Ο νέος Ακτινοθεραπευτικός Χάρτης της χώρας: Η αναγέννηση του τομέα και οι αναμονές που επιμένουν

Οδηγός στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία στη χώρα μας καθίσταται σταδιακά ο δημόσιο τομέας, με περισσότερα και νεότερα μηχανήματα. Αυτή η ανατροπή, όμως, δεν ήταν αποτέλεσμα του κοινωνικού κράτους και της πολιτείας αλλά μιας ιδιωτικής δωρεάς.

Η δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ύψους 25 εκατ. ευρώ, για 12 γραμμικούς επιταχυντές σε 8 νοσοκομεία της χώρας, “είναι που χωρίζει το παρελθόν από το μέλλον“, ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, Δρ Γ. Πισσάκας στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου.

Περιγράφοντας τη διαδρομή των τελευταίων 8 ετών, ο κ. Πισσάκας έκανε λόγο για μια “αναγέννηση” της ακτινοθεραπείας και μια ουσιαστική προσπάθεια απορρόφησης ασθενών από τις λίστες αναμονής, χάρη στη δωρεά του ΙΣΝ. Ωστόσο, το κράτος, ως απλός θεατής, απέφυγε όλα αυτά τα χρόνια να δράσει για να καλύψει τις ανάγκες, δυσχεραίνοντας στην πράξη τις όποιες προσπάθειες εξάλειψης του φαινομένου των πολύμηνων αναμονών καρκινοπαθών. Αναμονές που παραμένουν μεταξύ 2 και 4 μηνών και αυτό γιατί, όπως εξήγησε ο κ. Πισσάκας, παρά την αύξηση των μηχανημάτων χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος, η χώρα μας διαθέτει λιγότερα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα από όσα θα έπρεπε βάσει των διεθνών προδιαγραφών. Δημόσια και ιδιωτικά  νοσοκομεία έχουν συνολικά 48 μηχανήματα, όταν θα χρειαζόμασταν περίπου 70. “Όσο τραγικό και αν ακούγεται την τελευταία δεκαετία το κράτος δεν έδωσε ούτε ένα ευρώ για την Ακτινοθεραπεία!”, τόνισε ο κ. Πισσάκας. 

Αντίστοιχα, οι ακτινοθεραπευτικές υποδομές είναι ανεπαρκώς στελεχωμένες. Όπως εξήγησε ο Γενικός Γραμματέας της ΕΕΑΟ Δρ Γρ. Γεωργακόπουλος η πολιτεία θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στην προσπάθεια της επιστημονικής κοινότητας και του ΙΣΝ βοηθώντας στη στελέχωση των μονάδων ακτινοθεραπείας, για τις οποίες συνεχίζουν να υπάρχουν κενές οργανικές θέσεις, είτε γιατί δεν καλύφθηκαν ποτέ είτε γιατί οι εργαζόμενοι σε αυτές συνταξιοδοτήθηκαν. “Θα μπορούσε να βοηθησει στελεχώνοντας απογευματινές βάρδιες στα μηχανήματα που ήδη λειτουργούν“, προσέθεσε, διευκρινίζοντας πως πανελλαδικώς απαιτούνται 45-50 τεχνολόγοι ακτινοθεραπείας και 15-20 φυσικούς ιατρικής.

Επιπλέον, η ακτινοθεραπεία δεν έχει καν προβλεφθεί στο σχέδιο αξιοποίησης της νεότερης δωρεάς του ΙΣΝ, των 200 εκατ. ευρώ για την Υγεία. Αλλά, η αξιοποίηση “ακόμη και λίγων εκατομμυρίων θα μπορούσε να μειώσει την αναμονή στον 1 μήνα“, σημείωσε ο κ. Πισσάκας.

“Η δωρεά αλλάζει εντελώς τον ακτινοθεραπευτικό χάρτη της Ελλάδας”, ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΕΑΟ, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι  καλή Ακτινοθεραπεία δεν είναι μόνο μηχανήματα. Για αυτό και στο πλαίσιο της δωρεάς προβλέφθηκαν τόσο η εκπαίδευση του προσωπικού σε Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική, καθώς η αισθητική αναβάθμιση του χώρου, σε σεβασμό προς τον ασθενή.

Τα μηχανήματα

Απο τη δωρεά του ΙΣΝ εκσυγχρονίστηκαν 8 νοσοκομεία, με την εγκατάσταση 12 γραμμικών επιταχυντών, με τελευταία την επερχόμενη λειτουργία 2 επιταχυντών, στο πλήρως ανακατασκευασμένο τμήμα του 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο, όπου παράλληλα δημιουργήθηκε και ένας επιπλέον θωρακισμένος χώρος. Μάλιστα, στο 401 το ένα εκ των δύο μηχανημάτων είναι και στερεοτακτικό ακτινοχειρουργικό, το πρώτο και μόνο μηχάνημα του είδους στο δημόσιο τομέα, σύμφωνα με τον κ. Πισσάκα. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΕΑΟ, τα μηχανήματα που εντάχθηκαν στα δημόσια νοσοκομεία είναι από τα πιο σύγχρονα παγκοσμίως. Μάλιστα στο τέλος του 2018 ο δημόσιος τομέας θα έχει περισσότερα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα (31) από τον ιδιωτικό τομέα (17) και με μικρότερη μέση ηλικία (6,3 έτη έναντι  8,5 έτη στον ιδιωτικό). Ενώ, 12 από τα 31 μηχανήματα του δημοσίου (39%) θα ειναι νεοτερα της διετίας, μόλις 3 στα 17 θα είναι αντίστοιχα στον ιδιωτικό τομέα (17%). Βέβαια και πάλι ο συνολικός  τους αριθμός είναι μικρότερος από τις απαιτήσεις και άρα οι αναμονές επιμένουν.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι άλλα 4 μηχανήματα αποκτήθηκαν μέσω ΕΣΠΑ, από τα 8 βέβαια που είχαν προαναγγελθεί. Μάλιστα, το κράτος κατάφερε να βάλει και χρήματα στα Ταμεία του, αφού λόγω της μικρής εθνικής συμμετοχής (5% τότε) το κέρδος από τη διαφορά του ΦΠΑ που πληρώνεται από τα κοινοτικά κονδύλια και απο τα 2 χρόνια δωρεάν σέρβις, μεταφράζονται σε 600 χιλιάδες ευρώ για κάθε μηχάνημα!

ΙΣΝ

1. Αττικόν (Αθήνα), 2 Γ.Ε. και ένας επιπλέον θωρακισμένος χώρος
2. Παν. Κρήτης, 2 Γ.Ε. και ανακαίνιση τμήματος
3. Θεαγένειο (Θεσσαλονίκη), 2 Γ.Ε. και ανακαίνιση τμήματος
4.  401 ΓΣΝΑθηνών, 2 Γ.Ε. (ένας εκ των οποίων με δυνατότητα Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής), πλήρη ανακατασκευή τμήματος και επιπλέον θωρακισμένος χώρος
5. Παν. Αλεξανδρούπολης, 1 Γ.Ε. και ανακαίνιση θωρακισμένου χώρου
6. Παν. Λάρισας, 1 Γ.Ε. και ανακαίνιση θωρακισμένου χώρου
7. Παν. Πάτρας, 1 Γ.Ε. και ανακαίνιση θωρακισμένου χώρου
8. Νοσ. Αλεξάνδρα (Αθήνα), 1 Γ.Ε., πλήρη ανακατασκευή θωρακισμένου χώρου μηχανήματος και ανακαίνιση τμήματος.

ΕΣΠΑ

1. Παπαγεωργίου (Θεσσαλονίκη), 1 Γ.Ε.
2. Παν. Ιωαννίνων, 1 Γ.Ε.
3. Μεταξά (Αθήνα), 1 Γ.Ε.
4. Αγ. Σάββας (Αθήνα), 1 Γ.Ε.

Άλλες δωρεές

1. Παίδων, 1 Γ.Ε.
2.  ΑΧΕΠΑ, 1 Γ.Ε.
3. Αγ. Σάββας, 1 Γ.Ε.

Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία και Καρκίνος

Ο καρκίνος αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των νέων περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται ετησίως, αφού η χώρα συνεχίζει να μην έχει Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών.

Η Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία χρησιμοποιεί ακτινοβολία πολύ μεγάλης ενέργειας με στόχο να καταστρέψει έναν όγκο. Είναι παθολογική ειδικότητα. Όπως τονίστηκε και στη συνέντευξη τύπου, σε γενικές γραμμές περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο θεραπεύονται. Η ακτινοθεραπεία μόνη, ή σε συνδυασμό με τις άλλες θεραπευτικές μεθόδους, συμβάλλει στο 40% αυτών των ιάσεων, ενώ περίπου το 60% των ασθενών κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου θα χρειαστεί να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία.