπεία με στατίνη για να προληφθεί ένα επεισόδιο είναι μόνο 11. Αριθμός που δείχνει ότι σε αυτή την ομάδα ασθενών η χορήγηση στατίνης είναι αποδοτική.

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά μια γυναίκα ηλικίας 45 ετών, που δεν καπνίζει και έχει αυξήσει τα επίπεδα της συνολικής χοληστερόλης και την ελαφρά αυξημένη αρτηριακή πίεση. Έχει 10ετή κίνδυνο μόνο 1,4%, αλλά η απόλυτη μείωση του κινδύνου με τη λήψη στατίνης θα ήταν μόλις 0,6%. Και ο αριθμός των ασθενών που πρέπει να λάβουν στατίνη για να προληφθεί ένα επεισόδιο είναι 166. Συνεπώς στην περίπτωση αυτή η χορήγηση στατίνης είναι πολύ χαμηλής αποδοτικότητας.

«Πράγματι, η ανάλυσή μας υποδηλώνει ότι κανένας από αυτούς τους ασθενείς, που ταξινομούνται ως χαμηλός ή μέτριος κίνδυνος στην πρωτοβάθμια πρόληψη δεν θα φθάσει τα επίπεδα μείωσης των κινδύνων που θα δικαιολογούσαν προληπτικά τη καθημερινή λήψη στατινών», τονίζουν οι ερευνητές.

Ακόμη, υπογράμμισαν ότι τα δεδομένα σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις από ορισμένες από τις σχετικές μελέτες δεν διατέθηκαν για ανεξάρτητη ανάλυση και υπάρχει υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας ως προς τις βλάβες, που μπορεί να προκαλούνται από την καθημερινή λήψη στατινών.