Οι «καυτές πατάτες» για την κυβέρνηση της ΝΔ στην Υγεία

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν αφήνει «καμένη γη» στην Υγεία. Ούτε όμως και 250 εκατ. ευρώ πλεόνασμα στα νοσοκομεία, όπως έλεγε. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση και υπάρχουν μεγάλες «καυτές πατάτες» για τον νέο υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια.

Είναι αλήθεια ότι ο κ. Κικίλιας δεν είχε πολιτική εμπλοκή με την υγεία. Όμως ως ιατρός είναι βέβαιο πως έχει γνώση για τα σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, που αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοι του στον ιδιωτικό τομέα και είχαν ως αποτέλεσμα την απεργία των εργαστηριακών ιατρών και των διαγνωστικών κέντρων, λίγο πριν τις ευρωεκλογές.

Πιέσεις για αύξηση χρηματοδότησης

Η πρώτη «καυτή πατάτα» λοιπόν δεν είναι άλλη από τις απαιτήσεις και πιέσεις όλων των παρόχων του ΕΟΠΥΥ. Ελεύθεροι επαγγελματίες ιατροί, εργαστηριακοί γιατροί, διαγνωστικά κέντρα, φαρμακοβιομήχανοι, φυσικοθεραπευτές μέχρι και οπτικοί είναι δυσαρεστημένοι, καθώς ο υφιστάμενος κλειστός προϋπολογισμός ανά κατηγορία δαπάνης δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες. Έτσι, καλούνται να καταβάλουν υπέρογκα ποσά σε εκπτώσεις (rebates) και επιστροφές (clawback).

Τα μέτρα αυτά εισήχθηκαν με τα Μνημόνια ως έκτακτα μέτρα και εύλογα πλέον οι πάροχοι θέτουν ζήτημα κατάργησής τους. Η αλήθεια είναι ότι η ΝΔ ελάχιστα είπε προεκλογικώς για το τι ακριβώς θα κάνει. Γενικόλογα, άφηνε να εννοηθεί ότι τα χρήματα επαρκούν και πως θα χρειαστεί να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου – εκεί που απέτυχε παταγωδώς η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά τη δαπάνη για φάρμακα, τόσο εξωνοσοκομειακά όσο και στα νοσοκομεία. Ενδεικτικά μόνο να αναφερθεί ότι, το 2018, οι συνολικές εκπτώσεις και επιστροφές έφθασαν το αστρονομικό ποσό του 1,4 δις ευρώ, ενώ ο κλειστός προϋπολογισμός ήταν περίπου 2,5 δις (1,945 δις + 550 εκατ.).

Μένει να δούμε λοιπόν ποια μέτρα θα λάβει η νέα κυβέρνηση, ώστε να ελεγχθεί πραγματικά η κατανάλωση φαρμάκων, χωρίς φυσικά να μειωθεί η ποιότητα της περίθαλψης προς τους πολίτες. Το βασικό ερώτημα είναι: Θα τολμήσει η ΝΔ να ελέγξει με αυστηρότητα τη συνταγογράφηση φαρμάκων από τους γιατρούς;

Την ίδια στιγμή εδώ και ενάμιση χρόνο κανένα νέο φάρμακο, που έχει λάβει άδεια στην Ε.Ε. δεν έχει κυκλοφορήσει στην Ελλάδα, καθώς έχει κολλήσει η διαδικασία αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης στον ΕΟΠΥΥ. Το ζητούμενο λοιπόν για τη νέα κυβέρνηση είναι να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία και να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.

Γενικότερα, στο πρόγραμμά της, η ΝΔ κάνει λόγο για δημιουργία ξεχωριστού οργανισμού για την Αξιολόγηση Τεχνολογιών Υγείας. Φυσικά, ο οργανισμός αυτός δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη (άλλες χώρες έκαναν μερικά χρόνια!) και το ερώτημα είναι τι θα κάνει με την Επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, που δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση. Το πιο πιθανό είναι ότι θα τη διατηρήσει, αλλάζοντας τη σύνθεσή της.

Ανατιμολόγηση φαρμάκων

Η δεύτερη καυτή πατάτα αφορά την ανατιμολόγηση όλων των φαρμάκων. Η προηγούμενη κυβέρνηση άλλαξε το σύστημα, πριν από μερικούς μήνες, γεγονός το οποίο η ΝΔ χαρακτήρισε δώρο κυρίως προς τις ξένες φαρμακοβιομηχανίες. Μάλιστα, λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, ήταν έτοιμη να προχωρήσει στην ανατιμολόγηση, αλλά τελευταία στιγμή έκανε πίσω, φοβούμενη προφανώς την κριτική ότι δίνει αυξήσεις στα φάρμακα…

Με βάση το νέο σύστημα, τα πρωτότυπα φάρμακα λαμβάνουν τιμή με βάση το μέσο όρο των 2 χαμηλότερων τιμών στις χώρες της Ευρωζώνης, ενώ μέχρι πρότινος λαμβάνονταν υπόψη ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών των 26 χωρών της Ευρώπης. Επίσης με το νέο σύστημα, θα πρέπει να γίνεται μία ανατιμολόγηση το χρόνο, έναντι δύο με το παλαιότερο.

Η ΝΔ λοιπόν πρέπει να πάρει αποφάσεις άμεσα, καθώς ήδη έχει συμπληρωθεί ένας χρόνος από την τελευταία ανατιμολόγηση. Παράλληλα, πρέπει να καταργήσει το ισχύον (αφού άσκησε κριτική στη Βουλή) και να παρουσιάσει το δικό της το ταχύτερο δυνατόν.

Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Η απερχόμενη κυβέρνηση επιχείρησε να κάνει αλλαγές στην ΠΦΥ, δημιουργώντας τις λεγόμενες Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ). Μέχρι σήμερα έχουν τεθεί σε λειτουργία περίπου 100 μονάδες, ενώ στόχος ήταν να γίνουν συνολικά άλλες 150.

Η ΝΔ είχε ασκήσει δριμεία κριτική για το εγχείρημα και είχε εξαγγείλει ότι αν εκλεγεί θα καταργήσει τις ΤΟΜΥ, ενσωματώνοντάς τες στα υπάρχοντα κέντρα υγείας. Μένει να δούμε πώς ακριβώς θα κινηθεί και κυρίως ποια θα είναι η δική της μεταρρύθμιση.

Στο πρόγραμμά της αναφέρει ότι θα εφαρμόσει το θεσμό του οικογενειακού γιατρού, προχωρώντας σε συμβάσεις με ιδιώτες γιατρούς. Μοντέλο που έχουν υιοθετήσει και άλλες χώρες, όπως Πορτογαλία και Ιρλανδία. Πολλοί ειδικοί μάλιστα λένε ότι ταιριάζει καλύτερα στην Ελλάδα, με δεδομένο ότι έχουμε τους περισσότερους γιατρούς, σε σχέση με τον πληθυσμό.

Γενικότερα, η ΝΔ έχει εξαγγείλει ότι θα επενδύσει στην πρόληψη. Μένει να δούμε πώς αυτό θα γίνει πράξη.

Επιλογή στελεχών

Η ΝΔ είχε ασκήσει έντονη κριτική στο ΣΥΡΙΖΑ για την κομματική επιλογή διοικητών σε νοσοκομεία και λοιπούς φορείς στο χώρο της Υγείας. Γενικά, εκτιμάται ότι στο χώρο της Υγείας χρειάζονται περίπου 200 στελέχη για να αναλάβουν τη διοίκηση νοσοκομείων και φορέων, όπως ΕΟΠΥΥ, ΕΟΦ, Επιτροπή Προμηθειών, ΑΕΜΥ Α.Ε. κλπ.

Το μεγάλο στοίχημα λοιπόν για τον Κ. Μητσοτάκη – ο οποίος στις διακηρύξεις του είναι υπέρ της αξιοκρατίας – είναι να θεσπίσει ένα δίκαιο και αξιοκρατικό πλαίσιο για την ανάδειξη των στελεχών, που θα αναλάβουν τη διοίκηση και διαχείριση στο χώρο της υγείας.

Για να σας δώσω μία αδρή εικόνα για το πόσο σημαντικό είναι αυτό το ζήτημα, αρκεί να σας αναφέρω ότι μεγάλα νοσοκομεία έχουν προϋπολογισμό 100-200 εκατ. ευρώ και ο ΕΟΠΥΥ διαχειρίζεται κονδύλια ύψους 4,5 δις ευρώ!

Υ.Γ. Προεκλογικώς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν κάθετος για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Θεωρώ ότι το μέτρο αυτό μαζί με την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου (και φυσικά την τήρηση της άρσης του) πρέπει να γίνουν άμεσα και θα κρίνουν πολλά για την αξιοπιστία της νέας κυβέρνησης.