Ομιχλώδες το κανονιστικό πλαίσιο για τα ΓΕΔΙΦΑ

Εν αναμονή της Υπουργικής Απόφασης που θα καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) θα διατίθενται εκτός φαρμακείων, οι επιχειρήσεις του κλάδου περιγράφουν τις προτάσεις τους για την ανάπτυξη τις αυτοφροντίδας, αναδεικνύοντας τα οφέλη της και υπογραμμίζοντας την ανάγκη για απλοποίηση των διαδικασιών.

Πέραν όσων είχαν περιληφθεί στη διάταξη που προβλέπει την καθιέρωση των ΓΕΔΙΦΑ (Γενικής Διάθεσης Φάρμακα), των φαρμάκων δηλαδή που θα διατίθενται και από άλλα κανάλια, οι λεπτομέρειες γύρω από τη διάθεση, διακίνηση και φύλαξη τους, κυρίως για την ασφάλεια των πολιτών και της δημόσιας υγείας, παραμένουν άγνωστες (εδώ).

Πληροφορίες θέλουν, όμως, τη σχετική ΥΑ, που θα διευκρινίζει τα παραπάνω, να εκδίδεται το επόμενο χρονικό διάστημα.

Κρίσιμο σημείο αποτελούν και τα σημεία που τελικά θα επιτραπεί να διατεθούν τα εν λόγω φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς μια ενδεχόμενη διάθεση τους στην ευρεία αγορά, ίσως κρύβει κινδύνους ασφάλειας. Άραγε αυτό έχει συνυπολογιστεί στην ΥΑ;

Ποια είναι αυτά τα 216 φάρμακα, που έχουν επιλεγεί επίσης παραμένει ερωτηματικό, αφού ελάχιστοι έχουν δει την εν λόγω λίστα. Αυτό που έγινε γνωστό, μέσω μιας απάντησης της Αριστοτέλους στην ΝΕ του ΠΑΣΟΚ στο Ρέθυμνο, ήταν τα χαρακτηριστικά αυτών των σκευασμάτων (εδώ).

Την ίδια ώρα, άγνωστος παραμένει και ο ρόλος των Φαρμακοποιών;

Για το Σύνδεσμο Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ), τα ΓΕΔΙΦΑ αποτελούν φάρμακα και κατ΄ επέκταση θα πρέπει να δίνονται από χέρι Φαρμακοποιού.

Το πρώτο σκαλί της αυτοθεραπείας, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αυτοφροντίδας, είναι το Φαρμακείο.700 χιλιάδες άνθρωποι επισκέπτονται καθημερινά τα φαρμακεία, όπως τόνισε ο πρόεδρος του ΕΦΕΧ, Β. Σερέτης, διευκρινίζοντας, όπως πως «για να αποδώσουν οφέλη πρέπει να μιλήσουμε για καινοτόμο και υπεύθυνη αυτοθεραπεία».

Συνεπώς, θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο ρόλος του Φαρμακοποιού, πέρα από έναν απλό εκτελεστή συνταγών ή πωλητή, σε σύμβουλο υπηρεσιών ΠΦΥ.

Η Αυτοφροντίδα και η Αυτοθεραπεία, μέσω των ΜΗΣΥΦΑ, άλλωστε, μπορεί να αναδειχθεί σε σημαντικό αναπτυξιακό χώρο, ειδικά για την ΠΦΥ, να εξοικονομήσει πόρους και να απαλλάξει τη νοσοκομειακή φροντίδα από τα ελαφρύτερα περιστατικά, όπως τονίστηκε.

Είναι ενδεικτικό ότι περίπου ¼ πωλουμένων συσκευασιών (περίπου 100 εκατ. συσκευασιών) είναι ΜΗΣΥΦΑ, με τη δαπάνη να υπολογίζεται στα 200 εκατ. ευρώ.

Στη Γαλλία, έρευνα έδειξε ότι 80% των πολιτών έχει χρησιμοποιήσει προϊόντα αυτοθεραπείας στη διάρκεια ενός έτους και 92% εξ αυτών έλυσαν το ήπιο πρόβλημα τους. Μάλιστα, γιατροί δήλωσαν πως 16% των περιστατικών τους θα μπορούσαν να μην είχαν φθάσει καν στο νοσοκομείο.

Εκ των βασικών αξόνων για την ανάπτυξη της Αυτοφροντίδας είναι η διεύρυνση της λίστας, αλλά και η παροχή κινήτρων και κυρίως η άρση των κρατικών αγκυλώσεων στις διαδικασίες έγκρισης.

Μελέτη της ΕΣΔΥ έδειξε πως μια διεύρυνση της λίστας των ΜΗΣΥΦΑ κατά 5%, με μετατροπή συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε ΜΗΣΥΦΑ, συμβάλλει στην ελάφρυνση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά € 160 εκατ.. Αντίστοιχες ευρωπαϊκές και παγκόσμιες μελέτες καταδεικνύουν ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για την Αυτοφροντίδα/Αυτοθεραπεία, το ανταποδοτικό όφελος για τον πολίτη, την Κοινωνική Ασφάλιση και τη Δημόσια Υγεία είναι 6 ευρώ.

Στην κατεύθυνση ανάπτυξης της Αυτοφροντίδας, ο ΕΦΕΧ συνέταξε και παρουσίασε ένα Μανιφέστο για τη στρατηγική ανάπτυξης της Αυτοφροντίδας (εδώ), που θα επιτρέψει και την εναρμόνιση της χώρα μας με την ευρωπαϊκή εμπειρία και τις καλές πρακτικές στον τομέα της Αυτοφροντίδας.

Άλλωστε, όπως τόνισε ο Γενικός Διευθυντής της ΕΦΕΧ, Γ. Δόκιος 1 στα 2 φάρμακα που εγκρίνονται στην Ευρώπη είναι ΜΗΣΥΦΑ, ένα μέσο διάδοσης και εμπέδωσης αυτοθεραπείας.

Κατ’ επέκταση «η Αυτοφροντίδα θα μπορούσε δυνητικά να διασώσει τα ευρωπαϊκά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, εξοικονομώντας άνω των 16 δισ. ευρώ μέσα από μια μικρή στροφή προς την Αυτοθεραπεία, που αποτελεί μέρος της», σύμφωνα με τον πρόεδρο της Πανευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Αυτοφροντίδα (AESGP), Roger Scarlett-Smith, ο οποίος παρουσίασε, από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου της στο Καβούρι, το όραμα για ουσιαστικότερη αυτοφροντίδα στην Ευρώπη για το έτος 2020 (Ατζέντα 2020).

«Η εφαρμογή υπεύθυνης Αυτοφροντίδας (self care) συμβάλλει θετικά στην αποδοτικότερη αξιοποίηση των διαθεσίμων πόρων ενώ ταυτόχρονα μειώνει σημαντικά τη φαρμακευτική δαπάνη. Αν υποθέσουμε ότι δεν υπήρχαν τα ΜΗΣΥΦΑ και η Αυτοθεραπεία, τα Ασφαλιστικά Ταμεία θα επιβαρύνονταν με 1,5 δισ. ευρώ», τόνισε από την πλευρά του ο κ. Σερέτης.

Η Πορτογαλία είναι απτή απόδειξη επιτυχούς υιοθέτησης ολιστικής στρατηγικής ανάπτυξης της Αυτοφροντιδας, σύμφωνα με τον κ. Δόκιο.

Με την απελευθέρωση της τιμολόγησης τους από 1/1/2017, θα ανοίξει ο δρόμος γα την ανάπτυξη, με την εισαγωγή καινοτόμων θεραπειών, οι οποίες έως σήμερα λόγω μη κανονικότητας δεν έρχονταν, όπως εκτιμά ο κ. Σερέτης.

«Θα έρθουν βήμα-βήμα επενδύσεις. Ίσως είναι και ο πρώτος χώρος που θα γίνουν τέτοιες επενδύσεις σταδιακά», ανέφερε.

Ωστόσο, όπως διευκρίνισε ο αντιπρόεδρος του ΕΦΕΧ Κ. Λιμνίδης, «από μόνη της η απελευθέρωση δεν φθάνει, χρειάζεται και ρύθμιση των διαδικασιών».

Αυτό που απαιτείται είναι σωστή ενημέρωση του πολίτη και συμμόρφωση του, μέσω των ΜΜΕ, αλλά κυρίως των Φαρμακοποιών, καθώς και άρση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και άλλων αντικινήτρων.

Πρόταση της ΕΦΕΧ είναι, η θέσπιση ειδικής Διεύθυνσης ΜΗΣΥΦΑ στον ΕΟΦ, με εξειδικευμένο προσωπικό που θα λύνει όλα τα προβλήματα..

«Τα ΜΗΣΥΦΑ θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως φάρμακα μεν, αλλά όχι σαν συνταγογραφούμενα», διευκρίνισε ο κ. Δόκιος.

Παράλληλα θα πρέπει να σχεδιαστούν και να αναπτυχθούν προγράμματα δια εκπαίδευσης των φαρμακοποιών, αλλά και να συμπεριληφθεί στο πανεπιστημιακό πρόγραμμα. Θα πρέπει, παράλληλα τα Φάρμακα αυτά να διατίθενται με σαφείς και ευνόητες πληροφορίες για τη σωστή και ασφαλή χρήση τους, καθώς και να τηρείται αυστηρώς η δεοντολογία για τη διαφήμιση.

Παράλληλα, θα πρέπει να εφαρμόζονται ορθές πρακτικές για τη φύλαξη και τη διάθεση στο σημείο πώλησης και στον πολίτη, χωρίς να αμελείται η φαρμακοεπαργύπνης.