Ο… ανταγωνισμός κόβει χρόνια ζωής

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας επιστημονικής έρευνας με ελληνική συμμετοχή, η οποία δείχνει ότι το τίμημα της δόξας και της υστεροφημίας, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, συχνά είναι ο πρόωρος θάνατος.
Ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας Κάρολ Γιαν Μποροβιέκι και ο ελληνικής καταγωγής Γεώργιος Κουβέτσος, ερευνητής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής της Σχολής Οικονομικών του Λονδίνου (LSE), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κοινωνικής ιατρικής «Social Science and Medicine», ανέλυσαν στοιχεία για 144 επιφανείς συνθέτες που γεννήθηκαν τον 19ο αιώνα.
Ο βαθμός ανταγωνισμού που αντιμετώπιζε ο καθένας, εκτιμήθηκε ανάλογα με το πόσοι άλλοι μεγάλοι συνθέτες ζούσαν στην ίδια εποχή και στην ίδια περιοχή. Όσο μεγαλύτερος «συνωστισμός» διασημοτήτων υπήρχε σε μια πόλη σε μια δεδομένη εποχή, τόσο μικρότερη ήταν η διάρκεια ζωής κάθε μουσικοσυνθέτη. Σχεδόν το 40% των συνθετών ήσαν μαζεμένοι στη Βιέννη και στο Παρίσι, όπου η ζωή τους γινόταν συντομότερη κατά έξι μήνες περίπου.
Όπως υπολογίστηκε, μια αύξηση κατά μόνο 1% στον αριθμό των συνθετών, ήταν αρκετή για να μειωθεί η διάρκεια ζωής ενός συνθέτη κατά σχεδόν δύο μήνες (7,2 εβδομάδες). Η παρουσία ενός δεύτερου πολύ μεγάλου συνθέτη στην ίδια πόλη, είχε ως συνέπεια τον πρόωρο θάνατο κατά τουλάχιστον δύο χρόνια.
Η επίπτωση του ανταγωνισμού ήταν ικανή να οδηγήσει ορισμένους σε κατάθλιψη και νευρική κατάρρευση, όπως ο Μωρίς Ραβέλ, όταν ένιωσε επισκιασμένος από τον Κλοντ Ντεμπισί. Όταν τα μεγάλα «μυαλά» έπρεπε να ανταγωνιστούν για το ποιος θα έχει κατά προτεραιότητα πρόσβαση στις περιορισμένες αίθουσες συναυλιών της ίδιας πόλης, η κατάσταση επιδεινωνόταν. Οι πρώην φίλοι Σοπέν και Λιστ κάποια στιγμή μετατράπηκαν σε εχθρούς λόγω του ανταγωνισμού.