Οστεοαρθρίτιδα γόνατος: Η ολική αρθροπλαστική δεν είναι μονόδρομος

Μια εναλλακτική λύση στην πλήρη αντικατάσταση του γόνατος προσφέρει η μερική αρθροπλαστική της άρθρωσης, κυρίως σε δραστήριους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα που περιορίζεται σε ένα μόνο διαμέρισμά της. Ενώ στο παρελθόν, η μερική αντικατάσταση προοριζόταν μόνο για ηλικιωμένους και με περιορισμένες δραστηριότητες πάσχοντες, τώρα προσφέρει τεράστια οφέλη και σε όσους εξακολουθούν να έχουν έντονη κινητικότητα και διάθεση για δράση. Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος, όπως ονομάζεται η επέμβαση, προτιμάται από μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, καθώς η ανάκαμψή τους ενέχει πολύ λιγότερο πόνο, είναι ταχύτερη, όπως άλλωστε και η επάνοδός τους στις καθημερινές τους υποχρεώσεις.

«Στα αρχικά στάδια της οστεοαρθρίτιδας, σε πολλές περιπτώσεις, μόνο το ένα τμήμα του γόνατος είναι κατεστραμμένο, με συχνότερο αυτό που βρίσκεται στην εσωτερική πλευρά της άρθρωσης. Βέβαια, δεν αποκλείεται η πάθηση να επηρεάσει μόνο την εξωτερική πλευρά της. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, περίπου το 50% των ασθενών που υποβάλλονται σε αρθροπλαστική γόνατος είναι υποψήφιοι για μερική αντικατάστασή του, με την οποία υπάρχουν πιθανότητες περιορισμού της οστεοαρθρίτιδας προτού αυτή προχωρήσει και είναι αναπόφευκτη η ολική αντικατάσταση της άρθρωσης», σημειώνει ο ορθοπεδικός-χειρουργός Δρ. Βασίλης Βερναρδάκης, Διευθυντής Γ’ Ορθοπεδικής Κλινικής του ΙΑΣΩ GENERAL.

Ειδικότερα, η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που μειώνει τη νοσηρότητα, τις επιπλοκές και τη διάρκεια της παραμονής στο νοσοκομείο, γεγονός που την καθιστά ιδανική για όσους πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα σε ένα τμήμα του γονάτου τους.

«Η αρθροπλαστική Oxford Uni knee έχει εξελιχθεί τα τελευταία 40 χρόνια και γι’ αυτό παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον γι’ αυτήν, ιδίως μετά την εισαγωγή χειρουργικών τεχνικών που ελαχιστοποιούν το εγχειρητικό τραύμα. Οι εξελίξεις στα χειρουργικά εργαλεία και στον σχεδιασμό των εμφυτευμάτων, η ορθή επιλογή των ασθενών και ο ακριβέστερος προεγχειρητικός προγραμματισμός έχουν οδηγήσει σε βελτιώσεις της μετεγχειρητικής κλινικής έκβασης. Σήμερα, θεωρείται από τις πλέον κατάλληλες επεμβάσεις χειρουργικής διαχείρισης της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας του έσω τμήματος της κνημομηριαίας άρθρωσης. Είναι η μόνη αντικατάσταση του γόνατος που ανταγωνίζεται την έκβαση των ολικών αντικαταστάσεων γόνατος, με τα εξαιρετικά μακροπρόθεσμα κλινικά αποτελέσματά της να υποστηρίζονται από πολυκεντρικές κλινικές μελέτες.»

Όμως, δεν μπορούν όλοι οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα να υποβληθούν  σε μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος, οπότε η απόφαση για την επιλογή του είδους της επέμβασης γίνεται κατόπιν συζήτησης με τον χειρουργό.

«Η προσεκτική επιλογή του ασθενούς είναι καταλυτικής σημασίας για την επιτυχία της συγκεκριμένης αρθροπλαστικής, προκειμένου να επιτευχθούν τα άριστα αποτελέσματα που μπορεί να προσφέρει. Η αρθρίτιδα πρέπει να περιορίζεται στο ένα μόνο διαμέρισμα, δεν πρέπει να υπάρχουν σημαντικές εκφυλιστικές μεταβολές στα άλλα διαμερίσματα (έξω και επιγονατομηριαία άρθρωση) και οι χιαστοί σύνδεσμοι πρέπει να είναι άθικτοι», διευκρινίζει ο Δρ. Βερναρδάκης.

Όσον αφορά στη λειτουργικότητα που προσφέρει η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος, μελέτες έχουν καταστήσει σαφές ότι είναι ανώτερη από αυτή της ολικής αρθροπλαστικής της άρθρωσης. Το μεγαλύτερο εύρος κίνησης που παρέχει και η κινητική λειτουργία αποτελούν και τα κύρια πλεονεκτήματά της. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι ελαχιστοποιεί τον μετεγχειρητικό πόνο, χαρίζει καλύτερη σταθερότητα, ενώ οι ασθενείς που υποβάλλονται σ’ αυτή μπορούν να ανέβουν σκαλοπάτια ευκολότερα από ότι όσοι υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική γόνατος.

Δεδομένου ότι αντικαθίσταται μόνο ένα τμήμα του γόνατος, η χειρουργική επέμβαση είναι λιγότερο εκτεταμένη. Η τομή, μέσω της οποίας εκτελείται η επέμβαση, στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι κατά 50% περίπου μικρότερη της τομής που απαιτείται για την πραγματοποίηση της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος.  Οι μαλακοί ιστοί υφίστανται λιγότερη καταπόνηση, καθώς η μερική αντικατάσταση του γόνατος συνεπάγεται μικρότερη διατάραξη της φυσικής ανατομίας προκειμένου ο χειρουργός να αποκτήσει πρόσβαση στην περιοχή. Επίσης, εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε ολική αρθροπλαστική.

Οι μικρότερες τομές περιορίζουν την αιμορραγία κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, προσφέροντας προφανή οφέλη στον ασθενή που αφορούν στις φυσιολογικές επιπτώσεις της χειρουργικής επέμβασης και στην ευκολία ανάκαμψης. Για τους λόγους αυτούς η μερική αντικατάσταση έχει συσχετιστεί και με λιγότερες ανάγκες μετάγγισης και επιπλοκές περιεγχειρητικά (όπως εν τω βάθει θρομβοφλεβίτιδα και λοίμωξη μετά από τη χειρουργική επέμβαση).

«Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος δεν διαταράσσει την εμβιομηχανική του γόνατος. Η διατήρηση των έσω και έξω πλάγιων, του πρόσθιου και οπίσθιου χιαστού συνδέσμου και του έξω μηνίσκου, όπως επίσης και η  διατήρηση του μη φθαρμένου τμήματος του γόνατος, η εξαιρετική σταθερότητα και κινητικότητα της άρθρωσης μετά την επέμβαση, οδηγούν σε ταχύτερη ανάρρωση και προσφέρουν μετέπειτα εξαιρετική ποιότητα ζωής. Σημειωτέον ότι η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική μπορεί να γίνει είτε με ρομποτική είτε με custom made τεχνική, που σημαίνει ότι γίνεται προεγχειρητικός σχεδιασμός με αξονική ή μαγνητική τομογραφία και κατασκευάζονται εξατομικευμένοι οδηγοί για οστεοτομίες ακριβείας», εξηγεί ο Δρ. Βερναρδάκης. Στατιστικά δε, πάνω από το 95% των μονοδιαμερισματικών αρθροπλαστικών γόνατος είναι λειτουργικές ακόμα και 10 χρόνια μετά την επέμβαση και πάνω από το 98% των ασθενών είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα που προσφέρει.