Ορόσημο στη θεραπευτική αντιμετώπιση της Χρόνιας Μυελογενούς Λευχαιμίας

Το «πράσινο φως» για τη εισαγωγή δεδομένων ύφεσης χωρίς φαρμακευτική αγωγή στην Περίληψη Χαρακτηριστικών Προϊόντος του nilotinib, «άναψε» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθιστώντας έτσι το εν λόγο φάρμακο τον πρώτο και μοναδικό αναστολέα της τυροσινικής  κινάσης που περιλαμβάνει αυτή την πληροφορία για τη Χρόνια Μυελογενή Λευχαιμία (ΧΜΛ) στην ΕΕ.
Η έγκριση της Επιτροπής βασίζεται σε κλινικές δοκιμές της Novartis (ENESTfreedom και ENESTop) που αξιολογούν την ύφεση χωρίς θεραπευτική αγωγή με το nilotinib* στους ασθενείς με θετική στο χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας (Ph+) ΧΜΛ χρόνιας φάσης, είτε αυτό χορηγήθηκε ως θεραπεία πρώτης γραμμής είτε χορηγήθηκε έπειτα από αρχική αγωγή με imatinib.
Πρακτικά οι πληροφορίες αυτές, παρέχουν στους γιατρούς τη δυνατότητα να διακόψουν τη θεραπεία σε ασθενείς, με τη συγκατάθεσή τους, εφόσον συντρέχουν πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες η νόσος καθίσταται πλέον μη ανιχνεύσιμη. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα πολύ ελπιδοφόρο μήνυμα αφού μία νόσος η οποία κάποτε ήταν θανατηφόρα, με την επιστημονική πρόοδο μετατράπηκε σε χρόνια και πλέον μπορεί κανείς να πει ότι καθίσταται – σχεδόν – ιάσιμη.

Σύμφωνα με τα ευρήματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας από τις αναλύσεις δύο δοκιμών ανοικτής επισήμανσης, διάρκειας 48 εβδομάδων (ENESTfreedom και ENESTop), πάνω από το 50% των ασθενών με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης που πληρούσαν τα αυστηρά προκαθορισμένα κριτήρια ανταπόκρισης των δοκιμών κατάφεραν να διατηρήσουν την TFR μετά τη διακοπή του nilotinib, είτε αυτό χορηγήθηκε ως θεραπεία πρώτης γραμμής, είτε χορηγήθηκε έπειτα από αρχική αγωγή με imatinib. Σε αυτές τις μελέτες, στις αναλύσεις διάρκειας 48 εβδομάδων που διενεργήθηκαν στους ασθενείς που έλαβαν αγωγή με το nilotinib, δεν παρατηρήθηκαν νέα σημαντικά ευρήματα ως προς την ασφάλεια πέραν αυτών στο γνωστό προφίλ ασφάλειας του nilotinib.
Ένα σημαντικό μέρος των κλινικών αυτών δοκιμών ήταν η τακτική και συχνή μοριακή παρακολούθηση των επιπέδων της πρωτεΐνης BCR-ABL με μια αξιόπιστη διαδικασία, ικανή να μετρήσει τα επίπεδα μεταγραφής της BCR-ABL σε βάθος MR4,5 (Διεθνής Κλίμακα BCR-ABL1 [IS] ≤ 0,0032%). Η συχνή παρακολούθηση των ασθενών μετά τη διακοπή του nilotinib επιτρέπει τον έγκαιρο προσδιορισμό της απώλειας της MR4,0 (BCR-ABL1 IS ≤ 0.01%) και της μείζονος μοριακής ανταπόκρισης (MMR· BCR-ABL1 IS ≤ 0,1%), καθώς και της ανάγκης για επανέναρξη της θεραπείας.
Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων μελετών αξιολογούνται περισσότεροι από 1.000 ασθενείς.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Novartis χρηματοδοτεί δύο επιπλέον τρέχουσες μελέτες για την TFR καθώς και πολλές μελέτες που προτείνονται από ερευνητές, ενώ αξιολογεί υπό έρευνα ενώσεις.
Σχετικά με την Ph+ ΧΜΛ
Η ΧΜΛ είναι ένας τύπος καρκίνου στον οποίο το σώμα παράγει καρκινώδη λευκά αιμοσφαίρια. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς με ΧΜΛ διαθέτουν μια ανωμαλία που είναι γνωστή ως χρωμόσωμα Φιλαδέλφειας, η οποία παράγει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται BCR-ABL. Η BCR-ABL προκαλεί τον πολλαπλασιασμό των κακοήθων λευκών αιμοσφαιρίων. Παγκοσμίως, η ΧΜΛ ευθύνεται για περίπου 10% έως 15% όλων των περιστατικών λευχαιμίας στους ενήλικες, με επίπτωση ενός ή δύο περιστατικών ανά 100.000 ανθρώπους κατ’ έτος.
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο επισυναπτόμενο: Fact-Sheet
Σχετικά με την ENESTfreedom
Η ENESTfreedom (Αξιολόγηση της Αποτελεσματικότητας και της Ασφαλείας της Νιλοτινίμπης σε Κλινικές Δοκιμές – Παρακολούθηση της Ανταπόκρισης σε Νεοδιαγνωσθέντες Ασθενείς με ΧΜΛ Χρόνιας Φάσης) είναι μια ανοικτής επισήμανσης μελέτη Φάσης ΙΙ που αφορά 215 ασθενείς με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης και διεξάγεται σε 132 κέντρα σε 19 χώρες. Η δοκιμή αξιολόγησε τη διακοπή της θεραπευτικής αγωγής σε 190 ενήλικες με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης, αφού οι ασθενείς είχαν επιτύχει ανταπόκριση MR4,5 με το nilotinib και παρατεταμένη βαθιά μοριακή ανταπόκριση διάρκειας ενός έτους ως αγωγή πρώτης γραμμής.
Τα αποτελέσματα από τη μελέτη ENESTfreedom έδειξαν ότι περισσότεροι από τους μισούς (51,6%) των 190 ασθενών με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης στη δοκιμή (διάστημα εμπιστοσύνης [CI] 95%: 44,2%-58,9%) κατάφεραν να διακόψουν την αγωγή τους και να παραμείνουν σε κατάσταση TFR στην ανάλυση διάρκειας 48 εβδομάδων. Η ENESTfreedom δεν πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό της σημείο, δηλ. το ποσοστό ασθενών σε μείζονα μοριακή ανταπόκριση στις 48 εβδομάδες στη φάση της TFR, σύμφωνα με την αρχική στατιστική υπόθεση ότι το κατώτερο όριο του διαστήματος εμπιστοσύνης 95% θα ισούται με ή θα είναι μεγαλύτερο από 50%. Η διάμεση διάρκεια της θεραπείας σε αυτή τη δοκιμή ήταν 3,6 έτη.
Στην ENESTfreedom, 24,7% των ασθενών εμφάνισαν μυοσκελετικό άλγος κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της φάσης της TFR, έναντι ποσοστού 16,3% κατά το διάστημα που λάμβαναν ακόμη nilotinib στη φάση εδραίωσης ενός έτους. Κανένας ασθενής δεν εμφάνισε εξέλιξη στην προχωρημένη φάση/σε βλαστική κρίση στη μελέτη.
Σχετικά με την ENESTop
Η ENESTop (Δοκιμή Αξιολόγησης της Αποτελεσματικότητας και της Ασφαλείας της Νιλοτινίμπης) είναι μια ανοικτής επισήμανσης μελέτη Φάσης ΙΙ που αφορά 163 ασθενείς με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης και διεξάγεται σε 63 κέντρα σε 18 χώρες. Η δοκιμή αξιολόγησε τη διακοπή της θεραπευτικής αγωγής σε 126 ενήλικες με Ph+ ΧΜΛ χρόνιας φάσης, αφού είχαν πετύχει και διατηρήσει βαθιά μοριακή ανταπόκριση στη διάρκεια ενός έτους θεραπείας με το nilotinib έπειτα από αγωγή με το imatinib.
Η ENESTop έδειξε ότι σχεδόν 6 στους 10 (57,9%) ασθενείς στη δοκιμή (διάστημα εμπιστοσύνης 95%: 48,8%-66,7%) διατήρησαν μοριακή ανταπόκριση στο διάστημα 48 εβδομάδων έπειτα από τη διακοπή της θεραπείας. Η μελέτη πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό της σημείο ως προς το ποσοστό ασθενών χωρίς επιβεβαιωμένη απώλεια MR4,0 ή MMR εντός 48 εβδομάδων από τη διακοπή της αγωγής με nilotinib στη φάση της TFR.
Στην ENESTop, τα ποσοστά μυοσκελετικού άλγους όλων των βαθμών ήταν 42,1% κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της φάσης της TFR, έναντι ποσοστού 14,3% κατά το διάστημα που οι ασθενείς λάμβαναν ακόμη nilotinib στη φάση εδραίωσης. Κανένας ασθενής δεν εμφάνισε εξέλιξη στην προχωρημένη φάση/σε βλαστική κρίση στη μελέτη.
 
* Το nilotinib έχει λάβει έγκριση σε περισσότερες από 122 χώρες για τη θεραπεία της Ph+ ΧΜΛ σε χρόνια ή επιταχυνόμενη φάση σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτικότητα ή μη ανοχή σε τουλάχιστον μία προηγούμενη θεραπεία, συμπεριλαμβανομένου του imatinib και σε περισσότερες από 110 χώρες για τη θεραπεία ενήλικων ασθενών με νεοδιαγνωσθείσα Ph+ ΧΜΛ σε χρόνια φάση.