Ο EMCDDA βράβευσε τον Καθηγητή Άγ. Χατζάκη

Σημαντική διάκριση για την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελεί η απονομή αριστείου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό της ΕΕ για τα Ναρκωτικά, στον Καθηγητή Άγγελο Χατζάκη, του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής του ΕΚΠΑ. Με το θεσμό αυτό, ο EMCDDA τιμά το επιστημονικό γράψιμο και διακρίνει την υψηλής ποιότητας έρευνα στον τομέα των παράνομων ναρκωτικών.

Φέτος, περισσότερα από 50 άρθρα προτάθηκαν από τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, τα Εθνικά Κέντρα REITOX, τις οργανώσεις για την ευρωπαϊκή έρευνα των ναρκωτικών, από επιστημονικά περιοδικά και το προσωπικό του EMCDDA. Η βράβευση, η οποία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου στη Λισαβώνα, ανέδειξε τα 4 κορυφαία, μεταξύ των οποίων και μία από τις δημοσιεύσεις του Καθηγητή Χατζάκη για τις “Υπηρεσίες έγκαιρης παρέμβασης σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών και στις υψηλού κινδύνου επαφές τους για την αντιμετώπιση της επιδημικής έκρηξης HIV/AIDS”, που υλοποιήθηκε στην Αθήνα ως ανταπόκριση στην επιδημική έξαρση του HIV/AIDS στον πληθυσμό των ενδοφλεβίων χρηστών (XEN) στην Αθήνα που ξέσπασε το 2011. Η πλήρης αναφορά του άρθρου που βραβεύτηκε είναι: Hatzakis A, Sypsa V, Paraskevis D, Nikolopoulos G, Tsiara C, Micha K, Panopoulos A, Malliori M, Psichogiou M, Pharris A, Wiessing L, van de Laar M, Donoghoe M, Heckathorn DD, Friedman SR, Des Jarlais DC. (2015) Design and baseline findings of a large-scale rapid response to an HIV outbreak in people who inject drugs in Athens, Greece: the ARISTOTLE programme. Addiction, 110: 1 453–1 467.

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ στόχευε στη διερεύνηση των επιδημιολογικών, συμπεριφορικών και ιολογικών χαρακτηριστικών της HIV επιδημίας στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών στην Αθήνα, την έγκαιρη παρέμβαση στους χρήστες και στο άμεσο περιβάλλον τους (οροθετικοί και οροαρνητικοί), την εκτίμηση του επιπολασμού HIV-1 ανά τρίμηνο και την αναστολή της επιδημικής έξαρσης. Οι οροθετικοί χρήστες που εντοπίζονταν παραπέμπονταν στο Πρόγραμμα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ, όπου γίνονταν δεκτοί κατά προτεραιότητα. Στο πλαίσιο του προγράμματος διανεμήθησαν 565.000 καθαρές βελόνες και σύριγγες, ενώ  ΟΚΑΝΑ λειτούργησε 16 επιπλέον Μονάδες Παροχής Υποκατάστατων και ενέταξε 1.100 επιπλέον χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στα προγράμματα υποκατάστασης.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που παρουσιάζονται στο άρθρο, στις 3.320 περιπτώσεις ενεργών ενέσιμων χρηστών που εντόπισε ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ο επιπολασμός της HIV λοίμωξης ανήλθε στο 16,4%. Παράγοντες κινδύνου για τη μόλυνση στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών βρέθηκε ότι αποτελούν η συχνή ενδοφλέβια χρήση, η αστεγία στους άνδρες, το ιστορικό φυλάκισης καθώς και ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων στις γυναίκες. Ο αριθμός των νέων λοιμώξεων μειώθηκε κατά 78% ενώ μειώθηκαν οι συμπεριφορές υψηλού κινδύνου και αυξήθηκε σημαντικά η σύνδεση των ενδοφλέβιων χρηστών με προγράμματα υποκατάστασης και αντιρετροϊκής θεραπείας.

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ πραγματοποιήθηκε τη διετία 2012-2013 από το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ καθώς και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις Praksis και Θετική Φωνή. Κύριοι ερευνητές ήταν οι καθηγητές Άγγελος Χατζάκης και Μένη Μαλλιώρη (τότε Πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ) και συγχρηματοδοτήθηκε από ευρωπαϊκούς και ελληνικούς πόρους.

Τα άρθρα που διακρίθηκαν στην ετήσια τελετή απονομής του αριστείου του EMCDDA για τις επιστημονικές εργασίες στο θέμα των ναρκωτικών το 2016 και παρουσιάστηκαν, έχουν ως εξής:

Κατηγορία 1: Βασική βιολογική, νευροβιολογική και συμπεριφορική έρευνα

“Basolateral and central amygdala differentially recruit and maintain dorsolateral striatum-dependent cocaine-seeking habits” (2015), κύρια συγγραφέας η Jennifer E. Murray, PhD (ΗΠΑ). Δημοσιευμένο στο περιοδικό Nature Communications, 6:10088.

Κατηγορία 2: Έρευνα στη μείωση της ζήτησης

“Opioid maintenance treatment — a call for a joint European quality care approach” (επιγραμμική έκδοση το 2015, έντυπη το 2016), κύρια συγγραφέας η Dr Laura Brandt (Αυστρία). Δημοσιευμένο στο περιοδικό European Addiction Research; 22: 36–51.

Κατηγορία 3: Προσφορά ναρκωτικών

“Women’s gender performances and cultural heterogeneity in the illegal drug economy” (2015), κύρια συγγραφέας η Heidi Grundetjern, MA (Νορβηγία). Δημοσιευμένο στο περιοδικό Criminology, 53: 253–279.

Κατηγορία 4: Επιδημιολογική και πληθυσμιακή έρευνα

“Design and baseline findings of a large-scale rapid response to an HIV outbreak in people who inject drugs in Athens, Greece: the ARISTOTLE programme” (2015), κύριος συγγραφέας ο Angelos Hatzakis, MD, PhD (Ελλάδα). Δημοσιευμένο στο περιοδικό Addiction, 110: 1 453–1 467.

 Ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής Καθηγητής Dr Gerhard Bühringer, δήλωσε σχετικά: «Η επιστημονική βράβευση προωθεί την άριστη ακαδημαϊκή δημοσίευση και εντοπίζει τα κυριότερα επιτεύγματα στον τομέα των ναρκωτικών. Ο συστηματικά υψηλός αριθμός υποψηφιοτήτων για τη βράβευση αντανακλά μια ζωηρή επιστημονική κοινότητα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δραστήρια σε ένα εύρος θεμάτων σχετικών με τη χάραξη πολιτικής για τα ναρκωτικά. Τα άρθρα που νίκησαν φέτος διερευνούν νέες έρευνες στη νευροβιολογία, καινοτομίες στην αντιμετώπιση των σχετικών με τα ναρκωτικά μολυσματικών ασθενειών, ποιότητα φροντίδας για τους χρήστες οπιοειδών και προβληματισμούς σχετικούς με το φύλο στην οικονομία των παράνομων ναρκωτικών».

Οι νικητές του διαγωνισμού έλαβαν ένα μη-χρηματικό βραβείο για τα άρθρα τους, στο περιθώριο της συνάντησης της Επιστημονικής Επιτροπής του EMCDDA, η οποία συγκαλείται αυτή την εβδομάδα στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας.