Οδηγία για τα προϊόντα καπνού — Εφαρμογή στην ΕΕ

της Dr. Martina Pötschke-Langer MD, M.A.,  Προϊσταμένης Μονάδας Πρόληψης του Καρκίνου (συνεργάζόμενου ΠΟΥ) Κεντρου Καταπολέμησης του Καπνίσματος του γερμανικού Ερευνητικού Κέντρου για τον Καρκίνο (DKFZ)

Στις 20 Μαΐου τέθηκε σε ισχύ στα κράτη μέλη της ΕΕ η νέα οδηγία για τα προϊόντα καπνού. Αποτελεί σημαντικό επίτευγμα για τη δημόσια υγεία στην ΕΕ και έχει κυρίως ως στόχο να αποτρέψει τους νέους από το κάπνισμα.

Η οδηγία θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές στα προϊόντα καπνού που πωλούνται στην ΕΕ. Τα αρωματισμένα τσιγάρα που είναι ελκυστικά για τους νέους, με γεύσεις π.χ. φρούτων ή μέντας, θα απαγορεύονται. Στα κουτιά τσιγάρων θα αναγράφονται μεγάλες συνδυασμένες προειδοποιήσεις για την υγεία που θα υπενθυμίζουν στους καταναλωτές τους κινδύνους από το κάπνισμα. Οι εταιρείες προϊόντων καπνού δεν θα μπορούν να διαφημίζουν τα προϊόντα τους μέσω παραπλανητικών όρων όπως, «βιολογικό» ή «φυσικό». Η νέα οδηγία προβλέπει επίσης μέτρα για το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού. Νέες διατάξεις για το ηλεκτρονικό τσιγάρο θα διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα αυτά θα υπόκεινται πλέον σε κανόνες στην ΕΕ και θα πληρούν συγκεκριμένες απαιτήσεις ασφάλειας και ποιότητας.

Η τελευταία διετία ήταν πολύ έντονη για όσους εργάζονται στον τομέα του ελέγχου των προϊόντων καπνού.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε εννέα νομικές πράξεις (οκτώ εκτελεστικές πράξεις και μία κατ’ εξουσιοδότηση πράξη) με τους λεπτομερείς τεχνικούς κανόνες που απαιτούνται για την εφαρμογή της οδηγίας. Στους κανόνες αυτούς συγκαταλέγονται οι μέθοδοι προσδιορισμού των γεύσεων στα προϊόντα καπνού, η αναγραφή νέων προειδοποιήσεων για την υγεία, καθώς και κανόνες για τα ανταλλακτικά των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τάχθηκαν υπέρ της οδηγίας σε τρεις ξεχωριστές υποθέσεις προσφυγής στη δικαιοσύνη από την καπνοβιομηχανία και από ένα κράτος μέλος. Στις 4 Μαΐου, το Δικαστήριο κήρυξε την οδηγία έγκυρη σε όλα τα σημεία της, επιβεβαιώνοντας ότι διευκολύνει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη δημόσια υγεία.

Τα κράτη μέλη εργάστηκαν επίσης εντατικά για να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο. Πολλά από αυτά εισήγαγαν συμπληρωματικά ή επιπλέον μέτρα στη νομοθεσία τους για τα προϊόντα καπνού, π.χ., ομοιόμορφη συσκευασία, περιορισμούς στη διαφήμιση καθώς και μέτρα για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό.

Για όσους από εμάς εργαζόμαστε στον τομέα της καταπολέμησης του καπνίσματος, η θέσπιση μιας προσανατολισμένης στην υγεία και τεκμηριωμένης οδηγίας για τα προϊόντα καπνού ήταν ένα τεράστιο εγχείρημα – ειδικά απέναντι στην άσκηση τεράστιων πιέσεων από την καπνοβιομηχανία και τους συμμάχους της. Αυτό το δύσκολο έργο συνεχίστηκε και από τα κράτη μέλη, τα οποία υποστηρίξαμε ώστε να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο.

Η εφαρμογή της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού σε όλη την ΕΕ είναι ένα μεγάλο θετικό βήμα για την υγεία όλων των πολιτών μας. Έχει διαπιστωθεί ότι η διάδοση του καπνίσματος μειώνεται στην ΕΕ. Η νέα οδηγία πιστεύεται ότι θα ενισχύσει αυτή την τάση ώστε λιγότεροι νέοι να αποκτούν αυτή την ολέθρια συνήθεια.